Wyniki
Wyniki
Laureaci
Wyniki
Wyniki
Wyniki
ziajka krr
Wyniki
Nivea Klub Rodzica Recenzenta
Wyniki
nivea baby 2w1 krr
Wyniki
Pampers KRR
Wyniki
Wyniki
Wyniki
Wyniki
Wszystko o rzeczowniku
Adobe Stock
Aktualności

Rzeczownik – co to za część mowy, pytania, przykłady, odmiana

Czym jest rzeczownik? To część mowy, którą często poznajemy jako pierwszą, ucząc się mówić (np. mama, tata, baba). Naukę języka obcego również zaczynamy od poznawania rzeczowników. Nic dziwnego, że rzeczowniki określa się jako jedną z najważniejszych, czyli podstawowych części mowy.

Rzeczownik to jedna z dwóch najważniejszych części mowy (drugą jest czasownik). Przykłady rzeczowników można mnożyć w nieskończoność. Wystarczy rozejrzeć się wokół siebie i wymienić przedmioty oraz osoby znajdujące się w zasięgu wzroku (ekran, okno, ołówek, filiżanka). A jeśli dodamy do tego nazwy rzeczy, osób i zjawisk, które są nam z różnych powodów szczególnie bliskie – przekonamy się, że rodzajów rzeczowników może być zdecydowanie więcej niż innych części mowy. Oto najważniejsze informacje o rzeczowniku. 

Spis treści:

Kawa w ciąży: czy można ją pić i czy jest bezpieczna? Skutki przyjmowania kofeiny w ciąży

Rzeczownik: czym jest, na jakie pytania odpowiada?

Rzeczownik to część mowy, która odpowiada na pytania: kto? co? Rzeczownik jest odmienną częścią mowy. Rzeczowniki możemy odmieniać przez przypadki i liczby. Rzeczownik ma też rodzaj (żeński, męski, nijaki, a w liczbie mnogiej - męskoosobowy i niemęskoosobowy).

Za pomocą rzeczowników określamy:

  • Osoby – np. mama, trener, przedszkolaki, Julia, Jakub
  • Zwierzęta – np. koń, klacz, źrebię, smoki, pisklęta, Toffik
  • Rośliny – np. tulipan, żyto, jabłoń, tuje, trzciny
  • Miejsca/obiekty – np. miasto, mieścina, miasteczko, boiska,
  • Przedmioty/rzeczy – np. ołówek, filiżanka, ciasto, zeszyty, przekąski
  • Zjawiska pogodowe – np. burza, tęcza, mgła, śnieżyce
  • Pojęcia – np. ambicja, rzetelność, odpowiedzialność, przyjaźń, charaktery,
  • Czynności/stany – np. podskakiwanie, gotowanie, odpoczynek (to tzw. rzeczownik odczasownikowy).

Podział rzeczowników

Rzeczowników jest naprawdę dużo, dlatego istnieją różne sposoby ich klasyfikowania. Podział rzeczowników ma duże znaczenie, jeśli chodzi o prawidłową ich odmianę.

Rzeczowniki dzielimy na:

  • Konkretne i abstrakcyjne – o ile konkretne rzeczowniki dają się poznać za pomocą zmysłów (np. szarlotka – za pomocą zmysłu smaku, węchu, dotyku i wzroku), to rzeczowników abstrakcyjnych nie da się uchwycić za pomocą zmysłów (np. nieobecność, dusza, życie, etc.).
     
  • Własne i pospolite – rzeczowniki własne to nazwy własne, które zawsze piszemy wielką literą, np. Julia, Warszawa, Wisła, natomiast pospolite, to te, które nie mają nazwy własnej, np. córka, kot, miasto, rzeka.
     
  • Żywotne i nieżywotne – w tym podziale głównym kryterium jest to, czy rzeczownik określa nieożywiony przedmiot (stół, rosół, kamień) czy istotę żywą (człowiek, motyl, jamnik).

Uwaga: rzeczowniki żywotne dzielą się na:

  • Nieosobowe – które nie odnoszą się do osób, np. motyl, jamnik, torbacze
  • Osobowe – które odnoszą się do osób, np. kobieta, uczeń, dziecko, nauczyciele. 

Rzeczowniki żywotne osobowe dzielą się na:

  • Męskoosobowe, np. nauczyciel, sportowiec, uczeń
  • Niemęskoosobowe, np. nauczycielka, sportsmenka, uczennica, dziecko, niemowlę.

Odmiana rzeczowników

Rzeczowniki odmieniają się przez przypadki i liczby. Odmiana przez przypadki nazywana jest deklinacją. Formy rzeczownika zależą od tego, w jakim przypadku i jakiej liczbie występuje.

Odmiana przez przypadki rzeczownika kotek w liczbie pojedynczej:

  • Mianownik (kto? co?) kotek,
  • Dopełniacz (kogo? czego?) kotka,
  • Celownik (komu? czemu?) kotkowi,
  • Biernik (kogo? co widzę) kotka,
  • Narzędnik  (kim? czym?) kotkiem,
  • Miejscownik (o kim? o czym?) kotku
  • Wołacz kotku!

Odmiana przez przypadki rzeczownika kotek w liczbie mnogiej:

  • Mianownik (kto? co?) kotki,
  • Dopełniacz (kogo? czego?) kotków,
  • Celownik (komu? czemu?) kotkom,
  • Biernik (kogo? co widzę) kotki,
  • Narzędnik  (kim? czym?) kotkami,
  • Miejscownik (o kim? o czym?) kotkach
  • Wołacz kotki!

Oczywiście są rzeczowniki których odmiana przez przypadki jest o wiele trudniejsza, np. wegetarianin, ksiądz, sędzia. A także takie, które przez przypadki nie odmieniają się wcale, np. kiwi, liczi, awokado lub odmieniają się tylko w liczbie mnogiej, podczag gdy w liczbie pojedynczej mają cały czas taką samą formę, np. muzeum, seminarium, akwarium.

Odmiana przez przypadki rzeczownika muzeum w liczbie pojedynczej:

  • Mianownik (kto? co?) muzeum
  • Dopełniacz (kogo? czego?) muzeum,
  • Celownik (komu? czemu?) muzeum,
  • Biernik (kogo? co widzę) muzeum,
  • Narzędnik  (kim? czym?) muzeum,
  • Miejscownik (o kim? o czym?) muzeum
  • Wołacz muzeum!

Odmiana przez przypadki rzeczownika muzeum w liczbie mnogiej

  • Mianownik (kto? co?) muza
  • Dopełniacz (kogo? czego?) muzeów,
  • Celownik (komu? czemu?) muzeom,
  • Biernik (kogo? co widzę) muzea,
  • Narzędnik  (kim? czym?) muzeami,
  • Miejscownik (o kim? o czym?) muzeach,
  • Wołacz muzea!

Nie wszystkie rzeczowniki występują w liczbie pojedynczej lub mnogiej. Na przykład, spróbuj podać formę rzeczownika nożyczki w liczbie pojedynczej. To samo dotyczy takich rzeczowników jak: drzwi, perfumy, spodnie

Rzeczownik ma również rodzaj

Są trzy rodzaje w liczbie pojedynczej:

  • męski (ten) kotek, piesek, stół
  • żeński (ta) latarka, miska, opaska
  • nijaki (to) okno, drzewo, kino

Dwa rodzaje w liczbie mnogiej:

  • rodzaj męskoosobowy (ci) mężczyźni, kolarze
  • niemęskoosobowy (te) buty, dziewczyny, książki

Rzeczownik: jakie funkcje może pełnić w zdaniu?

Rzeczownik może pełnić w zdaniu funkcje:

  • Podmiotu:

Marynarz długo patrzył na horyzont.
Małe dziecko bawiło się misiem.
Wiewiórka czmychnęła z oszałamiającą prędkością. 
Ogród zakwitł dziesiątkami kwiatów.
Prawdziwa miłość nie szuka poklasku.

  • Dopełnienia:

Marynarz długo patrzył na horyzont.
Małe dziecko bawiło się misiem.
Wiewiórka czmychnęła z oszałamiającą prędkością.
Ogród zakwitł dziesiątkami kwiatów.
Prawdziwa miłość nie szuka poklasku.

  • Przydawki:

Siostra kolegi pożyczyła mi książkę.
Córka sąsiadki jest bardzo miła.
Ciasto z tych jabłek udało się wyśmienicie.
Sukienka Julii nie nadaje się do niczego.
Las rąk pojawił się natychmiast.

  • Okolicznika:

Kuba poszedł do parku.
Wrócę tu w południe.
Nawałnica przeszła bokiem.
Kuba dokończy obiad za kwadrans.
Odrobię lekcje wieczorem.
 
To już wszystko, co warto wiedzieć o rzeczowniku. Zważywszy na to, jak wiele razy w ciągu dnia używasz różnych form rzeczownika – tych wiadomości nie jest aż tak dużo, prawda?

Zobacz także:

Wszystkie części mowy jak na dłoni [pytania i przykłady części mowy]
Aktualności
Części mowy – odmienne i nieodmienne, pytania, przykłady
Jakie są części mowy? Które są odmienne, a które nieodmienne? Dzięki prostym definicjom i licznym przykładom, naprawdę szybko można się nauczyć się, czym jest rzeczownik, czasownik i przymiotnik oraz uporządkować wiedzę o pozostałych częściach mowy przed sprawdzianem z języka polskiego.

Z częściami mowy mamy do czynienia w wielu sytuacjach, kiedy mówimy, gdy piszemy (np. wypracowanie, post na Instagramie czy SMS-a), gdy słuchamy (np. tego, co mówią lub śpiewają inni ludzie) lub kiedy czytamy (np. książki, wiadomości, a nawet napisy na murach). Sprawdź, jakie wyróżniamy części mowy i co warto wiedzieć o każdej z nich. Przy okazji przekonasz się, że nie są ci tak zupełnie obce. Spis treści: Części mowy – co to takiego? Części mowy: charakterystyka (pytania, przykłady ) Odmienne i nieodmienne części mowy   Jak jeszcze dzielimy części mowy?  Części mowy: co to w ogóle jest? Części mowy to nic innego jak wyrazy, których używamy na co dzień. W języku polskim mamy 10 części mowy, to: rzeczownik czasownik przymiotnik liczebnik zaimek przysłówek przyimek spójnik wykrzyknik partykuła. Części mowy dzieli się na odmienne i odmienne. To jest najważniejszy podział dotyczący części mowy. Na wszystkich 10 części mowy: 5 jest odmiennych, 5 nieodmiennych.  Odmienne części mowy to: rzeczownik czasownik przymiotnik liczebnik zaimek. Nieodmienne części mowy: przysłówek przyimek spójnik wykrzyknik partykuła. Więcej o odmiennych i nieodmiennych częściach mowy piszemy w dalszej części tekstu. Części mowy: charakterystyka (pytania plus przykłady) Oto wszystkie części mowy, które występują w języku polskim: Rzeczownik odpowiada na pytania: kto? co? oznacza: osoby, przedmioty, rośliny, zwierzęta, cechy, czynności lub pojęcia przykłady rzeczowników: dom, mama, Gdańsk, uspokojenie, szczerość, solidarność rodzaje rzeczowników: pospolite (kot, szkoła, talerz), własne (Maria, Bambi, Wawel), żywotne (źrebię),...

Egzamin ósmoklasisty 2022  z języka polskiego. Zakres materiału
Adobe Stock/Africa Studio
Uczeń
Egzamin ósmoklasisty 2023 z języka polskiego: co trzeba umieć, zakres materiału
Egzamin ósmoklasisty 2023 coraz bliżej. Co trzeba umieć, by zaliczyć egzamin z języka polskiego? CKE nie robi z tego żadnej tajemnicy. Sprawdź, jaki zakres materiału obowiązuje na egzaminie ósmoklasisty z języka polskiego w 2023 roku.

Egzamin ósmoklasisty rozpocznie się 9 maja 2023 roku, o godzinie 9.00 testem z języka polskiego. Zastanawiasz się, czy na lekcjach języka polskiego była mowa o wszystkim, co będzie, a czego nie będzie na egzaminie ósmoklasisty? Sprawdź zakres materiału egzaminu zatwierdzony przez Centralną Komisję Egzaminacyjną (CKE). Spis treści: Egzamin ósmoklasisty z języka polskiego 2023: co trzeba umieć?   Lektury na egzamin ósmoklasisty z języka polskiego, które trzeba znać Czego nie będzie na egzaminie ósmoklasisty z języka polskiego? Egzamin ósmoklasisty z języka polskiego 2023: co trzeba umieć? Zanim rozpocznie się egzamin ósmoklasisty z języka polskiego, trzeba poznać wymagania egzaminacyjne. Są one opublikowane przez CKE i dotyczą całego materiału omawianego na lekcjach języka polskiego. Zakres materiału – kształcenie literackie i kulturowe Ósmoklasista przed egzaminem z języka polskiego powinien wiedzieć: Co to jest epika, liryka i dramat (znać ich cechy i wskazać przykłady), Co to jest opowiadanie, baśń, legenda, tragedia, ballada, mit, fraszka, komedia (znać ich cechy i wskazać przykłady), Jaki jest morał bajki, przesłanie baśni, Jak omówić akcję, wyodrębnić wątki i wydarzenia utworu literackiego, Jak odróżniać fikcję literacką od rzeczywistości a realizm od fantastyki, Jak charakteryzować i oceniać postawy bohaterów, Jak odnieść sytuację bohaterów do własnych doświadczeń, Jak wyrazić swój stosunek do bohaterów, Jakie są elementy dramatu (co to jest: dialog, monolog, akt, scena, tekst główny, didaskalia), czym są środki stylistyczne , takie jak: przenośnia, porównanie, epitet, neologizm, symbol, alegoria, inwokacja, wyraz dźwiękonaśladowczy (i jakie są ich funkcje), Co to jest wers, zwrotka, rym, rytm i refren, czym różni się wiersz rymowany od...

Apostrofa: co to jest, jak ją rozpoznać, funkcje [dużo przykładów]
Adobe Stock/pressmaster
Język polski
Apostrofa: co to jest, jak ją rozpoznać [przykłady]
Co to jest apostrofa? Jak rozpoznać apostrofę i nie mylić jej z innym środkiem stylistycznym lub… apostrofem? Wyjaśniamy najprościej jak się da, podając liczne przykłady.

Z apostrofą spotykamy się bardzo często. Pojawia się w dziełach powstałych na przestrzeni całej historii literatury zarówno polskiej, jak i powszechnej. Wygląda na to, że apostrofa pełni naprawdę ważne funkcje. Jak się zaraz okaże – nie tylko w literaturze. Spis treści: Co to jest apostrofa?   Funkcje apostrofy   Jak rozpoznać apostrofę? Przykłady apostrofy Co to jest apostrofa? Apostrofa to po prostu zwracanie się słowami do kogoś lub czegoś. Zwrot taki może być kierowany zarówno do osoby żyjącej, jak i zmarłej, do rzeczy, zjawiska, idei lub miejsca. Przykłady najpopularniejszych apostrof to: Litwo, ojczyzno moja! Ty jesteś jak zdrowie… (A. Mickiewicz „Pan Tadeusz”) O Radości, iskro bogów, kwiecie elizejskich pól… (F. Schiller „Oda do radości” Młodości, dodaj mi skrzydła! (A. Mickiewicz „Oda do młodości” Apostrofa jest jednym ze środków stylistycznych (zwanych również: figurami retorycznymi, środkami wyrazu czy chwytami poetyckimi), tak jak metafora (przenośnia), epitet , porównanie i wiele innych środków językowych, które nigdy nie pojawiają się przypadkiem. W tym miejscu warto dopowiedzieć, że apostrofa jest składniowym środkiem stylistycznym. Co to znaczy? To znaczy, że pojawienie się apostrofy ma związek z budową zdania (składnia zajmuje się tym, z czego składa się zdanie). Innym przykładem składniowej figury retorycznej jest powtórzenie (np. dolo, moja dolo) czy wykrzyknienie (och!). Funkcje apostrofy Już na przykładzie podanych wyżej trzech przykładów widać wyraźnie, że apostrofa dodaje podniosłego charakteru. To właśnie jedna z jej funkcji. Oprócz tego – zwróć uwagę, że zarówno w przypadku Litwy, Radości, Młodości – dzięki apostrofie dochodzi o personifikacji...

Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
kiedy nie można odliczyć ulgi na dziecko
Aktualności
Kiedy nie można odliczyć ulgi na dziecko? Przepisy w 2023
Ewa Janczak-Cwil
rekrutacja do szkół podstawowych
Aktualności
Rekrutacja do szkoły podstawowej 2023: zasady, zapisy. Kiedy zaczyna się nabór?
Ewa Janczak-Cwil
przedszkole integracyjne
Edukacja
Przedszkole integracyjne: co to jest, dla kogo? Program
Magdalena Drab
Rekrutacja do szkół średnich: jak wygląda, ważne terminy, obliczanie punktów
Aktualności
Rekrutacja do szkół średnich: kiedy składa się papiery do liceum? Kalendarz 2023
Luiza Słuszniak
Ile może zarobić dziecko, żeby nie stracić ulgi
Prawo i finanse
Ile może zarobić dziecko, żeby nie stracić ulgi – aktualne przepisy
Ewa Janczak-Cwil
Wielki Post: co to jest, ile trwa, historia, symbole
Święta i uroczystości
Wielki Post: ile trwa, historia, symbole, jak się go obchodzi? Kiedy się zaczyna i kończy w 2023 roku?
Luiza Słuszniak
Rekolekcje wielkopostne: co to jest, ile trwają, co mają na celu
Święta i uroczystości
Rekolekcje wielkopostne: co to jest, ile trwają, co mają na celu i czy są obowiązkowe
Luiza Słuszniak
kiedy wakacje
Aktualności
Kiedy wakacje w 2023 roku – początek i zakończenie, jak planować letni wypoczynek?
Ewa Janczak-Cwil
Opieka nad żoną po porodzie
Prawo i finanse
Opieka nad żoną po porodzie 2023: kto ma prawo do zwolnienia i na jak długo?
Joanna Biegaj
Czy alimenty wlicza się do dochodu
Prawo i finanse
Czy alimenty wlicza się do dochodu: czy liczą się do zasiłku rodzinnego i do kredytu?
Milena Oszczepalińska
Nabór elektroniczny do szkół i przedszkoli 2023
Uczeń
Nabór elektroniczny do szkół i przedszkoli 2023
Luiza Słuszniak
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
Pewniaki na egzamin ósmoklasisty z języka polskiego
Język polski
Pewniaki na egzaminie ósmoklasisty: co warto powtórzyć przed egzaminem z języka polskiego?
Luiza Słuszniak
AMR, schemat żywienia niemowląt
Dieta
Schemat żywienia niemowląt: aktualne zalecenia 2023
Magdalena Drab
olej z wiesiołka
Starania o dziecko
Olej z wiesiołka na płodność: czy pomaga zajść w ciążę?
Magdalena Drab
poród w szpitalu
Poród naturalny
Chwyt Kristellera – co to jest, jak wygląda, czym grozi i czy to legalne?
Luiza Słuszniak
Edukacja
Rodzaje przedszkoli: poznaj typy przedszkoli, by wiedzieć, które będzie najlepsze dla twojego dziecka
Luiza Słuszniak
Egzamin ósmoklasisty 2022  z języka polskiego. Zakres materiału
Uczeń
Egzamin ósmoklasisty 2023 z języka polskiego: co trzeba umieć, zakres materiału
Luiza Słuszniak