Spektrum autyzmu: objawy, zachowanie, zabawki dla autystycznego dziecka
Spektrum autyzmu to różnego rodzaju zaburzenia neurorozwojowe. Często są uwarunkowane genetycznie lub powstają np. wskutek nieprawidłowości metabolicznych. Zaburzenia ze spektrum autyzmu są nieuleczalne, ale funkcjonowanie takich dzieci w społeczeństwie można poprawić poprzez odpowiednią terapię.
Spektrum autyzmu, inaczej nazywane spektrum zaburzeń autystycznych, to pojęcie, które zawiera w sobie szereg różnych zaburzeń, powstających na skutek odmiennych czynników. Wszystkie wywołują podobne dysfunkcje rozwojowe u dzieci. Największym problemem dzieci dotkniętych zaburzeniami ze spektrum autyzmu są kłopoty z nawiązywaniem i utrzymywaniem relacji oraz z komunikacją.
Spis treści:
- Zaburzenia ze spektrum autyzmu
- Objawy spektrum autyzmu u dzieci
- Zachowania ze spektrum autyzmu
- Przyczyny zaburzeń ze spektrum autyzmu
- Terapia zaburzeń ze spektrum autyzmu
- Zabawki dla dzieci ze spektrum autyzmu
Zaburzenia ze spektrum autyzmu
Do tego szerokiego pojęcia wlicza się takie zaburzenia rozwoju, jak:
- autyzm dziecięcy,
- autyzm atypowy,
- zespół Aspergera,
- upośledzenie zdolności niewerbalnego uczenia się,
- całościowe zaburzenie rozwoju,
- autyzm wysoko funkcjonujący,
- zaburzenie semantyczno-pragmatyczne,
- zespół wielu złożonych zaburzeń rozwojowych,
- hiperleksja.
Diagnozowanie autyzmu jest dość trudne. Wynika to między innymi z faktu, że podobne objawy dają także innego rodzaju zaburzenia, np.: ADHD, schizofrenia dziecięca, zespół Retta, stereotypie ruchowe i inne.
Objawy spektrum autyzmu u dzieci
Można dostrzec trzy cechy, które wskazują na to, że dziecko może mieć zaburzenia ze spektrum autyzmu. Są to:
- trudności w kontaktach społecznych,
- znacznie zawężone zainteresowania,
- ponadprzeciętna powtarzalność zachowań.
Zachowania ze spektrum autyzmu
Wśród objawów zaburzeń spektrum autyzmu znajdują się też charakterystyczne zachowania, które pojawiają się już w wieku dziecięcym. Należą do nich:
- stereotypowe posługiwanie się przedmiotami,
- powtarzanie usłyszanych słów, fraz,
- silne przyzwyczajenie do rutyny,
- niepokój lub agresja pojawiające się, gdy następuje odstępstwo od rutyny,
- silne przywiązanie do nietypowych obiektów,
- nietypowa reakcja na dźwięki czy dotyk,
- intensywne wąchanie przedmiotów,
- fascynacja mrugającym światłem lub wirującymi przedmiotami.
Nie wszystkie wyżej wymienione zachowania występują u wszystkich dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu.
Przyczyny zaburzeń ze spektrum autyzmu
Naukowcy od lat badają kwestię tego, co powoduje pojawienie się zaburzeń autystycznych u dzieci. Uznaje się, że powodem zawsze jest jakiś defekt neurologiczny. Może on powstać na skutek różnych czynników, takich jak:
- wiek ojca powyżej 40 lat,
- zaburzenia metaboliczne, np. nietolerancja glutenu i kazeiny,
- zaburzenia flory bakteryjnej jelit,
- różne urazy okołoporodowe,
- uszkodzenia centralnego układu nerwowego,
- wrodzona toksoplazmoza,
- mózgowe porażenie dziecięce,
- poważne infekcje wymagające leczenia antybiotykami w okresie niemowlęcym,
- czynniki genetyczne.
Terapia zaburzeń ze spektrum autyzmu
Niestety jest to choroba nieuleczalna. Istnieją jednak różne formy terapii stymulujące rozwój dziecka ze spektrum autyzmu, np. terapia poznawczo-behawioralna, terapia integracji sensorycznej. Dzięki nim może ono o wiele lepiej radzić sobie w życiu codziennym.
Zabawki dla dzieci ze spektrum autyzmu
Choć w sklepach pojawiają się zabawki polecane dla dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, przed zakupem warto zasięgnąć porady specjalisty. Każdy „autystyk’’ jest inny i może mieć deficyty w różnych obszarach. Rozmowa z terapeutą pozwoli dokonać najlepszego wyboru zabawek, które nie tylko mają szansę zainteresować dziecko, ale też stać się ważnym narzędziem terapeutycznym.
Najczęściej małym autystykom poleca się zabawki sensoryczne, ale w ich przypadku sprawdzają się też różnego rodzaju tablice manipulacyjne, klocki oraz gry planszowe, które mają tę zaletę, że w czasie zabawy dziecko ma kontakt z innymi domownikami i uczy się z nimi komunikować. Część dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu zainteresuje się także instrumentami muzycznymi.
Zobacz też:
- Jak dzieci z autyzmem słyszą świat
- Autyzm zaczyna się w życiu płodowym