Rodzina zastępcza

Umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej następuje na podstawie orzeczenia sądu rodzinnego.

Co powinna zapewnić dziecku rodzina zastępcza?

Rodzina zastępcza powinna zapewnić dziecku warunki rozwoju i wychowania odpowiednie do jego stanu zdrowia i poziomu rozwoju, w szczególności:
- odpowiednie warunki bytowe;
- możliwości rozwoju fizycznego, psychicznego i społecznego;
- możliwości zaspokojenia indywidualnych potrzeb dziecka;
- możliwość właściwej edukacji i rozwoju zainteresowań;
- odpowiednie warunki do wypoczynku i organizacji czasu wolnego.

Rodzina zastępcza kieruje się zawsze dobrem dziecka oraz szanuje jego prawo do wiedzy o swoim pochodzeniu oraz dba o podtrzymywanie kontaktu z rodziną naturalną i z innymi osobami bliskimi.

Polecamy: Nicole Kidman planuje adopcję

Jakie są rodzaje rodzin zastępczych

• Rodziny zastępcze spokrewnione. Najbliżsi krewni dziecka: dziadkowie, wujostwo, czasami starsze pełnoletnie rodzeństwo.
• Rodziny zastępcze niespokrewnione. Osoby takie muszą przejść badania psychologiczne i pedagogiczne, ukończyć specjalistyczne szkolenie oraz otrzymać zaświadczenie potwierdzające ich kwalifikacje do pełnienia funkcji rodziny zastępczej.
• Zawodowe niespokrewnione rodziny zastępcze (rodziny, które z tytułu wykonywanej pracy otrzymują wynagrodzenie)
- Rodziny zastępcze zawodowe wielodzietne. Umieszcza się w tym samym czasie nie mniej niż troje i nie więcej niż sześcioro dzieci; w przypadku konieczności umieszczenia w rodzinie licznego rodzeństwa liczba dzieci w wielodzietnej rodzinie zastępczej może się zwiększyć.
- Pogotowia rodzinne. W zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem rodzinie zastępczej o charakterze pogotowia rodzinnego umieszcza się nie więcej niż troje dzieci na pobyt okresowy do czasu unormowania sytuacji życiowej dziecka, nie dłużej niż na 12 miesięcy; w szczególnie uzasadnionych przypadkach pobyt dziecka może być przedłużony, jednak nie więcej niż o kolejne 3 miesiące.
- Rodziny zastępcze zawodowe specjalistyczne. W zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem specjalistycznej rodzinie zastępczej umieszcza się dzieci niedostosowane społecznie albo dzieci z różnymi dysfunkcjami, problemami zdrowotnymi wymagającymi szczególnej opieki i pielęgnacji. W rodzinie tej może wychowywać się w tym samym czasie nie więcej niż troje dzieci.
- Placówki rodzinne (Rodzinne Domy Dziecka). Rodzinny Dom Dziecka jest szczególnym rodzajem placówki opiekuńczo-wychowawczej. RDD tworzy jedną, wielodzietną rodzinę dla dzieci, którym nie znaleziono rodziny zastępczej lub adopcyjnej. Można w nim umieścić od czworga do ośmiorga dzieci, w tym wieloosobowe rodzeństwa.

Nie można łączyć pełnienia funkcji niespokrewnionej z dzieckiem rodziny zastępczej oraz zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem rodziny zastępczej z prowadzeniem rodzinnego domu dziecka.

Zobacz też: Adopcja: Jak się do niej przygotować?

[CMS_PAGE_BREAK]

Kto może być opiekunem zastępczym?

Pełnienie funkcji rodziny zastępczej może być powierzone małżonkom lub osobie nie pozostającej w związku małżeńskim, jeżeli osoby te spełniają następujące warunki:
- dają rękojmię należytego wykonywania zadań rodziny zastępczej;
- mają stałe miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- korzystają z pełni praw cywilnych i obywatelskich;
- nie są lub nie były pozbawione władzy rodzicielskiej, nie są ograniczone we władzy rodzicielskiej ani też władza rodzicielska nie została im zawieszona;
- wywiązują się z obowiązku łożenia na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby, gdy ciąży na nich taki obowiązek z mocy prawa lub orzeczenia sądu;
- nie są chore na chorobę uniemożliwiającą właściwą opiekę nad dzieckiem, co zostało stwierdzone zaświadczeniem lekarskim;
- mają odpowiednie warunki mieszkaniowe oraz stałe źródło utrzymania;
- uzyskały pozytywną opinię ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania.

Przy doborze rodziny zastępczej dla dziecka uwzględnia się:
- osoby spokrewnione lub spowinowacone z dzieckiem, jeżeli dają gwarancję poprawy sytuacji dziecka;
- przygotowanie kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej;
- odpowiednią różnicę wieku między kandydatami do pełnienia funkcji rodziny zastępczej a dzieckiem;
- poziom rozwoju i sprawności dziecka, wymagania w zakresie pomocy profilaktyczno-wychowawczej lub resocjalizacyjnej oraz możliwości zaspokajania potrzeb dziecka;
- zasadę nie rozłączania rodzeństwa;
- w miarę możliwości opinię wyrażoną przez dziecko.

Przyjmując dziecko do rodziny zastępczej opiekunowie mają prawo:
- reprezentować dziecko w dochodzeniu świadczeń przeznaczonych na zaspokojenie potrzeb związanych z jego utrzymaniem, w tym alimentów, renty rodzinnej, zasiłku pielęgnacyjnego;
- uzyskać w miarę możliwości informacje o przyjmowanym dziecku, jego sytuacji rodzinnej, specyficznych potrzebach;
- kontaktować się z dzieckiem przed umieszczeniem go w rodzinie;
- otrzymać wsparcie w rozwiązywaniu problemów związanych z opieką nad przyjętym dzieckiem.

Wymagane dokumenty dla kandydatów na rodziny zastępcze i adopcyjne »

[CMS_PAGE_BREAK]

Przygotowanie kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej
Przygotowaniem i szkoleniem kandydatów zajmują się Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie lub na ich zlecenie ośrodki adopcyjno – opiekuńcze. W strukturze Ośrodka PORT funkcjonuje ośrodek adopcyjno – opiekuńczy prowadzący kwalifikację oraz szkolenia dla kandydatów na rodziców zastępczych i adopcyjnych, zgodnie z Programem PRIDE Rodzinna Opieka Zastępcza/Adopcja, zatwierdzonym przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.

Program PRIDE umożliwia przygotowanie kandydatów do przyszłej roli opiekuna zastępczego lub rodzica adopcyjnego poprzez udział w warsztatach i indywidualnych spotkaniach z licencjonowanymi trenerami. Program szkolenia obejmuje następującą tematykę: pracę zespołową dla zapewnienia dziecku stabilizacji życiowej, tematykę więzi i jej znaczenia w rozwoju dziecka oraz rolę opiekuna w kształtowaniu się więzi u dziecka, stratę, poczucie wartości a wzmacnianie więzi rodzinnych, zasady dobrej rozmowy, dyscyplinę z sercem, wzmacnianie trwałych więzi, przygotowanie do zmian, rozpoznawanie potrzeb dzieci, podejmowanie decyzji. W trakcie kwalifikacji kandydaci odbywają także kilka spotkań z psychologiem i pedagogiem, których celem jest indywidualne poznanie kandydatów, ich motywacji do przyjęcia dziecka, oczekiwań oraz mocnych stron. Komisja Kwalifikacyjna Ośrodka na podstawie zgromadzonych informacji podejmuje decyzję o wystawieniu zaświadczenia kwalifikacyjnego upoważniającego do pełnienia funkcji rodziny zastępczej.

Rodzina zastępcza jest dobierana do potrzeb konkretnego dziecka.

Wsparcie dla rodzin zastępczych
Rodziny zastępcze z terenu miasta Warszawy mają zagwarantowaną specjalistyczną pomoc w ramach Ośrodka Wsparcia Rodzinnej Opieki Zastępczej PORT, która obejmuje:
- pomoc w kwalifikacji i przyjęciu dziecka do rodziny;
- indywidualne wparcie koordynatorskie Rodzinnej Opieki Zastępczej poprzez pomoc w sprawach bieżących rodziny, opiece nad dziećmi oraz sprawach organizacyjno – formalnych;
- konsultacje indywidualne dla opiekunów i dzieci polegające na wsparciu psychologicznym i pedagogicznym;
- terapie indywidualne opiekunów i dzieci;
- konsultacje specjalistów (seksuolog, prawnik, psychiatra), także w sytuacjach kryzysowych;
- zajęcia o charakterze szkoleniowym dla opiekunów, prowadzone na terenie Ośrodka PORT, podnoszące ich kwalifikacje wychowawcze;
- zajęcia edukacyjno – wspierające dla opiekunów na terenie Ośrodka PORT podnoszące umiejętności opiekunów w radzeniu sobie w sytuacjach napięć, konfliktów, kryzysów.
Wszystkie osoby, które ukończyły szkolenie PRIDE mogą brać udział w spotkaniach Klubu „PRAJDOWCA” podczas których mają możliwość wymiany doświadczeń, porozmawiania ze specjalistami o trudnościach związanych z opieką i wychowywaniem dziecka, podzieleniem się swoimi sukcesami i radościami.

Zobacz też: Czy zostaniesz nasza córeczką?

[CMS_PAGE_BREAK]

Od sierpnia 2011 r. uruchomiona została na facebook'u Towarzystwa „Nasz Dom” i Akademii Malucha Alantan, akcja promująca idę rodzicielstwa zastępczego, również w aspekcie bezpieczeństwa. Za zebrane „TO LUBIĘ” Akademia wysłała do wybranych rodzin zastępczych rekomendowane przez jej ekspertów apteczki: pierwszej pomocy i apteczki na leki (przygotowane dla trwającej akcji ”Z apteczką bezpieczniej”). Wartość jednego zestawu (pierwszej pomocy i lekowej) to 250 zł. Zestawy zostały przekazane Towarzystwu „Nasz Dom”; część z nich już powędrowała m.in. do Koszalina, Krakowa, Kołobrzegu, Redy i Bytomia oraz do bielańskich rodzin w Warszawie.

Zdaniem Bartłomieja Świderskiego - psychologa Towarzystwa „Nasz Dom” - w Polsce ciągle jest zbyt mało kandydatów na opiekunów zastępczych, dlatego prawie 25 tys. dzieci musi przebywać w ponad 700 placówkach opiekuńczo – wychowawczych różnego typu. „Za ten stan rzeczy odpowiada m. in. brak rzetelnej wiedzy na temat opieki zastępczej oraz szereg mitów i barier społecznych. Dlatego doceniamy wspieranie rodzin zastępczych, również gdy chodzi o ich zdrowie i bezpieczeństwo.”

Ta wspólna akcja Towarzystwa „Nasz Dom” i Akademii Malucha Alantan ma wymiar symboliczny. Zwraca uwagę na rodzinną pieczę zastępczą, której rolą jest: otoczenie dziecka opieką, danie mu poczucia bezpieczeństwa w jego tymczasowym domu, utrzymanie relacji z rodzicami biologicznymi, aby w efekcie umożliwić mu powrót do rodzinnego domu.

Czytaj więcej na: www.towarzystwonaszdom.pl