obowiązki dziecka
Adobe Stock
Wychowanie

Obowiązki dziecka – regulują je przepisy prawne oraz sami rodzice

Obowiązkiem dziecka jest pomagać rodzicom – mówi prawo. Badania potwierdzają, że udział malucha w domowych czynnościach rozwija je i wzmacnia. Należy jednak pamiętać, że dziecko jest przede wszystkim dzieckiem, które również ma swoje prawa. Należą mu się szacunek, wsparcie i przestrzeń do zabawy, beztroski i… popełniania błędów.

Zgodnie z prawem pomoc rodzicom to podstawowy obowiązek dziecka. Dziecko może go spełniać na wiele sposobów w zależności od wieku, sytuacji oraz potrzeb. Podpowiadamy, jak w zależności od wieku dziecka można wyznaczać mu obowiązki domowe i wyjaśniamy, jak regulują to przepisy. Należy jednak pamiętać, że w Polsce najczęściej problemem nie jest niewypełnianie obowiązków przez dziecko, ale łamanie jego praw przez rodziców. Choć prawnie dziecko jest zobowiązane pomagać rodzicom, nie oznacza to, że ma przejąć ich obowiązki, stać się ich powiernikiem i wsparciem.

Spis treści:

Obowiązki dziecka – przepisy prawa

Kwestie obowiązków małoletniego dziecka (do ukończenia 18. roku życia) reguluje art. 91 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Nakłada on na dziecko obowiązek:

  • słuchania swoich rodziców i opiekunów,
  • pomocy we wspólnym gospodarstwie (jest to pojęcie szersze niż gospodarstwo domowe i może obejmować również obowiązek pomocy w gospodarstwie produkcyjnym rodziców oraz pomoc w prowadzonej przez rodziców działalności gospodarczej),
  • pomoc ze strony dziecka musi odpowiadać fizycznym i duchowym jego siłom,
  • obowiązki dziecka nie mogą przeszkadzać w jego wychowaniu i edukacji.

Szczególny obowiązek spoczywa na małoletnim dziecku, które uzyskuje dochód z własnej pracy. W takiej sytuacji jest ono zobowiązane do współfinansowania kosztów utrzymania rodziny.

Gdy dziecko nie wypełnia swoich obowiązków

Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie przewiduje żadnej sankcji za niewykonywanie przez dziecko określonych w przepisie obowiązków. Nie oznacza to jednak, że nie może w tej sprawie ingerować sąd opiekuńczy. Może on pozbawić dziecko uprawnienia do rozporządzania swoim zarobkiem, jeżeli nie wywiązuje się ono z obowiązku współfinansowania kosztów utrzymania rodziny.

Pamiętajmy jednak, że dziecko poza obowiązkami ma także prawa, których rodzice są zobowiązani przestrzegać. Są to między innymi:

  •  prawo do godnych warunków życia,
  •  prawo do opieki zdrowotnej,
  • prawo do odpoczynku,
  • własnego zdania,
  • prywatności i zachowania tajemnicy,
  • ochrony przed poniżającym traktowaniem,
  • do wolności od przemocy fizycznej lub psychicznej, wyzysku, nadużyć seksualnych i wszelkiego okrucieństwa.

Obowiązki dziecka wyznaczane przez rodziców

Obowiązki dziecka to indywidualna sprawa, która może być w każdej rodzinie inaczej rozstrzygana. Zależą one od reguł panujących w każdym domu, wieku dziecka i świadomości jego rodziców. Istnieją jednak uniwersalne zasady, których warto uczyć dziecko już od najmłodszych lat. Są to:

  • szanowanie ludzi,
  • reagowanie na uzasadnione prośby przy jednoczesnej możliwości wyrażenia swojego zdania i dyskusji,
  • aktywne pomaganie w domowych czynnościach,
  • szanowanie pracy innych,
  • dbanie i szanowanie zabawek,
  • stosowanie się do obowiązujących reguł i zasad zarówno w domu, jak i poza nim.

Dziecko od najmłodszych lat należy uczyć szacunku do innych ludzi i do ich pracy. Nie wystarczy tylko o tym mówić (chociaż o tym również nie powinniśmy zapominać), ponieważ maluchy uczą się przede wszystkim poprzez obserwację. Chcesz, żeby dziecko szanowało cię i inne osoby z twojego otoczenia? Szanuj je, daj prawo do wyrażania własnego zdania i wyznaczaj granice, dając mu przestrzeń do kreatywności i zabawy. Tylko w ten sposób możesz je nauczyć szacunku do innych, jak i siebie samego. A to jest bezcenne. Pamiętaj też, że dziecko jest przede wszystkim dzieckiem.

Obowiązki dziecka to nie jego wyzysk, tylko część życia polegająca na nauce samodzielności, odpowiedzialności i nabywaniu umiejętności niezbędnych w życiu. Nie chodzi tu w żadnym wypadku o zlecanie małym dzieciom ciężkich prac domowych. Listę zadań trzeba dostosować do wieku malucha i etapu jego rozwoju. Oczywiście podział jest bardzo umowny, gdyż jedne dzieci radzą sobie z wypełnianiem obowiązków lepiej, a inne gorzej.

Obowiązki 3-latka

Do obowiązków 3-letniego malucha może należeć:

  • wrzucanie brudnych ubrań do kosza na bieliznę,
  • odkładanie na miejsce zabawki,
  • odkładanie książki na miejsce,
  • pomaganie w karmieniu zwierzątka domowego,
  • wyrzucanie zużytej pieluszki do kosza,
  • odstawianie na miejsce bucików,
  • rozbieranie się i ubieranie przy pomocy rodziców,
  • wycieranie swojego stoliczka po posiłku,
  • wykonywanie poleceń typu „przynieś-wynieś”.

Pomagaj dziecku w obowiązkach, ale tylko na tyle, na ile jest to konieczne. To znaczy, że np. dziecko może powkładać klocki do pudełka, a ty możesz pomóc mu włożyć je na górną półkę. Jednocześnie nie oczekuj, że maluch będzie sprzątał za ciebie! 

Obowiązki 4-letniego dziecka

Do obowiązków dziecka w tym wieku może należeć:

  • pomoc w nakrywaniu do stołu,
  • pomoc w rozpakowaniu zakupów i wsadzaniu ich do lodówki,
  • zamiatanie,
  • ścieraniu kurzu,
  • wybieranie ubrania na następny dzień,
  • sprzątanie zabawek.

Pamiętaj, żeby nie obciążać dziecka nadmiernie obowiązkami, szczególnie jeśli obowiązki mogą stanowić dla niego zagrożenie życia lub zdrowia np. prasowanie, gotowanie czy samodzielne wyjście do sklepu. Nie złość się, jeśli maluch podczas domowych porządków... bardziej nabałagani. Dziecko powinno aktywnie uczestniczyć w życiu rodzinnym i uczyć się samodzielności poprzez obserwację, nie wyręczać rodziców.

Obowiązki 5-latka

Dziecko w tym wieku może:

  • ścielić swoje łóżko,
  • pomagać w codziennych zakupach,
  • sprzątać po posiłku,
  • samodzielne ubierać się,
  • ścierać kurze,
  • wybierać ubrania na następny dzień,
  • odkładać wyprane ubrania do szafy.

Jeżeli twoje dziecko nie wypełniło swoich obowiązków, absolutnie nie stosuj kar: zamiast tego rozmawiaj z dzieckiem i na swoim przykładzie pokazuj, czego od niego wymagasz. Ważne jest też, aby nie obciążać dziecka obowiązkami, które wykraczają poza jego możliwości, np. nie każ 5-lakowi opiekować się młodszym rodzeństwem: to twoja rola, dziecko wciąż jest dzieckiem.

Obowiązki 6-letniego dziecka

Do obowiązków dziecka w tym wieku może należeć:

  • podlewanie kwiatków,
  • przygotowanie pod nadzorem rodziców prostych potraw, np. kanapek,
  • sprzątanie stołu po posiłku,
  • odwieszanie ubrań do szafy,
  • ścielenie łóżka,
  • podlewanie kwiatków,
  • mycie owoców i warzyw,
  • sprzątanie zabawek.

Obowiązki domowe rozwijają dziecko

Badania naukowców udowodniły, jak pozytywnie na rozwój dziecka wpływa wypełnianie przez nie obowiązków domowych. Takie dziecko jest:

  • bardziej empatyczne,
  • ma lepsze kontakty z rówieśnikami,
  • w życiu dorosłym będzie dobrze współpracowało z kolegami w pracy,
  • jest bardziej samodzielne,
  • odpowiedzialne,
  • cierpliwe,
  • wytrwałe,
  • systematyczne,
  • lepiej się uczy i ma lepsze kontakty z rówieśnikami.
Dla maluchów, w wieku 3-6 lata obowiązki domowe to może nie być przykra konieczność, ale wspaniały sposób spędzania czasu – świetna zabawa. Pamiętaj jednak, aby nie obarczać dziecka odpowiedzialnością za własne obowiązki lub samopoczucie. Nie mów: „Posprzątaj, bo mamusia będzie smutna, jeśli tego nie zrobisz”. To przemoc.

Pamiętajmy o pochwaleniu dziecka za posprzątanie pokoju, posegregowanie prania czy pościelenie łóżka, nawet jeżeli nie jest to zrobione idealnie. Dzięki temu następnym razem postara się jeszcze bardziej!

Zobacz też:

18-24 KWIETNIA
szaleństwo zakupów
20% rabatu na kosmetyki Clarena
20% rabatu na kosmetyki Clarena
Rabat na cały asortyment dostę... więcej»
Kod rabatowy:SZALONE20
Zobacz
+
20% rabatu na kosmetyki Clarena
Online
Stacjonarnie

Rabat na cały asortyment dostępny w sklepach stacjonarnych i na e-clarena.eu. Promocja obowiązuje dla zamówień powyżej 100zł oraz obejmuje produkty nieprzecenione. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALONE20
Zobacz
-20% na produkty marki
-20% na produkty marki
Rabat 20% na produkty marki Ri... więcej»
Kod rabatowy:Szalenstwo24
Zobacz
+
-20% na produkty marki
Online
Stacjonarnie

Rabat 20% na produkty marki Rituals przy zakupach za min. 100 zł. Kod promocyjny obowiązuje w sklepach Rituals, aplikacji oraz na naszej stronie internetowej rituals.com. Z rabatu wyłączone są inne promocje, edycje limitowane oraz kalendarze adwentowe. Szczegóły u Partnera.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:Szalenstwo24
Zobacz
Rabat 25% na zakupy za min. 499 zł
Rabat 25% na zakupy za min. 499 zł
Rabat 25% na zakupy za minimum... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO25
Zobacz
+
Rabat 25% na zakupy za min. 499 zł
Online

Rabat 25% na zakupy za minimum 499 zł w sklepie internetowym www.karcher.pl. Oferta dotyczy produktów nieprzecenionych z kategorii Home&Garden i nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły na stronie www.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO25
Zobacz
Dodatkowe -20% na kolekcję SS2024
Dodatkowe -20% na kolekcję SS2024
-20% dodatkowego rabatu na kol... więcej»
Kod rabatowy:WIOSNA2024
Zobacz
+
Dodatkowe -20% na kolekcję SS2024
Online
Stacjonarnie

-20% dodatkowego rabatu na kolekcję SS2024. Oferta dostępna w sklepie stacjonarnym i na www.l37.eu. Rabat dotyczy również przecenionych pozycji. Szczegóły dostępne u Partnera.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:WIOSNA2024
Zobacz
Do -70% na wybraną ofertę
Do -70% na wybraną ofertę
Rabat do 70% na wybraną ofertę... więcej»
Kod rabatowy:SZZ2024
Zobacz
+
Do -70% na wybraną ofertę
Online

Rabat do 70% na wybraną ofertę bielizny i dodatków dostępną na intymna.pl. Szczegóły na stronie. 

Najniższa cena produktu ze zdjęcia z 30 dni przed obniżką - 149,99 zł.  

Cena produktu po zastosowaniu rabatu – 89,99 zł

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZZ2024
Zobacz
Rabat 30%* i prezent**
Rabat 30%* i prezent**
Rabat 30%* od 299 złotych i pr... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO24
Zobacz
+
Rabat 30%* i prezent**
Online
Stacjonarnie

Rabat 30%* od 299 złotych i prezent** od 499 złotych w salonach Estēe Lauder oraz na www.esteelauder.pl. *Wykluczenia: linia AERIN, Luxury Collection, Re-Nutriv, zestawy, nowości, produkty mini i przecenione. Nie łączy się z innymi rabatami. **Oferta ważna do wyczerpania zapasów. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie www.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO24
Zobacz
REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
Rocznica Komunii Świętej – prezenty
Święta i uroczystości
Rocznica Komunii świętej – co z tortem i prezentami? I czy udział w rocznicy komunii jest obowiązkowy? 
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
5 dni opieki na dziecko
Prawo i finanse
5 dni opieki nad dzieckiem: od kiedy, ile płatne? Przepisy 2024
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
jak ubierać niemowlę na spacer wiosną
Pielęgnacja
Jak ubierać niemowlę wiosną: w kwietniu, w maju i przy 20 stopniach [LISTA UBRANEK]
Magdalena Drab
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab
kiedy wkładać dziecku czapkę
Zdrowie
Kiedy wkładać dziecku czapkę? I czy przewianie uszu to mit? [PEDIATRA WYJAŚNIA]
Małgorzata Wódz

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA