Zez u niemowlaka
Adobe Stock
Zdrowie

Zez u niemowlaka: przyczyny, rodzaje, leczenie. Kiedy do okulisty?

Zez u niemowlaka to nie tylko defekt estetyczny. Zez zbieżny czyli uciekające oczko należy jak najszybciej leczyć, w przeciwnym razie wada może skutkować utrwaleniem zezowania i rozwojem niedowidzenia. Dowiedz się, jak rozpoznać zezowanie u niemowlaka, jakie są przyczyny jego powstawania oraz kiedy należy udać się do okulisty.
dr hab. n. med. Wojciech Hautz
dr hab. n. med. Wojciech Hautz
Konsultacja merytoryczna

Zez u niemowlęcia nie zawsze wymaga wizyty u okulisty. U noworodków i młodszych niemowląt mamy do czynienia z zezem fizjologicznym, który nie ma związku z wadami wzroku. Gdy niemowlę zezuje, warto przede wszystkim wziąć pod uwagę, ile miesięcy ma dziecko, jak często zezuje, czy ucieka mu tylko jedno oko, w którą stronę, a także czy problem nasilił się w ostatnim czasie. 

Spis treści:

Zez u noworodka i młodszego niemowlęcia

Zez u noworodka uznaje się za całkowicie naturalny. Noworodki dość często zezują, ponieważ w pierwszych tygodniach życia zmysł wzroku, tzw. droga wzrokowa, a więc połączenia neurologiczne pomiędzy siatkówką oka a korą potyliczną mózgu nie są wykształcone. Zjawisko to nosi nazwę zeza fizjologicznego, który może utrzymywać się przez pierwsze trzy miesiące życia dziecka, a nawet przez pierwsze pół roku, a potem ustępuje. Zez fizjologiczny nie jest powodem do niepokoju.

Zdarza się, że zez u młodszego niemowlęcia nie jest zezem fizjologicznym. Gdy zez utrzymuje się u dziecka po 3 miesiącu życia, warto skonsultować się z lekarzem prowadzącym lub okulistą dziecięcym.

Zez u starszego niemowlaka – przyczyny

Przyczyny zeza u niemowlęcia mogą być różne. Zez to również częsty problem u wcześniaków i dzieci z tzw. trudnych porodów, u których doszło do niedotlenienia okołoporodowego. 

Najczęstszą przyczyną zeza jest wada wzroku, rzadziej choroby gałki ocznej, oczodołu czy mózgu. Dziecko może również odziedziczyć zeza, jeśli występował u jednego z rodziców lub dziadków.

Jeśli zez u niemowlęcia lub starszego dziecka pojawia się nagle, nie zwlekaj z wizytą u specjalisty, zwłaszcza gdy towarzyszą mu bóle głowy lub inne objawy ogólne. To niepokojący sygnał, który może być objawem stanu zapalnego, poważnej choroby oczu, a nawet nowotworu. 

Jak wygląda zez u niemowlaka?

Zez u niemowlaka może występować stale lub okresowo. ​Kierunki odchylenia gałek ocznych mogą być też różne. Zwykle w zezowaniu dominuje jedno oko, ale zdarzają się również zezy naprzemienne.

Zez związany z wadą wzroku to zez jawny towarzyszący.
Najczęściej spotykane zezy to:

  • zez zbieżny – oczy uciekają do środka (w kierunku nosa),
  • zez rozbieżny – oczy uciekają na zewnątrz (w kierunku uszu).


Rzadziej obserwuje się zezy pionowe i skośne, w których gałka oczna ucieka do góry lub do dołu.

U dziecka może również występować:

  • zez pozorny (jego przyczyną jest mały rozstaw źrenic towarzyszący szerokiej nasadzie nosa)
  • zez okresowy (nazwa wynika stąd, że oczka uciekają dzieciom okresowo)


W przypadku zeza pozornego czy okresowego nie trzeba wprowadzać żadnego leczenia. Inaczej jest przy zezie towarzyszącym, który wymaga leczenia. Leczenia mogą wymagać także pacjenci z zezem okresowym.

Zez patologiczny różni się od tzw. zeza fizjologicznego (skłonność do zbieżnego ustawiania gałek ocznych przy patrzeniu na przedmiot z bliska). Objaw ten zanika najpóźniej między 9-12 miesiącem życia. Dopiero po 1. roku życia, gdy wciąż będzie się utrzymywał, niezbędna będzie konsultacja okulisty.

Jak rozpoznać zeza u niemowlaka?

Aby upewnić się, czy dziecko zezuje, należy sprawdzić, czy jego oczy są ustawione równolegle. Zwróć uwagę, czy jedno okno nie zbacza w kierunku nosa lub na zewnątrz i czy niemowlę nie mruży przy tym oczu. Zaobserwuj również, czy dziecko nie przekrzywia główki i czy nie przymyka jednego oka przy uważnym patrzeniu.

Prostym testem na sprawdzenie czy dziecko zezuje jest test Hirschberga. Polega na oświetleniu oczu dziecka, które siedzi naprzeciwko źródłem światła (może to być latarka o szerszym strumieniu) i ocenie odbijających się refleksów świetlnych pojawiających się na rogówkach oczu. Refleksy powinny być widoczne w centrum obu rogówek (odpowiada to centrum ciemnej źrenicy). Gdy refleks w jednym oku jest widoczny w centrum, a w drogim oku poza centrum źrenicy, należy udać się do okulisty.


Zez u niemowlaka: przyczyny, rodzaje, leczenie
Adobe Stock

Zez u niemowlaka – kiedy do okulisty?

Niemowlę nie powinno zezować, gdy skończy 3 miesiące. Z zezowaniem nie należy mylić odruchu zbieżności, gdy oczy ustawiają się naturalnie zbieżnie, gdy dziecko przybliża przedmioty blisko nosa.

Jeśli niemowlak skończył 3 miesiące i wciąż można u niego zaobserwować zeza, konieczna jest wizyta u okulisty. Specjalista oceni, czy zezowanie ma związek z wadą wzroku. Im szybciej wykryje się i zdiagnozuje zeza u niemowlaka, tym większe szanse na jego wyleczenie. Jedną z możliwych konsekwencji zeza jest niedowidzenie.

Lekarze nieustająco namawiają do badania wzroku u niemowląt, ale wciąż niewielu rodziców zgłasza się z dziećmi do okulisty.

Leczenie zeza u niemowląt

Ponieważ powody występowania zeza u niemowląt mogą być różne, w każdym przypadku leczenie jest dobierane indywidualnie. Jeśli zez pojawia się jako symptom innej choroby, wówczas należy objąć ją leczeniem, a nie skupiać się jedynie na korekcji zeza. Jeśli dziecku ucieka oko w związku z wadą wzroku, na początku stosuje się leczenie zachowawcze – korektę wady okularami. W niektórych jednak przypadkach konieczne jest leczenie operacyjne.

Przed podjęciem decyzji o sposobie terapii dziecko musi być dokładnie zbadane przez lekarza okulistę. W leczeniu stosuje się przede wszystkim korektę wady. Dodatkowo często istnieje konieczność zasłonięcia dominującego oka w celu zmuszenia oka słabszego do pracy. Czas stosowania zasłonki jest różny w zależności od stopnia niedowidzenia słabszego oka i może wynosić nawet 10-11 godzin dziennie.
U dzieci, u których leczenie zachowawcze nie daje pożądanego efektu, konieczne jest wykonanie operacji. Operacje zeza polega na skróceniu lub przesunięciu mięśni poruszających gałkę oczną. Zakres operacji (liczba operowanych mięśni zależy od kąta zeza).

Operacja zeza u dzieci

Operację zeza u dzieci zawsze przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym. Zabieg na ogół daje bardzo dobre efekty i rzadko wiąże się z powikłaniami. Po zabiegu maluch pozostaje w szpitalu przez 1-2 dni. Pełna rekonwalescencja następuje w czasie 6 tygodni od zabiegu. 

Zez powinien być leczony w okresie rozwoju gałki oka (zanim dziecko skończy 6 lat). Im wcześniej się to zrobi, tym szybciej dziecko zacznie prawidłowo widzieć. Najczęściej operację przeprowadza się, gdy dziecko ma 4 lata. Po 10. roku życia usunięcie wady wzroku jest bardzo trudne.

UWAGA! W przypadku dużego zeza zbieżnego zabieg operacyjny wykonuje się, gdy dziecko ma 2 lata. Trzeba działać sprawnie, bo wada grozi szybkim ubytkiem wzroku. 


Zobacz także:

18-24 KWIETNIA
szaleństwo zakupów
-20% na wybrane produkty
-20% na wybrane produkty
Rabat 20% na kolczyki oraz akc... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO24
Zobacz
+
-20% na wybrane produkty
Online
Stacjonarnie

Rabat 20% na kolczyki oraz akcesoria przy zakupach za min. 299 zł. Rabat 20% na zegarki do 8 000 zł. Szczegóły w salonach i na wkruk.pl

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO24
Zobacz
do -30%
do -30%
Rabat do -30% na wybrane produ... więcej»
Kod rabatowy:YAY
Zobacz
+
do -30%
Online

Rabat do -30% na wybrane produkty przy zakupie min 2 sztuk. Szczegóły i oferta dostępne na www.answear.com.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:YAY
Zobacz
Wybrane marki nawet do -40%
Wybrane marki nawet do -40%
Twoje ulubione produkty w wyją... więcej»
Zobacz
+
Wybrane marki nawet do -40%
Online

Twoje ulubione produkty w wyjątkowych cenach. Rabat do -40% na wybrany asortyment dostępny na cocolita.pl. Szczegóły na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Zobacz
Do -40% na najlepsze marki sportowe!
Do -40% na najlepsze marki sportowe!
Rabat do 40% na sprzęt, odzież... więcej»
Kod rabatowy:SPORT
Zobacz
+
Do -40% na najlepsze marki sportowe!
Online
Stacjonarnie

Rabat do 40% na sprzęt, odzież i akcesoria sportowe dostępny w sklepie stacjonarnym i na Sportano.pl. Szczegóły w sklepie i na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SPORT
Zobacz
-20% na biżuterię
-20% na biżuterię
Rabat 20% na biżuterię Artelio... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO24
Zobacz
+
-20% na biżuterię
Online
Stacjonarnie

Rabat 20% na biżuterię Artelioni dostępne w salonach i na apart.pl. Oferta nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie www.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO24
Zobacz
Rabat 25% na zakupy za min. 499 zł
Rabat 25% na zakupy za min. 499 zł
Rabat 25% na zakupy za minimum... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO25
Zobacz
+
Rabat 25% na zakupy za min. 499 zł
Online

Rabat 25% na zakupy za minimum 499 zł w sklepie internetowym www.karcher.pl. Oferta dotyczy produktów nieprzecenionych z kategorii Home&Garden i nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły na stronie www.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO25
Zobacz
REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
Rocznica Komunii Świętej – prezenty
Święta i uroczystości
Rocznica Komunii świętej – co z tortem i prezentami? I czy udział w rocznicy komunii jest obowiązkowy? 
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
5 dni opieki na dziecko
Prawo i finanse
5 dni opieki nad dzieckiem: od kiedy, ile płatne? Przepisy 2024
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
jak ubierać niemowlę na spacer wiosną
Pielęgnacja
Jak ubierać niemowlę wiosną: w kwietniu, w maju i przy 20 stopniach [LISTA UBRANEK]
Magdalena Drab
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab
kiedy wkładać dziecku czapkę
Zdrowie
Kiedy wkładać dziecku czapkę? I czy przewianie uszu to mit? [PEDIATRA WYJAŚNIA]
Małgorzata Wódz

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA