
Czas, który spędza dziecko przed komputerem, telewizorem czy telefonem ma znaczenie nie tylko dla jego rozwoju, ale i zdrowia. Ważne jest, aby nie było go zbyt dużo. Nie żyjemy w próżni, trudno jest więc izolować dziecko od współczesnej technologii, dlatego całkowity zakaz korzystania z elektroniki jest krokiem radykalnym i stosowanym, gdy dojdzie do uzależnienia. W jego zapobieganiu kluczowy jest zdrowy rozsądek.
Oprócz szeregu wad spędzania czasu przed ekranem, kontakt z wartościowymi programami czy filmami, a nawet grami (tak, grami również!) może być korzystny dla rozwoju dzieci. Najlepiej byłoby więc podejść do tego tematu z głową i dopilnować, żeby dziecko przed komputerem nie siedziało bezmyślnie całymi godzinami.
Spis treści:
- Dziecko przed komputerem – ile czasu
- Ile godzin przy komputerze to uzależnienie
- Dlaczego warto ograniczać dziecku czas spędzany przed ekranami
Dziecko przed komputerem – ile czasu
Zalecenia Amerykańskiego Stowarzyszenia Pediatrów mogą być cenną wskazówką dla rodziców, jak dozować dzieciom w różnym wieku czas przed ekranem telewizora, komputera czy tabletu.
- do 2 roku życia – idealnie, gdyby w ogóle nie oglądały telewizji, nie grały na komputerach, tabletach czy telefonach (badania wykazują jednak, że coraz więcej rodziców dzieci poniżej 2 roku życia daje dzieciom smartfony, żeby je czymś zająć i uspokoić. Technologia stała się odpowiednikiem smoczka).
- od 2-5 roku życia – do godziny dziennie, wartościowe programy i bajki, bez reklam, gry edukacyjne na tablet i telefon.
- od 6 roku życia – amerykańscy pediatrzy zalecają zachować rozsądek: jeśli ok. 12 godzin dziennie dziecko spędza czas na zabawie, w szkole, otrzymuje odpowiednią dawkę ruchu – wtedy pozostały czas (poza spaniem) może być czasem przed ekranem. Nie zostaje tego dużo: nadal ok. godziny-dwóch.
Z kolei polscy specjaliści twierdzą, że:
- dzieci poniżej 3 roku życia w ogóle nie powinny oglądać telewizji i korzystać z komputera
- dzieci od 3 do 7 lat – maksymalnie 30 minut dziennie (3,5 godziny tygodniowo)
- dzieci w wieku od 7 do 12 lat – maksymalnie ok. 60 minut dziennie.
Dziecko przed komputerem spędza zwykle więcej czasu
Amerykańskie badanie z 2015 r. przeprowadzone wśród pacjentów poradni dziecięcych wykazało, że aż 96 proc. dzieci do 4 roku życia korzysta z urządzeń elektronicznych, ¾ z nich posiada własne urządzenie. Z tego samego badania dowiadujemy się, że większość 2-latków korzysta z nowoczesnej technologii na co dzień, oglądając najczęściej filmy familijne na Netflixie lub YouTube. W Polsce też zmierzamy w tym kierunku.
Ile godzin przy komputerze to uzależnienie
Różni specjaliści stosują różne kryteria do oceny uzależnienia dziecka od komputera. Jedni mówią, że jeśli pociecha siedzi przy komputerze 4 godziny dziennie, to sygnał świadczący o uzależnieniu. Inni oceniają raczej, jak spędzanie czasu przed ekranem wpływa na funkcjonowanie dziecka. Według WHO problem istnieje, gdy:
- dziecko obsesyjnie spędza czas przed komputerem (poza obowiązkami nie robi nic innego)
- granie na komputerze negatywnie wpływa na jego relacje z otoczeniem.
Co to oznacza w praktyce? Kluczem do trafnej oceny sytuacji jest obserwacja dziecka. Jeśli:
- dziecko woli siedzieć przed komputerem niż spotykać się z rówieśnikami
- zaniedbuje naukę
- najchętniej zaraz po przebudzeniu usiadłoby do komputera
- nie chce spędzać czasu z rodziną, bo woli grać,
- próby ograniczenia dziecku czasu spędzanego przed komputerem (telewizorem, smartfonem) kończą się agresją dziecka.
to znak, że może być uzależnione.
Pomocy można szukać w każdym ośrodku leczenia uzależnień, gdyż uzależnienie od komputera ma ten sam mechanizm co uzależnienie od alkoholu czy narkotyków – najlepiej sprawdza się w ich przypadkach terapia behawioralna. Warto wiedzieć, że w leczenie uzależnienia dziecka musi być włączona cała rodzina – oddanie dziecka pod opiekę terapeuty nie wystarczy!
Dziecko przed komputerem musi mieć limitowany czas
Nie ma znaczenia, czy dziecko siedzi przed komputerem, telefonem, tabletem czy telewizorem – wszystkie te czasy należy sumować jako czas spędzany przed ekranami.
W przypadku dzieci poniżej 18 miesiąca życia, a nawet 3 lat, włączony telewizor nawet tylko w tle jest złym pomysłem: nadmiar dźwięków i bodźców jest szkodliwy dla dziecka i może prowadzić do nadmiernego pobudzenia i problemów ze snem.
Po 6 roku życia bardzo istotne jest, aby rodzice uczyli dzieci mądrego korzystania z technologii. To dobry moment, żeby rozmawiać z dziećmi o internetowym hejcie, o pozornej anonimowości w świecie, tłumaczyć, dlaczego zbyt dużo czasu przed ekranem może być niekorzystne dla dziecka.
Jako rodzice musimy pamiętać o tym, że kiedy dziecko przed komputerem spędza zbyt dużo czasu, jest zagrożone m.in.
- otyłością
- zaburzeniami snu
- zaburzeniami zachowania
- słabo rozwiniętymi umiejętnościami społecznymi
- przemocą
- kłopotami z koncentracją
- problemami z nauką
Dzieci mają też po prostu za mało czasu na tradycyjną zabawę i zabawy ruchowe dla dzieci (które mają niezwykle korzystny wpływ na ich rozwój), interakcje z rówieśnikami w rzeczywistym świecie, budowanie więzi z rodzicami i bliskimi. Warto zastanowić się, czy nasze dziecko nie spędza zbyt dużo czasu przed ekranem, a jeśli tak – wprowadzić odpowiednie zmiany.
Zobacz też: