Chipsy nie są dla dzieci
Fotolia
Żywienie

Co to są produkty wysoko przetworzone i dlaczego dzieci nie powinny ich jeść?

Choć termin „produkt wysoko przetworzony” słyszałaś pewnie wiele razy, także w kontekście jedzenia dla dzieci (żeby im go nie podawać), warto przyjrzeć mu się bliżej, by dobrze go zrozumieć. Jedzenie wysoko przetworzone jest wokół nas... Czy to dobrze? Sprawdź!

Chipsy czy gotowane ziemniaki, płatki śniadaniowe czy naturalne płatki owsiane, deser waniliowy czy naturalny jogurt bez cukru – które z nich wybrałabyś dla dziecka? Czujesz różnicę między produktem wysoko przetworzonym a naturalnym? Przeczytaj, na czym ona polega.

1. Po co przetwarza się żywność?

Ludzie od zawsze kwasili ogórki, smażyli powidła, wędzili ryby, wekowali warzywa. Wszystko po to, by przedłużyć trwałość świeżego jedzenia i zrobić zapasy na czas, gdy nie będzie ono dostępne. Poza tym niektóre techniki kulinarne, np. gotowanie, sprawiają, że jedzenie jest łatwiej strawne, bezpieczniejsze i dłużej nadaje się do spożycia. W naszych czasach jednak robienie dżemów czy kwaszenie ogórków to bardziej zabawa – łatwiej iść do sklepu i kupić jedzenie, które wyprodukowano w zakładzie spożywczym. Tylko czy jest ono wartościowe? Nie zawsze.

2. Jak produkują fabryki?

Rozwój przemysłu spożywczego nastąpił, bo potrzeba było coraz większej ilości żywności, która nie psuła się szybko. Jej jakość była na drugim miejscu. Aby to osiągnąć, zaczęto dodawać do jedzenia różne substancje. Później zastosowano też środki, które nie tylko zwiększają trwałość, ale także poprawiają wygląd produktów, ich smak, zapach, konsystencję. Nie zawsze są to składniki naturalne. Producenci chętnie sięgają po te substancje, tzw. dodatkowe, bo ich używanie często obniża koszty produkcji. Ale muszą przestrzegać rygorystycznego prawa, a stosowanie ich musi mieć uzasadnienie technologiczne i nie może wprowadzać w błąd konsumenta. Prawo ściśle określa, jakie substancje mogą być dodawane, do jakich produktów, kiedy i w jakich ilościach.

Zobacz też: Jak zacząć zdrowiej jeść i karmić dziecko? 5 najważniejszych zasad

3. Czy żywność wysoko przetworzona jest gorsza?

Wysokie przetwarzanie żywności zwykle zmniejsza w niej ilość naturalnych składników, np. pszenna mąka typ 450, która jest wysoko oczyszczona, ma prawie cztery razy mniej składników mineralnych niż ta sama mąka typ 2000. Ma też sporo mniej błonnika. Z drugiej strony w sklepach są też produkty wzbogacane, do których celowo dodaje się składniki pokarmowe, co zwiększa ich wartości odżywcze. Taka żywność ma spore znaczenie w zapobieganiu niedoborom w diecie, np. jodu – dzięki jodowaniu soli spożywczej.

 

4. Co to jest jedzenie wysoko przetworzone?

To żywność, której nie da się wytworzyć w domu. Jest ona poddana obróbce przemysłowej i często zawiera substancje dodatkowe (np. konserwanty, polepszacze smaku, środki spulchniające, barwniki). Spożywanie jej w nadmiarze może mieć zły wpływ na zdrowie. Takie jedzenie zwykle zawiera też dużą ilość dodanego cukru, soli, często złej jakości tłuszczów, których i tak jest sporo w naszej diecie. Często są to tłuszcze typu trans, które zwiększają ryzyko chorób serca. Jedząc tylko produkty wysoko przetworzone nie da się prawidłowo zbilansować diety. Można za to przekroczyć maksymalny dopuszczalny poziom dziennego spożycia składników dodatkowych. Takie dawki ustalane są osobno dla każdej substancji dodatkowej i podawane w przeliczeniu na kilogram masy ciała na dobę. W przypadku małych dzieci (które mają małą masę ciała) łatwiej je przekroczyć.

Zobacz też: Ekologiczne jedzenie dla dzieci - dlaczego jest lepsze

 

 

5. Dlaczego lepiej jeść produkty naturalne i mało przetworzone?

Im krótsza droga jedzenia z pola na stół, tym zdrowiej. Zawiera ono naturalne wartościowe składniki, np. witaminy. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu żywność naturalna, lokalna i sezonowa była podstawą naszego żywienia. Latem jadaliśmy ziemniaki ze zsiadłym mlekiem, zimą zaś kapustę kiszoną w beczkach. Ważne, by pamiętać, że produkty świeże, naturalne i mało przetworzone często mają wyższą wartość odżywczą. Jedzenie ich sprzyja zdrowiu, lepszemu trawieniu, a także dobremu samopoczuciu.

 

 

 

Tego nie podawaj małemu dziecku:

 

 

  • Zupy i sosy w proszku
  • Kostki rosołowe
  • Galaretki, kiśle, budynie z proszku
  • Chipsy
  • Parówki
  • Napoje instant
  • Konserwy
  • Pieczywo tostowe, chrupkie, wafle ryżowe
  • Płatki śniadaniowe chrupkie
  • Sery topione

Dwa sposoby przetwarzania jedzenia

Jedzenie warto przetwarzać w domu i kupować jak najmniej produktów wytworzonych w zakładach przemysłowych. To naprawdę ważne, by jeść głównie produkty świeże, dobrej jakości, mało przetworzone.
Jak przetwarza się w domu?

  • mycie, krojenie, obieranie
  • gotowanie
  • pieczenie, smażenie
  • wytłaczanie (np. oleju)
  • suszenie (np. owoców, )
  • kwaszenie (np. kapusty)
  • wędzenie
  • pasteryzacja (wekowanie)

Jak przetwarza się jedzenie w fabryce?

  • estruzja (przetłaczanie)
  • oddzielanie mechaniczne
  • sterylizacja
  • liofilizacja (suszenie)
  • pakowanie próżniowe
  • poddawanie żywności promieniowaniu
  • termizacja (ogrzewanie)

Zobacz też: Co jeść jesienią? + jadłospis na odporność do druku

Konsultacja: dr inż. Anna Harton, dietetyk, jest pracownikiem naukowym w Zakładzie Dietetyki Wydziału Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW w Warszawie

Redakcja poleca

REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA