Niemowlę nie przybiera na wadze: jak sprawdzić, czy się najadło? [EKSPERT RADZI]

Waga noworodka tuż po porodzie spada – nie powinnaś mieć powodów do niepokoju, ponieważ jest to naturalny proces fizjologiczny. Po tygodniu od narodzin waga maluszka zaczyna powoli rosnąć, a trzytygodniowy noworodek powinien ważyć mniej więcej tyle, ile w chwili urodzenia. A co jeśli niemowlę nie przybiera na wadze?

Spis treści:

Waga dziecka w pierwszych miesiącach po narodzinach
Co robić, gdy niemowlę nie przybiera na wadze?
Niemowlę nie przybiera na wadze. To może być choroba
Jak często ważyć dziecko ?
Jak sprawdzić, czy dziecko się najada?
Jak czytać siatki centylowe ?

Waga dziecka w pierwszych tygodniach i miesiącach

Noworodek traci po porodzie 5–10% swojej wagi urodzeniowej. Jednak nie każde dziecko robi to tak samo szybko i to też jest naturalne. W pierwszych czterech miesiącach dziecko przybiera najszybciej na wadze, bo średnio 120–225 g na tydzień. Potem przyrost wagi zmniejsza się do 90–150 g na tydzień. Sześciomiesięczne niemowlę przybiera już tylko 50–80 g na tydzień. Przyjmuje się, że między 4. a 6. miesiącem życia niemowlę podwaja swoją wagę urodzeniową, a w okolicy pierwszych urodzin potraja ją.

Nadal masz wątpliwości, ile powinno przybierać twoje dziecko? Sprawdź wagę niemowlaka od urodzenia do 12. miesiąca [TABELA].

Co robić, gdy niemowlę nie przybiera na wadze?

Jeśli martwisz się, że twój niemowlak nie przybiera na wadze, zacznij od wizyty u pediatry, który opiekuje się maluchem. To lekarz lub lekarka musi zdecydować, czy konieczna jest konsultacja ze specjalistą zajmującym się żywieniem najmłodszych. Jeśli tak – wskaże ci najbliższą poradnię gastroenterologiczną, dietetyczną lub żywieniową oraz wypisze niezbędne skierowanie. Placówki takie znajdują się m.in. przy Akademiach Medycznych, w Instytucie Matki i Dziecka, Centrum Zdrowia Dziecka oraz Centrum Zdrowia Matki Polki.

Możliwe, że lekarz zaleci:

Więcej kalorii. Już 3-miesięcznemu dziecku lekarz może zalecić dodawanie do mleka (odciągniętego z piersi albo mieszanki modyfikowanej) kleiku ryżowego, który wzbogaci posiłek. To dodatkowa porcja łatwo przyswajalnych węglowodanów. Kiedy nadejdzie pora na rozszerzanie diety, do każdej zupki dodawaj łyżkę dobrej jakości masła lub oliwy – dzięki temu posiłek będzie bardziej kaloryczny.
Specjalne tłuszcze MCT. Są lekkostrawne, więc szybko dostarczają energii – w sam raz dla dziecka, które słabo przybiera na wadze.
Sinlac. To bezglutenowa kaszka zbożowa, którą można podawać już od 5. miesiąca życia. Mogą ją dostawać również dzieci z alergią na białko mleka krowiego (jako uzupełnienie karmienia piersią lub mlekiem modyfikowanymi).

Niemowlę nie przybiera na wadze. To może być choroba

Czasem brak apetytu i słabe przybieranie na wadze mogą być oznaką choroby. Oto najczęstsze z nich:

Zespół złego wchłaniania. Brak apetytu bywa sygnałem, że dziecko może mieć tę chorobę. To dolegliwość jelita cienkiego, które nie może wchłonąć potrzebnych organizmowi składników pokarmowych i wydala je z kałem. Przykładem zespołu złego wchłaniania jest celiakia, czyli zespół nietolerancji glutenu. Maluch przestaje przybierać na wadze, a nawet chudnie, nie ma apetytu, ma wystający brzuszek i robi brzydko pachnące kupki. Dzieci z celiakią zazwyczaj cierpią także na anemię.
Anemia. Ta choroba jest spowodowana niedoborem żelaza, ważnego składnika hemoglobiny. Niedobór żelaza powoduje niedotlenienie tkanek, co wpływa niekorzystnie na pracę całego organizmu. Dziecko z anemią (niedokrwistością) jest blade, wciąż zmęczone, nie ma apetytu. Anemię leczy się, podając żelazo oraz preparaty poprawiające apetyt.
Alergia pokarmowa. Maluch uczulony na jakiś składnik jedzenia często słabiej przybiera na wadze. Jeśli twoje dziecko broni się przed jedzeniem, a po posiłku ma ból brzucha, oddaje luźne kupki ze śluzem, warto sprawdzić, czy nie macie do czynienia z alergią.
Infekcja. Długotrwały brak apetytu i słabe przybieranie na wadze mogą świadczyć o utajonej chorobie. Najczęściej wiąże się to z przewlekłą infekcją układu moczowego. Gdy nie jest ona leczona, może trwać bardzo długo. Jeśli więc dziecko, poza brakiem apetytu, nie ma innych wyraźnych objawów choroby (np. kataru, gorączki, bólu ucha), warto zrobić mu analizę moczu.

Jak często ważyć dziecko?

W pierwszych tygodniach życia warto to robić raz w tygodniu lub raz na dwa tygodnie. Od 2. miesiąca można ważyć niemowlę rzadziej – przy okazji szczepiennych wizyt u lekarza. Najlepiej, by dziecko było wtedy przed karmieniem i bez ubranka lub tylko w cienkiej koszulce.

Niemowlę nie przybiera na wadze: jak sprawdzić, czy się najada?

Jeśli karmisz swoje dziecko butelką, możesz łatwo oszacować, ile je twoje dziecko. Natomiast, jeśli karmisz maluszka wyłącznie piersią, można przyjąć, że twoje dziecko najada się gdy:

moczy 5–6 pieluszek dziennie, a mocz jest zupełnie bezwonny i jasny,
wygląda zdrowo, jest spokojne i wyraźnie zadowolone po jedzeniu,
ssie efektywnie, czyli wyraźnie słyszysz, jak przełyka, w piersiach czujesz wtedy lekkie mrowienie związane z wypływem mleka. Większość niemowląt je co 2–3 godziny i sama budzi się na jedzenie.

Niemowlę nie przybiera na wadze: jak czytać siatki centylowe?

Siatki centylowe pomogą ci sprawdzić, czy maluch prawidłowo przybiera na wadze. Możesz je wydrukować – uwaga: inne są siatki centylowe dla dziewczynek, inne są siatki centylowe dla chłopców. Znajdziesz je też na ostatnich stronach książeczki zdrowia dziecka. Powiemy ci, co to jest centyl i jak czytać siatki centylowe.

Jak posługiwać się siatką? Wybierz siatkę odpowiednią do wieku i płci swojego malca. Znajdź na osi poziomej punkt odpowiadający wiekowi, a na osi pionowej – jego wadze. Przeprowadź z tych dwóch punktów linie proste. Punkt przecięcia wyznaczy tzw. pozycję centylową.
Co to jest centyl? Wskazuje pozycję dziecka wśród wszystkich jego rówieśników. Jeżeli np. waga twojego malca jest na poziomie około 50. centyla, to znaczy, że jest on „średniaczkiem”, czyli połowa dzieci w jego wieku waży więcej, a druga połowa – mniej. Jeżeli natomiast parametry te są np. blisko 10. centyla, to oznacza, że 10% dzieci jest szczuplejszych od twojego, a 90% – cięższych.
Co oznacza tzw. wąska i szeroka norma? Jeśli linie przetną się między 25. a 75. centylem, nie musisz się martwić. Waga dziecka jest w tzw. wąskiej normie. To wartości, które obejmują połowę rówieśników twojego dziecka. Norma szeroka rozpina się między 10. a 90. centylem i obejmuje 80% dzieci. Wartości poniżej 10. i powyżej 90. centyla oznaczają, że maluszek wymaga konsultacji lekarskiej (sygnalizują niedowagę lub otyłość).
Co może niepokoić? Jeśli od urodzenia waga i wzrost malucha jest na poziomie np. 10. centyla, nie ma w tym nic złego. Niepokojąca jest nagła zmiana, np. spadek z pozycji pomiędzy 25. a 50. centylem na pozycję poniżej 3. centyla albo dysproporcja między wzrostem i wagą, np. waga poniżej 10. centyla, wzrost powyżej 75.

Zobacz także:

Konsultacja merytoryczna

Prof. nadzw. dr hab. Konrad Kamil Hozyasz

Pediatra, gastrolog dziecięcy, pediatra metaboliczny. Ordynator Oddziału Kliniki Pediatrii Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie