Wtyk amerykański – czy jest groźny, jak się go pozbyć?
Wtyk amerykański to owad. Pochodzi z cieplejszych rejonów wybrzeża Pacyfiku i Ameryki Północnej. W Europie pierwszy raz zauważono go w 1999 roku w północnych Włoszech. Od 2007 roku mamy z nim do czynienia również w Polsce. Jesienią wtyk szuka schronienia w naszych domach. Wyjaśniamy, czy należy obawiać się jego ugryzienia, jaki zapach wydziela i czy konieczne jest pozbywanie się go z domu.
Wtyk amerykański na dobre zadomowił się w Europie. Obecny jest już w Polsce, na Bałkanach, w krajach alpejskich, w Anglii i Szkocji, a w 2020 roku pojawił się również w Finlandii. Obserwowano go także w Japonii i Ameryce Południowej. Choć nie jest duży ani specjalnie brzydki, nie cieszy się sympatią.
Spis treści:
- Wtyk amerykański – co to takiego?
- Wtyk amerykański – ugryzienie
- Wtyk amerykański: zapach
- Jak się pozbyć wtyka amerykańskiego?
- Ciekawostki o wtyku amerykańskim
Wtyk amerykański – co to takiego?
Wtyk to owad, a dokładniej pluskwiak, choć pluskwy nie przypomina. Osiąga rozmiary od 16 do 20 mm. Ma długie patykowate odnóża, długie czułki oraz kłujkę. Jego pancerzyk jest w kolorze brązowo-czarnym z charakterystycznym biało-czarnym prążkowaniem po bokach odwłoka. Potrafi latać, a gdy to robi, jest dosyć głośny. To, co odróżnia wtyka od innych podobnych mu owadów, to charakterystyczny nieprzyjemny zapach.
Owad może zawitać do domowego siedliska. Zwykle w październiku szuka schronienia na zimę, a wtedy potrafi pojawić się w domu lub mieszkaniu. Szuka szpar, najczęściej między podłogą a ścianą, może też wcisnąć się w nieszczelności w meblach. Niełatwo go tam wypatrzeć i stamtąd usunąć.
Wtyk amerykański – ugryzienie
Wtyk amerykański nie gryzie ani nie żądli ludzi i zwierząt, choć na Węgrzech zgłoszono jeden przypadek ukąszenia człowieka przez tego owada. Naukowcy uważają, że był to wypadek, gdyż wtyki amerykańskie żywią się roślinami, a nie krwią. Gdy zagoszczą w ogrodzie, potrafią narobić szkód. Żerują na drzewach iglastych, a tam z zielonych szyszek i igieł wysysają sok, co może prowadzić do wysychania roślin. Szczególnie często wtyki atakują sosny.
Zobacz także
Według raportu ugryzienie wtyka amerykańskiego spowodowało bolesne podrażnienie i uszkodzenie naskórka trwające 48 godzin. Zaczerwienienie wokół ukłucia utrzymywało się cztery tygodnie.
W związku z jednym potwierdzonym naukowo ukąszeniem wtyka amerykańskiego nie ma co panikować i za wszelką cenę zwalczać tego owada, zwłaszcza że wszystko wskazuje na to, że zadomowił się u nas, i będziemy go widywać, a być może i „gościć”, co roku.
Wtyk amerykański: zapach
Podrażniony wtyk amerykański wydziela odstręczający zapach – ostry i nieprzyjemny. To tzw. feromony obronne o bardzo gorzkim aromacie. Odór utrzymuje się dość długo, ale jeśli owad pozostawi substancje aromatyczne na łatwo dostępnych powierzchniach, wystarczy je dokładnie umyć, aby smród znikł.
Wtyka amerykańskiego nazywa się skunksem wśród owadów.
Wtyk amerykański – jak się pozbyć owada i jego zapachu?
Wtyka amerykańskiego najlepiej chwytać, zanim wciśnie się w jakiś zakamarek i lepiej to robić delikatnie, żeby nie wydzielił zapachu. Po schwytaniu trzeba go wynieść na powietrze i wypuścić z nadzieją, że uda mu się znaleźć schronienie w naturze, a nie w mieszkaniu.
Ukrytego w niedostępnym miejscu wtyka amerykańskiego lepiej zostawić w spokoju, żeby nie skropił „pachnidłem” zakamarków, których nie da się umyć. Wiosną z pewnością poszuka drogi wyjścia i soczystych igieł iglaków.
Do walki z ukrytymi w domu wtykami amerykańskimi można ewentualnie zaprząc środki owadobójcze w postaci płytek wydzielających trujące dla nich substancje. Trzeba jednak pamiętać, że nie wszystkie tego typu środki są bezpieczne dla ludzi, zwłaszcza dla dzieci. Zawsze należy czytać ulotkę dołączoną do „trutki” i stosować się do zwartych tam zaleceń – np., zastosować środek przed wyjściem z domu, a po powrocie dobrze wywietrzyć mieszkanie.
Ciekawostki o wtyku amerykańskim
Wiosną owady „wyprowadzają się” z domów na pobliskie drzewa iglaste. Żywią się rozwijającymi się nasionami i wczesnymi kwiatami różnych gatunków drzew iglastych. Samice składają rzędy jaj na igłach drzew żywicielskich, z których wylęgają się nimfy po około 10 dniach. Zaczynają wtedy żywić się delikatnymi łuskami stożków, a czasem igłami. Nimfy są pomarańczowe i brązowe, w miarę rozwoju stają się czerwonawo-brązowe do brązowych. Nimfy przechodzą przez pięć faz rozwoju i osiągają dorosłość pod koniec sierpnia. Dorosłe osobniki żywią się dojrzewającymi nasionami drzew iglastych, dopóki nie będą szukać „kwatery” na zimę.
Dorosłe wtyki amerykańskie potrafią latać i biegać, ale zwykle poruszają się dość niemrawo. W sezonie wiosennym i letnim wykazują aktywność zarówno dniem jak i nocą.
Źródło: entomologytoday.org, researchgate.net, kidadl.com
Zobacz także: