Przyimek to niezwykła część mowy. I nie tylko dlatego, że nie odpowiada na żadne pytania. Przyimki są bowiem nieodmienne i jednocześnie niesamodzielne. Wyjaśniamy też, czym są pochodzące od przyimków wyrażenia przyimkowe. Dzięki przykładom łatwo zrozumieć i zapamiętać najważniejsze informacje o przyimkach.
Spis treści:
Przyimek to nieodmienna część mowy. Oznacza to, że przyimki: nie odmieniają się (ani przez przypadki, ani przez liczby, ani przez rodzaje). Dodatkowo też nie występują samodzielnie, ale zawsze razem z innymi częściami mowy.
Spójrzmy na przykłady przyimków w zdaniach:
Jak widać na przykładach przyimków – trudno wyobrazić sobie, by stanowiły samodzielną część mowy.
Przyimki w języku polskim mogą mieć formę prostych lub złożonych (składają się z dwóch przyimków). Różnicę między przyimkami prostymi i złożonymi widać gołym okiem.
Przykłady przyimków prostych:
Przykłady przyimków złożonych:
Wiedząc już, jakie są przyimki – łatwo zrozumieć, czym są wyrażenia przyimkowe. Patrząc na przykłady przyimków w zdaniach, łatwo możemy zorientować się, że najczęściej łączą się z rzeczownikami. To właśnie z myślą o związkach przyimków z rzeczownikami językoznawcy wymyślili pojęcie wyrażeń przyimkowych.
Wyrażenie przyimkowe = przyimek + rzeczownik:
Zasada pisowni przyimków w języku polskim jest prosta. Przyimki złożone (np. ponad, zza, znad) piszemy zawsze łącznie. Przykłady:
Przyimek sponad powstał w wyniku połączenia przyimków z + ponad. Warto jednak pamiętać, że jeśli chodzi o pisownię – spore znaczenie ma kontekst i to, czy pasuje do niego przyimek sponad czy.. z ponad. Na przykład:
Wskazówką do zastosowania prawidłowej pisowni może być obecność liczebnika – jeśli po przyimku znajduje się część mowy, którą możemy zapisać liczbą – prawidłowo będzie zastosować zapis z ponad.
Chyba każdy, kto wie co to jest przyimek, ma świadomość, że zarówno bez przyimków jak i wyrażeń przyimkowych, język polski w wielu sytuacjach brzmiałby bardzo niejasno. Jeśli masz wątpliwości – spróbuj do końca dnia wykreślić wszystkie przyimki ze swoich wypowiedzi, SMS-ów i wiadomości zamieszczanych na portalach społecznościowych.
Zobacz także:
Zaimek może wydawać się dość skomplikowaną częścią mowy. W rzeczywistości wystarczy jednak poznać funkcję, jaką pełni, aby jego rodzaje i odmiana stały się zrozumiałe i proste. Spis treści: Zaimek – co to? Rodzaje zaimków Odmiana zaimków Zaimek – co to? Zaimek jest sprytną częścią mowy. Może bowiem z powodzeniem zastępować takie inne części mowy jak: rzeczownik, przymiotnik, przysłówek czy liczebnik. Dlatego, kiedy ktoś zapyta: na jakie pytania odpowiada każdy zaimek – nie ma jednej dobrej odpowiedzi. Wszystko zależy od tego, jaką część mowy zastępuje konkretny zaimek: Zaimek rzeczowny – czyli taki, który zastępuje rzeczownik – odpowiada na pytania rzeczownika (kto? co?), np. ty, ona, ktoś; Zaimek przymiotny – czyli taki, który zastępuje przymiotnik – odpowiada na pytania przymiotnika (jaki? jaka? jakie?), np. ten, tamta, twoje; Zaimek przysłowny – czyli taki, który zastępuje przysłówek – odpowiada na pytania przysłówka (jak? gdzie? kiedy?), np. ile, tyle; Zaimek liczebny – czyli taki, który może zastąpić liczebnik – odpowiada na pytania liczebnika (ile?). Gdyby zaimki nie istniały nasze wypowiedzi brzmiałyby… dziwnie. Nie moglibyśmy na przykład używać słowa ja ani my. Wyznając komuś miłość musielibyśmy mówić (pisać) tylko kocham, ponieważ cię , to już zaimek. W naszych wypowiedziach nie byłoby takich słów jak: mój, moja, moje. Jedno jest pewne: zaimki są (dosłownie) częścią (naszej) mowy i nic nie wskazuje na to, byśmy przestali ich używać. Nie tylko na lekcjach gramatyki, ale i w codziennych rozmowach. Rodzaje zaimków ze względu na funkcje (przykłady) Istnieje kilka rodzajów zaimków. Podział ten ma związek z funkcją, jaką pełnią poszczególne zaimki. Wyróżniamy: Zaimki osobowe (dotyczące osób), np. ja, ty,...
Aby „oswojenie” przysłówków było jak najprostsze – postaraliśmy się, by nie zabrakło odpowiednich przykładów przysłówków umieszczonych w zdaniach. Przekonaj się, że to właśnie dzięki przykładom najłatwiej zapamiętać, czym jest przysłówek, na jakie pytania odpowiada i jak odróżnić go od innych części mowy . Spis treści: Co to jest przysłówek i na jakie pytania odpowiada? Stopniowanie przysłówków Przysłówek a przymiotnik: czym się różnią, co je łączy? Razem czy osobno, czyli jak pisać „nie” z przysłówkami Co to jest przysłówek? Na jakie pytania odpowiada? Przysłówek to nieodmienna część mowy, czy taka, która nie odmienia się ani przez przypadki, ani przez liczby, ani przez rodzaje. Przysłówek określa cechę (np. ładnie), czynność – jak jest wykonywana, kiedy jest wykonywana (np. szybko, wczoraj) i stan (np. zimno). Przysłówek odpowiada na pytania: jak? gdzie? kiedy? Odpowiadając na pytanie: Jak się czujesz? najprawdopodobniej odpowiesz… przysłówkiem. Formy: dobrze, niedobrze, słabo, świetnie, wyśmienicie, nie najgorzej – to właśnie przysłówki. Inne przykłady przysłówków znajdziesz w zdaniach niżej: Pobiegł szybko i wygrał ten wyścig. (jak? szybko) Jaskółka wzbiła się wysoko w niebo. (gdzie? wysoko) Wczoraj widziałam się z Martą. (kiedy? wczoraj) Na podstawie pytań, na jakie odpowiada dany przysłówek, można wyróżnić: Przysłówki sposobu – gdy odpowiada na pytanie: jak?, np. szybko, miło, smacznie, pogodnie Przysłówki miejsca – odpowiada na pytanie: gdzie?, np. wysoko, blisko, daleko, obok Przysłówki czasu – gdy odpowiada na pytanie: kiedy?, np. wczoraj, dzisiaj, rano, wieczorem Stopniowanie przysłówków Przysłówki – jak przystało na nieodmienną część mowy – nie odmieniają ani przez przypadki, ani przez liczby, ani...
Choć trudno w to uwierzyć, na świecie jest język, w którym występują tylko dwa liczebniki: mało (hoi) i dużo (baagiso). W języku polskim istnieje nieco więcej liczebników liczebników niż w języku Indian Piraha z amazońskiej dżungli – i całe szczęście. Spis treści: 1. Co to jest liczebnik? 2. Podział liczebników 3. Odmiana liczebników Odmiana liczebników zbiorowych Odmiana liczebników porządkowych Odmiana liczebników ułamkowych 4. Liczebnik porządkowy a interpunkcja w języku polskim Co to jest liczebnik? Liczebnik to część mowy, dzięki której możemy określać takie cechy jak: liczby, liczebność, ilość, wielokrotność oraz kolejność. Liczebnik odpowiada na pytania: ile? który (z kolei)? Przykłady liczebników: Siódemka to jego szczęśliwa liczba. Asia ma cztery lata i sto cztery centymetry wzrostu. Spóźnił się już piąty raz w tym tygodniu. Rehabilitacja trwała wiele miesięcy, ale Michał czuje się już dobrze. Adam Małysz czterokrotnie zdobył Puchar Świata w skokach narciarskich. Wsyp trzy czwarte szklanki mąki. Jedno jest pewne: z liczebnikami spotykamy się dużo częściej niż na lekcjach języka polskiego i matematyki. Podział liczebników Jeśli chodzi o podział liczebników wyróżniamy: Liczebniki główne , np. osiemnaście, tysiąc, milion Liczebniki porządkowe , np. pierwszy, tysięczny, milionowy Liczebniki zbiorowe , np. troje, pięcioro, osiemnaścioro Liczebniki ułamkowe , np. trzy czwarte, jedna czwarta Liczebniki nieokreślone , np. dużo, mało, kilka Liczebniki mnożne , np. potrójny, poczwórny, Liczebniki wielorakie np. dwojako, czworaki Wbrew pozorom, rozmaitość liczebników wcale nie utrudnia, a ułatwia nam życie. Tylko spróbujmy sobie wyobrazić, że w języku polskim występują wyłącznie liczebniki główne albo...
