Przedszkole według Marii Montessori: jak wygląda? Edukacja, metody pracy, cena
Przedszkole Montessori działa według innych założeń niż zwykłe przedszkole. To bardzo przemyślane środowisko, w którym dzieci we współpracy z nauczycielem Montessori uczą się przez obserwację i działanie. Wyjaśniamy, jak wygląda przedszkole Montessori, jakie metody stosują nauczyciele i ile to kosztuje.
- Magdalena Drab
W przedszkolu Montessori kładzie się ogromny nacisk na wspieranie samodzielności i zdolności twórczych dziecka. Nauczyciel niczego nie narzuca, a jedynie asystuje. Maluchom umożliwia się wszechstronny rozwój – fizyczny, duchowy, kulturowy i społeczny.
Magdalena Skotnicka, dyplomowana nauczycielka Montessori, zapewnia, że przedszkolaki chętnie uczestniczą w zajęciach, jeżeli nie są do nich zmuszane. Dzieci mają bowiem naturalną chęć do uczenia się i rozwoju. Poniżej wyjaśniamy, jak działa przedszkole Montessori.
Spis treści:
- Co to jest przedszkole Montessori?
- Metody pracy w przedszkolu Montessori
- Jak wygląda przedszkole Montessori?
- Nauczyciele w przedszkolu Montessori
- Ile kosztuje przedszkole Montessori?
Co to jest przedszkole Montessori?
Przedszkole Montessori to przedszkole prowadzone według zasad pedagogiki Marii Montessori. W placówce dzieci uczą się samodzielności, koncentracji oraz szacunku do pracy i porządku. Same wybierają czas, rodzaj i miejsce pracy, a ich działania nie są motywowane przymusem czy nagrodą, tylko własną chęcią i zainteresowaniem. Nauczyciel pełni tu ważną rolę – jest łącznikiem między dziećmi a otoczeniem. Najpierw obserwuje dziecko, dzięki czemu wie, z czym ma trudności, a co dobrze mu wychodzi. Następnie przygotowuje mu otoczenie tak, by zaspokajało bieżące potrzeby rozwojowe dziecka.
Metoda pracy w przedszkolu Montessori
W przedszkolu Montessori dzieci uczą się liczyć, dodawać i dzielić. Uczą się o świecie przyrody i o zachowaniach społecznych. Uczą się także pisać oraz czytać – właśnie w tej kolejności. Jednak nie będą ćwiczyć szlaczków ani zbierać się na zajęcia o konkretnej porze. Nauka prowadzona jest bardziej „organicznie” – od konkretu, którego można dotknąć (na przykład ruchomy alfabet), do abstrakcji, jaką są wyrazy i ich znaczenie. Dziecko samo decyduje, kiedy chce w niej uczestniczyć, a nauczyciel mu to umożliwia. Jest dla niego jasne, że dziecko uczy się tego, na co jest gotowe. Realizowana jest więc podstawa programowa, ale w warunkach na miarę i możliwości małego dziecka. Jak to się wszystko odbywa?
W przedszkolach Montessori stosuje się metodę uczenia wielozmysłowego. Ucząc się pisać, dzieci zaczynają od wodzenia palcami po literach wykonanych z szorstkiego papieru. Tak uruchamiana jest w procesie uczenia pamięć mięśniowa. Następnie „piszą” literę ręką na piasku, a dopiero potem zaczynają ćwiczyć dłoń odrysowując kształty od metalowych ramek. Pisanie literek kredką jest ostatnim krokiem w tym procesie i następuje dopiero wtedy, gdy ręka jest już gotowa, a dziecko rozpoznaje litery. Podobnie przebiega nauka liczenia i czytania – od konkretu do abstrakcji.
Dzieci, które uczą się w ten sposób, są biegłe w dodawaniu i odejmowaniu, a nawet mnożeniu i dzieleniu liczb czterocyfrowych! Kluczem do sukcesu są odpowiednio przygotowane pomoce Montessori, materiały rozwojowe i gotowość dziecka.
Jak wygląda przedszkole Montessori?
Bardzo ważnym elementem przedszkola montessoriańskiego jest porządek. Przestrzeń jest podzielona na strefy o jasnym przeznaczeniu, w których znajdują się materiały rozwijające dla dzieci i przedmioty codziennego użytku, powiązane z daną dziedziną. Są to:
- Strefa życia praktycznego – tu dzieci uczą się dbania o siebie i otoczenie. Zapoznają się także z przedmiotami, które można spotkać w domu, jak śrubki, a nawet młotek.
- Strefa sensoryczna – tu dzieci mają do dyspozycji zabawki Montessori i materiały rozwojowe doskonalące zmysły. Dzieci poznają różową wieżę, brązowe schody i czerwone belki. Poznają też bryły i figury geometryczne, mają do dyspozycji kolorowe płytki, tabliczki baryczne i inne przedmioty do doświadczania wszystkimi zmysłami.
- Strefa matematyczna – tu dzieci zapoznają się z sekwencją, symbolami cyfr i pojęciem ilości. Uczą się dodawać i odejmować, a także mnożyć i dzielić w zakresie liczb czterocyfrowych. Służą do tego takie materiały, jak wrzeciona, belki numeryczne i uwielbiany przez dzieci złoty materiał.
- Strefa sztuki i kultury – w tym kąciku dzieci zapoznają się ze zwyczajami i kulturą swojego kraju oraz innymi kulturami, z którymi mają styczność (np. gdy któreś dziecko jest innego pochodzenia). Tu jest miejsce na prace plastyczne, taniec i grę na instrumentach. Dzieci uczą się tu dbać o przyrodę i poznają cykl życia, np. żaby, czy budowę drzewa.
- Strefa językowa – tu znajdują się przede wszystkim książki (ważne, by miały prawdziwe fotografie). Często dzieci w przedszkolach Montessori mają kontakt z jakimś językiem obcym – zależy to od oferty danej placówki.
Dzięki jasnemu podziałowi przestrzeni dzieci łatwo się w niej odnajdują i zaspokojona jest ich naturalna potrzeba porządku. Meble i wszystkie inne przedmioty są na takiej wysokości, że dziecko może samo po nie sięgnąć i skorzystać. W przedszkolu Montessori nie ma szafek zamkniętych na klucz czy wysoko zamontowanych półek. Wszystko jest pomyślane w ten sposób, żeby dziecko było bezpieczne i samodzielne.
Dzieci w przedszkolu Montessori same kroją owoce i warzywa, zmywają szklanki i miseczki, sprzątają po sobie stoliki. Mają do dyspozycji nisko zamontowane zlewy, stoliki itd. Nauczyciel pomaga, jeżeli musi, ale nie wyręcza w zadaniach, które dziecko ma opanowane. Wynika to z przekonania, że dziecko może i chce być samodzielne, a rolą dorosłych jest mu to umożliwić, m.in. oferując odpowiednio przygotowane, bezpieczne otoczenie.
Inne cechy przedszkola Montessori:
- Liczebność grup – przeważnie jest to ok. 20-30 dzieci, którymi opiekuje się 2 dorosłych. Dużo zależy od warunków lokalowych, np. czy przy sali jest łazienka, i samych dzieci, np. czy nie mają zaburzeń rozwojowych.
- Wiek dzieci – przeważnie przyjmowane są dzieci w wieku 3-6 lat.
- Posiłki – w zależności od miejsca mogą być gotowane na miejscu, przywożone przez firmę cateringową lub przynoszone przez rodziców.
- Alergie, niepełnosprawność, zaburzenia rozwoju – nie są przeszkodą w przyjęciu dziecka do przedszkola Montessori, ale zazwyczaj trzeba ustalić takie kwestie indywidualnie.
- Rekrutacja do przedszkola – jeżeli już, to rekrutacji poddawani są rodzice. Zespół przedszkola zazwyczaj chce się upewnić, czy są otwarci na ten model edukacji i wychowania dziecka.
- Zabawki – nie ma zabawek w tradycyjnym tego słowa znaczeniu, ale jest wiele pomocy naukowych i przedmiotów, które wspomagają rozwój dziecka. Każda pomoc (oprócz naczyń) jest w jednym egzemplarzu.
Nauczyciele w przedszkolu Montessori
Nauczyciele Montessori, zanim zaczną pracę z dziećmi, przechodzą specjalistyczny kurs pedagogiki Montessori – studia podyplomowe o tej specjalności lub roczny kurs specjalistyczny. Są to zazwyczaj osoby, które wcześniej skończyły studia, często pedagogiczne lub psychologiczne.
Z przedszkolami współpracują także logopeda i psycholog – wymiar czasu i stopień ich zaangażowania jest różny w różnych przedszkolach.
Do współpracy są też zapraszani native speakerzy z różnych krajów. Maria Montessori podczas swoich wieloletnich obserwacji rozwoju dziecka zauważyła, że lata 0-6 to moment wielkiej wrażliwości na język. Dlatego przedszkola Montessori często wzbogacają otoczenie dziecka o języki obce – angielski, włoski itd. Jeżeli nie ma możliwości zaproszenia native speakera, zdarza się, że w obcym języku mówią nauczyciele.
Ile kosztuje przedszkole Montessori?
Cena bardzo zależy od wielkości miasta i dodatkowej oferty przedszkola. Jeśli przedszkole Montessori znajduje się w dużym mieście, trzeba się liczyć z czesnym od ok. 1200 do nawet 2500 zł miesięcznie. Do tego dochodzą opłaty za wyżywienie – ok. 20 zł za dzień. Zdarzają się też w Polsce państwowe przedszkola Montessori – wtedy ich koszt waha się do 500 do ok. 1000 zł.
Konsultacja tekstu: Magdalena Skotnicka, dyplomowany nauczyciel Montessori.
Zobacz też: