Katar sienny

Katar sienny to jeden z najczęstszych objawów uczuleń. Potocznie nazywany jest alergicznym nieżytem nosa. Katar sienny jest objawem alergii wziewnej: uczulenia na pyłki roślin, roztocza, sierść zwierząt lub kurz. Charakteryzuje się wodnistą wydzieliną z nosa, opuchlizną, zaczerwienieniem i swędzeniem oczu oraz napadowym kichaniem. Niestety, w naszym kraju katar sienny dokucza co piątej osobie.

Przyczyny kataru siennego

Najczęstszą przyczyną pyłkowicy, czyli kataru siennego, są rośliny wiatropylne, np. niepozorne z wyglądu trawy i chwasty oraz drzewa liściaste. Błędnie myślimy, że tę chorobę wywołują rośliny o dużych, kolorowych kwiatach (te mają lepkie i ciężkie pyłki, które nie unoszą się w powietrzu i bardzo rzadko bywają przyczyną alergii).

Objawy kataru siennego

Uczulenie na pyłki czasem bywa mylone z przeziębieniem, gdyż jego początkowe objawy są podobne – kichanie, nieznaczne swędzenie oczu. Dopiero nasilenie objawów:

• dokuczliwe swędzenie oczu,
• łzawienie oczu,
• ataki kichania,
• wodnisty katar,
• bóle głowy,
• zatkany nos,
• a w cięższych przypadkach nawet duszność skłania do pójścia do lekarza.

Leczenie kataru siennego

Najlepiej rozpocząć je dwa-trzy tygodnie przed spodziewanym wystąpieniem objawów. Aby im zapobiec, podaje się do nosa albo do oczu kromoglikanian sodowy, rzadziej sterydy. Gdy wystąpią już dolegliwości, stosuje się leki obkurczające błonę śluzową nosa oraz leki przeciwhistaminowe. Dość skutecznym sposobem leczenia pyłkowicy bywa odczulanie. Poprzedza je wykonanie testów skórnych, które ułatwiają zidentyfikowanie alergenu. Pomagają postawić trafną diagnozę w 90% przypadków.
Odczulanie polega na przyzwyczajaniu organizmu do wywołującego chorobę alergenu – w odpowiednich dawkach wstrzykuje się go pod skórę. Trwa ono długo i najlepiej rozpocząć je na kilka miesięcy przed wystąpieniem kataru siennego. Odczulanie przynosi dobre rezultaty u 40-80% chorych.

Całoroczny nieżyt nosa

Całoroczny nieżyt nosa tym różni się od nieżytu sezonowego (kataru siennego), że powodują go alergeny stale obecne w otoczeniu, np. roztocza, pierze, sierść, pleśnie. Natomiast przyczyną kataru siennego są pyłki roślin pojawiające się tylko wiosną i latem. Cechą całorocznego nieżytu nosa jest kilkakrotne kichanie bezpośrednio po przebudzeniu. W ciągu dnia nos jest zatkany, a katar mniejszy. Może się jednak nasilać w trakcie słania łóżek, trzepania, odkurzania, a także gdy uczulona osoba przebywa w zadymionym pomieszczeniu lub wśród oparów farb i lakierów. Alergikowi bardziej dokuczają dolegliwości związane z nieżytem nosa, niż swędzeniem spojówek. Objawy są więc podobne jak przy katarze siennym, ale mniej nasilone.

Jak pomóc alergikowi?

Jeśli Twoje dziecko cierpi na katar sienny, możesz mu pomóc, stosując się do naszych rad. Jest kilka prostych sposobów na to, by zmniejszyć dolegliwości alergika.

• Śledź w prasie i telewizji informacje na temat stężenia pyłków w powietrzu. To pomoże Ci zaplanować dzień tak, by dziecko nie przebywało na dworze podczas najbardziej intensywnego pylenia.
• Zamykaj okna w sypialni malca.
• Nie narażaj dziecka na kontakt z dymem tytoniowym i innymi substancjami drażniącymi (np. farby, pasta do podłogi).
• Kup swojemu dziecku dobre okulary przeciwsłoneczne, które ono powinno nakładać, ilekroć wychodzi na dwór.

Pamiętaj! U małych dzieci najczęściej występują alergie pokarmowe. Natomiast pyłkowica to choroba dzieci starszych i osób dorosłych.

Czy to prawda, że...

...gdy na dworze jest sucho i ciepło oraz wieje przyjemny wiatr, dzieci z alergią na pyłki czują się źle?
Tak. Taka pogoda ułatwia pylenie i przenoszenie pyłków na większe odległości. Najlepiej wtedy zamknąć szczelnie okna i pozostać w domu, a na spacer wyjść dopiero wieczorem. Po powrocie dziecko powinno wziąć prysznic, umyć włosy i zmienić ubranie.

...odpowiednio planując wakacje, można uniknąć kataru siennego?
Tak. Kiedy w miejscu zamieszkania stężenie pyłków jest największe, najlepiej pojechać z dzieckiem nad morze lub w wysokie góry. Dzieci z katarem siennym dobrze czują się nad morzem między innymi dlatego, że wiatr wiejący od morza jest prawie całkowicie pozbawiony pyłków.

...po deszczu objawy uczulenia na pyłki są mniej nasilone?
Tak. Jest jednak pewne zastrzeżenie. To prawda, że deszcz, szczególnie w pierwszych kilkunastu minutach, spłukuje pyłki z wyższych warstw powietrza do warstwy przyziemnej, ale wtedy pyłki wnikają do naszych mieszkań. Zatem gdy zaczyna padać, trzeba zamknąć okna i nie wychodzić z domu. Po deszczu, gdy pyłki już opadną, powietrze staje się czyste i można pójść z dzieckiem na spacer.

...nieleczony, nasilony katar sienny z biegiem czasu może przekształcić się w astmę?
Tak. Co prawda u większości osób z alergią na pyłki roślin objawy tej choroby ograniczają się do górnych dróg oddechowych i oczu, trzeba jednak pamiętać, że u około 10-20% chorych po pewnym czasie lekarze stwierdzają astmę.