Bakterie decydują o tym, jak niemowlę przeżywa strach
Okazuje się, że prawidłowy rozwój układu nerwowego niemowlęcia zależy od tego, jakie bakterie skolonizują jego układ pokarmowy. To bakterie tam przebywające decydują o tym, jak tak małe dziecko zachowuje się w obliczu zagrożenia i czy będzie kiedyś narażone na depresję.
Bakterie bytujące w ludzkim przewodzie pokarmowym nazywa się mikroflorą jelitową lub mikrobiomem. Wiadomo już, że od tego, czy w jelitach zadomowią się zdrowe, korzystne dla dziecka bakterie, zależy odporność. Jednak najnowsze badania wykazały zupełnie zaskakującą rzecz – od składu mikrobiomu niemowlęcia zależy, jak ono zareaguje na zagrożenie – umiarkowanie lub intensywnie. Dlaczego to takie istotne? Bo od nasilenia tej reakcji może zależeć zdrowie psychiczne na późniejszych etapach życia. Odkrycia dokonali naukowcy z Michigan State University oraz University of North Carolina w Chapel Hill.
Strach a układ nerwowy
O związku między przeżywaniem strachu w dzieciństwie a jego wpływem na układ nerwowy wiadomo na podstawie obserwacji zwierząt. Naukowcy wiedzą, że intensywne jego odczuwanie może wpływać na rozwój układu nerwowego bardzo młodych zwierząt, a w dłuższej perspektywie na ich zachowania i zdrowie w przyszłości.
Strach jest nieodłączną częścią życia i ważnym elementem dzieciństwa – ktoś, kto nie odczuwa strachu, jest narażony na większe ryzyko utraty zdrowia lub życia. Dlatego nie ma nic dziwnego w odczuwaniu strachu w niebezpiecznych sytuacjach i dzieci wręcz powinny go odczuwać w obliczu zagrożenia. Problem pojawia się dopiero wtedy, gdy dziecko ma problem z pozbyciem się tego strachu, gdy zagrożenie już minie. Może się bowiem okazać, że w przyszłości takie dziecko będzie bardziej narażone na zachorowanie na depresję lub zaburzenia lękowe. Z kolei dzieci, które w minimalnym stopniu odczuwają strach w sytuacji zagrożenia, mogą w przyszłości mieć problemy z odczuwaniem emocji i wyrosnąć na antyspołeczne jednostki niezdolne do współczucia.
Maska na Halloween a kupa niemowlaka
Żeby odkryć, czy mikrobiom u niemowląt może wpływać na sposób, w jaki maluchy reagują na zagrożenie, do badania wybrano tylko dzieci karmione piersią i niepoddawane antybiotykoterapii, która zaburza mikroflorę jelitową. Reakcję dziecka na strach obserwowano, gdy do pokoju, w którym znajdowało się niemowlę, wchodził naukowiec w masce na Halloween. Z kolei skład mikrobiomu dziecka badano, pobierając próbki stolca niemowlaka.
Zaobserwowano, że jeśli dziecko w wieku 1 miesiąca życia miało zaburzony mikrobiom, w wieku 1 roku nadmiernie reagowało na maskę halloweenową. Zaburzenia mikrobiomu oznaczają, że w jelitach nie bytuje wiele różnych bakterii, które pozostają ze sobą w równowadze liczebnej, ale że w jelicie dominuje mała liczba gatunków bakterii.
Roczne dzieci z nieprawidłościami w mikrobiomie (których nie stwierdzono w 1. miesiącu życia) także nadmiernie reagowały strachem.
Kupa niemowlaka a jego mózg
Naukowcy odkryli także, że skład mikrobiomu dziecka w wieku 12 miesięcy, który obserwowano w jego stolcu, powiązany jest z wielkością ciała migdałowatego w mózgu. Ta część centralnego układu nerwowego odpowiada za podejmowanie szybkich decyzji związanych z zagrożeniem – to tu zapada decyzja, czy należy się bać i jak mocno, czy jednak bać się nie trzeba lub tylko trochę. Zatem bakterie jelitowe wpływają na rozwój tej części mózgu.
Jak zadbać o prawidłowy mikrobiom dziecka, a więc o jego zdrowie fizyczne i psychiczne?
Skoro to, jakie bakterie zadomowią się w jelitach dziecka, jest tak ważne, warto postarać się, aby już do narodzin dziecko mogło podjąć współpracę z odpowiednimi bakteriami. Co można zrobić?
- jeśli to tylko możliwe, rodzić naturalnie, a nie przez CC;
- karmić jak najdłużej piersią;
- rozszerzanie diety niemowlaka przeprowadzać zgodnie z zaleceniami;
- nie poić dziecka słodkimi napojami;
- minimalizować w diecie dziecka ilość cukrów prostych.
Źródło: Alexander L. Carlson, Kai Xia, M. Andrea Azcarate-Peril, Samuel P. Rosin, Jason P. Fine, Wancen Mu, Jared B. Zopp, Mary C. Kimmel, Martin A. Styner, Amanda L. Thompson, Cathi B. Propper, Rebecca C. Knickmeyer. Infant gut microbiome composition is associated with non-social fear behavior in a pilot study. Nature Communications, 2021; 12 (1) DOI: 10.1038/s41467-021-23281-y
Sprawdź także: