Żółtaczka fizjologiczna - czy jest bezpieczna dla noworodka?

Nie martw się, gdy trzy dni po urodzeniu malca jego skóra stanie się żółta. To tzw. żółtaczka fizjologiczna. Występuje ona u 60% dzieci donoszonych i 80% wcześniaków. Zwykle nie wymaga ona leczenia, ale dziecko należy obserwować.

Spis treści:

1. Żółtaczka fizjologiczna - ile trwa, jakie są przyczyny?
2. Żółtaczka fizjologiczna - objawy
3. Żółtaczka fizjologiczna - leczenie i normy u noworodka
4. Proces pielęgnowania noworodka z żółtaczką fizjologiczną
5. Inne rodzaje żółtaczki noworodkowej

Żółtaczka fizjologiczna - ile trwa, jakie są przyczyny?

Po narodzinach w organizmie niemowlęcia zachodzą duże zmiany. Krwinki zawierające hemoglobinę płodową muszą być zastąpione „dorosłymi”, typowymi dla dziecka, które oddycha już powietrzem. Rozpad krwinek „płodowych” powoduje uwalnianie hemoglobiny, a dalsza jej przemiana prowadzi do powstania bilirubiny. Nadmiar tego barwnika krąży we krwi i jest przyczyną żółtaczki.

W organizmie dorosłych też zachodzi proces rozpadu krwinek czerwonych, jednak bilirubina wiąże się w wątrobie z odpowiednimi substancjami i zostaje wydalona wraz z moczem. Niedojrzała wątroba noworodka nie potrafi sobie poradzić z tak dużą ilością bilirubiny, której w pierwszych dobach musi się pozbyć. Tak więc jej część z powrotem trafia do krwi i staje się przyczyną zażółcenia skóry.

U donoszonych noworodków żółtaczka fizjologiczna rozpoczyna się zwykle w 3- 5 dobie życia i trwa około 2 tygodni. U wcześniaków może się pojawić już w pierwszej dobie i trwać miesiąc, a nawet dłużej.

Żółtaczka fizjologiczna - objawy

Oto najbardziej charakterystyczne objawy żółtaczki fizjologicznej u noworodka:

• zażółcenie skóry zaczynające się od twarzy i stopniowo obejmujące tułów oraz kończyny,
• żółtawe białka oczu,
• żółtaczka fizjologiczna zaczyna się zwykle w trzeciej do piątej doby życia dziecka, a trwa 10-14 dni.

Żółtaczka fizjologiczna - leczenie i normy u noworodka

Zdarza się, że u dzieci karmionych naturalnie żółtaczka fizjologiczna może się nieco przedłużać. Sądzi się, że w kobiecym mleku znajdują się substancje, które hamują dojrzewanie enzymów trawiennych. Wskutek tego bilirubina wolniej opuszcza organizm dziecka.

1. Jeśli żółtaczka (zarówno ta „zwykła” – fizjologiczna, jak i związana z pokarmem mamy) jest bardzo nasilona, stosuje się fototerapię. Polega ona na naświetlaniu skóry lampą do fototerapii (jej światło ma niebieski kolor). Pod wpływem promieni poziom bilirubiny stopniowo spada.
2. Niekiedy zaleca się odstawienie dziecka od piersi na 48 godzin i podawanie mieszanki hypoalergicznej (HA). Nie należy jednak tego okresu przedłużać i powtarzać.

Odpowiednie leczenie (jeśli jest konieczne) powinien zawsze zlecać i nadzorować lekarz. Jeśli objawy są intensywne i utrzymują się długo, wskazane jest wykonanie badania stężenia bilirubiny. Można je zmierzyć przez skórę, bez narażania dziecka na ból. Jeśli poziom faktycznie jest wysoki, pobiera się krew do badania

Proces pielęgnowania noworodka z żółtaczką fizjologiczną

Wymaga częstszego karmienia (piersią – co 1,5–2,5 godz. butelką – co 3, a w nocy – co 4). Częste karmienie przyspiesza i reguluje metabolizm i sprawia, że bilirubina jest szybciej eliminowana z organizmu. Przy wystąpieniu żółtaczki fizjologicznej należy skonsultować z lekarzem metodę karmienia: piersią lub mlekiem modyfikowanym. Dopóki objawy nie znikną, podawanie dziecku innych rzeczy do spożycia (wody czy herbatek) również powinno być konsultowane z lekarzem.

Inne rodzaje żółtaczki noworodkowej

Poza żółtaczką fizjologiczną, u noworodków występują, na szczęście rzadko, także inne typy żółtaczek:

• hemolityczna – wiąże się ona z konfliktem serologicznym w zakresie czynnika Rh lub w grupach głównych,
• wynikająca z wrodzonej wady czerwonych krwinek,
• spowodowana poważnym stanem zapalnym noworodka, np. posocznicą, zapaleniem płuc,
• związana z niedotlenieniem noworodka występującym przed porodem lub w jego trakcie. Wtedy dziecko musi być pod opieką specjalisty.

Zobacz też:

• Żółtaczka, sapka i inne problemy noworodka
• Zaraz rodzisz? Zobacz, co radzą mamy na pierwsze tygodnie po porodzie
• Pierwsze dni karmienia piersią - co będzie ważne? Mówi doradca laktacyjny