Gdzie i kiedy spotkasz najwięcej kleszczy?

Kleszcz ma kilka milimetrów długości, jest ślepy, nie posiada trującego jadu, a i tak stanowi wielkie zagrożenie dla człowieka. I choć formalnie uznawany jest za pasożyta, to wielu specjalistów z uznaniem nazywa go najlepszym z drapieżników. Kleszcz bowiem doskonale przystosował się do polowania na ludzką krew. Oto kilka ważnych informacji na temat kleszczy:

Kleszcze są już aktywne

Kleszcze zapadają w sen zimowy schowane pod liśćmi ściółki leśnej, gdzie temperatura może wynosić 0°C lub mniej, oraz gdzie wilgotność względna jest na poziomie 92%. Jaja oraz wygłodniałe larwy giną w temperaturach niższych niż -7°C. Aktywność kleszczy rozpoczyna się w marcu lub kwietniu, kiedy gleba osiąga temperaturę 5-7°C i kończy się w październiku lub listopadzie. W Europie Środkowej szczyt aktywności kleszczy przypada na maj i czerwiec oraz wrzesień i październik.

Zobacz też: Rośliny, które odstraszają kleszcze [WIDEO]

Kleszcze żyją głównie w trawie

Te małe stworzonka są niewidome ale doskonale wyczuwają to, że w pobliżu znajduje się człowiek. Reagują na zapach i zmianę temperatury otoczenia. Wbrew wielu obiegowym opiniom, kleszcze nie żyją na drzewach i nie skaczą na przechodzących żywicieli. Przesiadują w pasie zieleni do wysokości półtora metra, na spodniej stronie liści lub na gałęziach. Czają się na samym brzegu i czekają, by kogoś się chwycić. Jeśli jakiś kleszcz zostanie przeniesiony na drzewo (np. przez ptaka), to wyjątkowo może kogoś zaatakować z góry. Optymalne warunki do życia kleszczy to obrzeża lasów wraz z przylegającymi do nich użytkami zielonymi, polany, nadrzeczne łąki i bagna, plantacje lasów zawierających chrust i krzewy, przejścia pomiędzy lasem liściastym i iglastym. Ponadto lasy złożone z dębów i grabów, jak również lasy bukowe i jodłowe z bogatym podszyciem składającym się z chwastów, paproci, bzu czarnego, leszczyny oraz krzewów jeżyny. Kleszcze są też w przydomowych ogródkach, na działkach i w miejskich parkach. Często trafiają do naszych domów, np. przyniesione z bukietem kwiatów lub na ubraniu.

Kleszcze są bardzo żarłoczne

Dorosła głodna samica kleszcza ma 3-4 mm długości (samce tylko 2,5 mm). Kiedy jest najedzona i wypełniona krwią może powiększyć wagę 100-200 razy, a przez to swoją objętość nawet 120-krotnie!

Zobacz też: Jak usunąć kleszcza? [WIDEO]

Kleszcze atakują niepostrzeżenie

Każdy kleszcz szuka sobie na ciele idealnego miejsca do wkłucia. Zwykle są to miejsca intymne, skóra za uszami, zgięcia łokci lub kolan, skóra głowy. Kleszcz jest wyposażony w kłująco-ssący aparat gębowy. Atakując, znieczula miejsce wkłucia, by spokojnie żerować nawet przez kilka dni!

Zobacz też: Przegląd 7 sprayów na komary, kleszcze i meszki

Kleszcze przenoszą różne choroby

Te małe pajęczaki mogą zarazić człowieka wirusem kleszczowego zapalenia mózgu (KZM) lub boreliozą.

Kleszczowe zapalenie mózgu może mieć różny przebieg, od łagodnego – chory przechodzi jedynie pierwszy etap choroby – do ciężkiego z objawami ze strony ośrodkowego układu nerwowego. Zwykle pierwsze objawy choroby pojawiają się w ciągu 2–28 dni (okres inkubacji zależy od zjadliwości wirusa i indywidualnej odporności człowieka). Pierwszy etap choroby trwa kilka dni i związany jest z występowaniem objawów grypopodobnych: pojawia się gorączka powyżej 38 stopni, zmęczenie, ból głowy, pleców i kończyn, objawy żołądkowo-jelitowe, utrata łaknienia. U jednej trzeciej pacjentów w ciągu kilku tygodni rozwija się druga faza choroby, czyli zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie mózgu, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, mózgu i rdzenia kręgowego lub zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i korzeni nerwowych. Nie ma lekarstwa na kleszczowe zapalenie mózgu, stosuje się tylko leczenie objawowe. Można natomiast zapobiec chorobie, stosując szczepionkę uodparniającą.
Borelioza nazywana też krętkowicą lub chorobą z Lyme to druga niebezpieczna choroba roznoszona przez kleszcze – atakuje różne narządy i może spowodować np. utratę słuchu, paraliż twarzy, zaburzenia pracy mięśni, kłopoty ze wzrokiem. Nie ma na nią szczepionki. Często występującym objawem choroby jest rumień wędrujący (czerwona obwódka lub półksiężyc wokół miejsca, gdzie wbił się kleszcz lub w innych miejscach na ciele). Niestety u 33% chorych rumień w ogóle nie występuje. Boreliozę leczy się antybiotykami.

Kleszcza trzeba jak najszybciej wyjąć

Jeżeli dostrzeżesz wczepionego kleszcza, usuń go jak najszybciej za pomocą pęsety z cienkimi końcami. Chwyć mocno kleszcza, tak blisko skóry, jak tylko możliwe. Pewnym ruchem oderwij go od skóry (nie obracaj!). Jeśli pozostaną części kleszcza wbite w skórę, należy je usunąć tak szybko, jak tylko możliwe. Smarowanie olejem, kremem, masłem, przypalanie kleszcza papierosem lub jego wykręcanie może spowodować wstrzyknięcie przez kleszcza jeszcze większej ilości materiału zakaźnego do ciała (kleszcz wtedy „wymiotuje”).

W Polsce najwięcej zakażonych kleszczy jest w rejonach białostockim, podlaskim, warmińsko-mazurskim, ale z roku na rok obserwować można rozprzestrzenianie się populacji kleszczy zakażonych KZM w kierunku centralnej Polski i wzrost zachorowań w województwie mazowieckim.

Zobacz też: