Reklama

Polskie przysłowia o miesiącach i porach roku są skarbnicą wiedzy na temat otaczającego nas świata. Wywodzą się z tradycji ludowej i odnoszą do naturalnego porządku życia i rytmu wykonywania prac na wsi. Kiedyś do ich znaczenia przykładano większą wagę, dziś podchodzimy do nich z dystansem. Jednak przysłowia o pogodzie są nadal są obecne w powszechnej świadomości.

Reklama

Przysłowia o miesiącach to ciekawa porcja wiedzy dla dzieci, która pochodzi z przeszłości. Poznawanie ich z pewnością sprawi wiele frajdy. To proste rymowanki i powiedzenia, które łatwo zapamiętać, a przy okazji nauczyć się dzięki nim dostrzegania zjawisk związanych z porami roku, przyrodą i pogodą.

Przysłowia o miesiącach

Polskie przysłowia ludowe powstawały na przestrzeni wieków. Dziś są elementem naszej kultury ludowej, zawierają w sobie przestrogi, pouczenia, nakazy i zakazy. Mówią o tym, czy nadchodzące miesiące przyniosą nam szczęście i dostatek. Często dotyczą przyrody i prognozowania pogody. Poniżej przedstawiamy przysłowia na temat każdego z dwunastu miesięcy.

Styczeń

  • Styczeń mrozi, lipiec skwarem grozi.
  • Gdy styczeń burzliwy z śniegami, lato burzliwe z deszczami.
  • Kiedy w styczniu lato, w lecie zimno za to.
  • Kiedy styczeń najostrzejszy, wtedy roczek najpłodniejszy.
  • Kiedy styczeń mokry trzyma, zwykle bywa długa zima.

Luty

  • Kiedy luty pofolguje, marzec zimę zreperuje.
  • Idzie luty, podkuj buty.
  • Gdy mróz w lutym ostro trzyma, tedy już niedługa zima.
  • Gdy bez wiatrów luty chodzi, w kwietniu wicher nie zawodzi.

Marzec

Marzec to miesiąc przejściowy między zimą a wiosną, dlatego wiele polskich przysłów związanych jest z pogodą i zmianami w przyrodzie. Oto kilka popularnych przysłów o marcu:

Przysłowia o pogodzie w marcu

"W marcu jak w garncu."
Najbardziej znane polskie przysłowie, które oznacza, że w marcu pogoda jest bardzo zmienna – może być ciepło, zimno, deszczowo, śnieżnie i słonecznie, zupełnie jak składniki wrzucone do garnka.

"Suchy marzec, mokry maj – będzie zboże jak gaj."
Jeśli w marcu jest sucho, a w maju pada deszcz, rolnicy mogą liczyć na dobre plony.

"Gdy w marcu plucha, w maju posucha."
Dużo deszczu w marcu może oznaczać suszę w maju.

"Marzec zimny i słoneczny, plon obfity da wnet siewny."
Chłodny, ale słoneczny marzec zwiastuje dobre zbiory.

"Gdy marzec mglisty, w lecie czas dżdżysty."
Jeśli w marcu jest dużo mgieł, lato może być deszczowe.

Przysłowia o nadchodzącej wiośnie

"Marzec zielony – niedobre plony."
Jeśli marzec jest zbyt ciepły i zielony, zbiory mogą być słabe.

"Ciepły marzec, zimna Wielkanoc."
Jeśli marzec jest wyjątkowo ciepły, Wielkanoc może być chłodna.

"Gdy w marcu grzmoty, to w maju śniegiem sypie."
Burze w marcu mogą oznaczać zimne dni w maju.

Przysłowia na marzec związane z ludźmi i zwierzętami

"Od marca zagrzewa słońce, a chłodzi wiatr."
Nawet jeśli w marcu słońce mocniej świeci, wciąż jest chłodno.

"W marcu kto siać nie zaczyna, ten skąpy gospodarz albo kpina."
Rolnicy powinni zacząć prace na polach już w marcu, by mieć dobre plony.

Inne przysłowia na marzec:

  • W marcu jak w garncu.
  • Co marzec wypiecze, to kwiecień wysiecze.
  • Kiedy w marcu deszczu wiele, nieurodzaj zboża ściele.
  • Gdy w marcu mgły bywają, w lecie burze przeszkadzają.
  • Marzec, co z deszczem chadza, mokry czerwiec sprowadza.
przysłowia na wiosnę
AdobeStock/kamil

Kwiecień

Kwiecień to miesiąc pełen pogodowych niespodzianek i pierwszych oznak wiosny, dlatego wiele polskich przysłów odnosi się do zmiennej aury i rolniczych prognoz. Oto najciekawsze przysłowia o kwietniu:

Przysłowia o pogodzie w kwietniu

"Kwiecień plecień, bo przeplata – trochę zimy, trochę lata."
Najbardziej znane przysłowie o kwietniu, które doskonale oddaje jego kapryśną pogodę – jednego dnia może być ciepło i słonecznie, a drugiego śnieg i mróz.

"Choć i w kwietniu słonko grzeje, nieraz pole śnieg zawieje."
Nawet jeśli w kwietniu robi się ciepło, mogą jeszcze wystąpić opady śniegu.

"Kwiecień, gdy deszczem plecie, maj wystroi w kwiecie."
Jeśli w kwietniu często pada deszcz, w maju wszystko będzie pięknie kwitnąć.

"Kiedy w kwietniu słonko grzeje, wtedy chłop nie zubożeje."
➝ Ciepły kwiecień sprzyja rolnikom i zapowiada dobry rok.

"Gdy kwiecień chmurny, a maj z wiatrami, żywić się będziem kapustą i grzybami."
➝ Jeśli kwiecień jest pochmurny, a maj wietrzny, plony mogą być słabe.

Przysłowia o rolnictwie i przyrodzie

"Deszcze kwietniowe, urodzaje majowe."
Kwiecień powinien być deszczowy, aby maj i późniejsze miesiące przyniosły dobre zbiory.

"Kwiecień ciepły, ale suchy, maj przyniesie plon kiepski i kruchy."
Jeśli w kwietniu jest sucho, może to oznaczać słabe plony w maju.

"Jeśli pszczoły w kwietniu nie latają, to chłopi biedę mają."
Jeśli w kwietniu jest zbyt zimno dla pszczół, może to oznaczać słabe zbiory owoców i miodu.

Przysłowia o zwierzętach i ludziach

"Gdy w kwietniu grzmi, rolnik się śmiej."
➝ Burza w kwietniu oznacza dobrą pogodę i urodzaj.

"Kwiecień-łagodniak, niech się schowa dziadek-mroźniak."
Jeśli kwiecień jest ciepły, zima już nie wróci.

Inne przysłowia na kwiecień:

  • Gdyby w kwietniu nie padało, to owoców będzie mało.
  • Suchy kwiecień, mokry maj – będzie żyto niby gaj.
  • Gdy w kwietniu słonko na dworze, nie będzie pustek w komorze.

Maj

Maj to miesiąc, który kojarzy się z rozkwitem przyrody, ciepłem i nadzieją na urodzajne plony. Nic dziwnego, że polskie przysłowia na maj dotyczą głównie pogody, rolnictwa i życia codziennego. Oto najciekawsze z nich:

Przysłowia o pogodzie w maju

"Grzmot w maju nie szkodzi, sad dobrze obrodzi."

Jeśli w maju słychać burze, oznacza to dobry urodzaj owoców.

"Majowa rosa, wiele chleba przynosi."
Obfite poranne rosy w maju zapowiadają udane zbiory zbóż.

"Maj zielony, grudzień mroźny."
Jeśli maj jest wyjątkowo ciepły i zielony, zima może być mroźna.

"Deszcz majowy, chleb gotowy."
Majowy deszcz jest korzystny dla rolników i zapewnia dobre plony.

"Święty Izydor (15 maja) wołkami orze, kto go poprosi, temu pomoże."
Przysłowie odnosi się do patrona rolników – św. Izydora, który według wierzeń przynosił szczęście w uprawach.

Przysłowia o przyrodzie i rolnictwie

"Kiedy maj zimny, będzie rok płodny."
Chłodny maj może oznaczać dobre plony.

"Suchy maj, wrzesień mokry."
Jeśli maj jest suchy, we wrześniu można spodziewać się większych opadów.

"Gdy w maju plucha, w czerwcu posucha."
➝ Dużo deszczu w maju może oznaczać suszę w czerwcu.

Przysłowia o zwierzętach i ludziach

"Maj bogaty sieje kwiaty."

Jeśli w maju wszystko pięknie kwitnie, można spodziewać się dostatniego roku.

"W maju jak w raju."
Maj to jeden z najpiękniejszych miesięcy, kiedy przyroda jest w pełnym rozkwicie.

Inne przysłowia na maj:

  • Maj zieleni łąki, drzewa, już i ptaszek w polu śpiewa.
  • Grzmot w maju sprzyja urodzaju.
  • Gdy kukułka kuka w maju, spodziewaj się urodzaju.

Czerwiec

  • Gdy czerwiec z burzami – staw rybny, a las grzybny.
  • Pełnia czerwcowa – burza gotowa.
  • W czerwcu się okaże, co nam Bóg da w darze.
przysłowia o lecie
AdobeStock/Konstiantyn

Lipiec

  • W lipcu upały – styczeń mroźny cały.
  • W lipcu upały – wrzesień doskonały.
  • Kiedy lipiec daje deszcze, długie lato będzie jeszcze.
  • Czego lipiec i sierpień nie dowarzy, tego wrzesień nie usmaży.

Sierpień

  • Czego sierpień nie dowarzy, wrzesień tego nie doparzy.
  • Gdy w dni sierpnia spieka wszędzie, tedy długa zima będzie.
  • Początki sierpnia pogodne wróżą zimy łagodne.
  • Gdy sierpień w upały zbywa, lato długie zwykle bywa.
  • Kiedy sierpień wrzos rozwija – jesień krótka, szybko mija.

Wrzesień

  • Jaki pierwszy wrzesień, taka będzie jesień.
  • Kiedy wrzesień, to już jesień, wtedy jabłek pełna kieszeń.
  • Wrzesień chodzi po rosie, zbiera grzyby we wrzosie.
  • Gdy we wrześniu grzybów brak – niezawodny zimy znak.
  • Straszna jest wrześniowa słota – miarka deszczu, korzec błota.
przysłowia o jesieni
AdobeStock/Piotr Gołębniak

Październik

  • Gdy październik ciepło trzyma, zwykle mroźna bywa zima.
  • Gdy październik z wodami, grudzień z wiatrami.
  • Kiedy październik śnieżny i chłodny, to styczeń zwykle łagodny.
  • Miesiąc październy – marca obraz wierny.
  • Październik chodzi po kraju, wygania ptactwo z gaju.

Listopad

  • W listopadzie goło w sadzie.
  • Gdy w listopadzie grzmi, rolnik dobrze śni.
  • Listopad marcowi za rodzica służy i marcowe psoty wróży.
  • Listopad ciecze – marzec nie podpiecze.
  • Słońce listopada mrozy zapowiada.

Grudzień

  • Jeśli w grudniu często dmucha, w marcu, kwietniu będzie plucha.
  • Mroźny grudzień, wiele śniegu, żyzny roczek będzie w biegu.
  • Grudzień to miesiąc zawiły, czasem srogi, czasem miły.
  • Grudzień ziemię grudzi dla zwierząt i ludzi.
przysłowia o zimie
AdobeStock/kabat

Zobacz także:

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama