Zwolnienie na dziecko: kiedy i komu przysługuje L4 na dziecko? Ile jest płatne?
L4 na dziecko, czyli zwolnienie lekarskie na chore dziecko, może wykorzystać pracownik zatrudniony na umowę o pracę albo dobrowolnie opłacający składkę chorobową do ZUS-u. Liczba dni do wykorzystania w ciągu roku zależy od wieku dziecka.
- Magdalena Drab
Zwolnienie lekarskie na dziecko to atrakcyjne rozwiązanie. Pracownik, który jest rodzicem, ma prawo do korzystania ze zwolnienia lekarskiego z powodu choroby dziecka. Nie przysługuje ono jednak wszystkim rodzicom, a jedynie tym, którzy odprowadzają składki na ubezpieczenie chorobowe (forma zatrudnienia nie ma znaczenia). Wyjaśniamy, jakie zasady obowiązują w przypadku L4 na dziecko i ile dni ma pracownik na dostarczenie zwolnienia do pracodawcy, aby otrzymać zasiłek chorobowy.
Spis treści:
- Zwolnienie lekarskie na dziecko: komu przysługuje?
- L4 na dziecko: ile dni przysługuje na dziecko?
- Zwolnienie na dziecko: ile jest płatne?
- Wniosek o zwolnienie na chore dziecko
- Czy można skrócić zwolnienie lekarskie na dziecko?
- Czy na zwolnieniu lekarskim na dziecko można wychodzić z domu?
- Czy można wziąć L4 na zdrowe dziecko?
- Urlop wychowawczy a L4 na dziecko
Zwolnienie lekarskie na dziecko: komu przysługuje?
Zwolnienie na dziecko przysługuje pracownikowi, który jest rodzicem i pracuje na umowę o pracę, umowę zlecenie lub prowadzi własną działalność gospodarczą i jest objęty ubezpieczeniem chorobowym. Rodzic może otrzymać od lekarza L4 na dziecko, jeśli nie ukończyło ono jeszcze 18. roku życia. Liczba dni przysługujących na opiekę nad dzieckiem podczas choroby zmienia się wraz z wiekiem dziecka.
Zgodnie z prawem zasiłek opiekuńczy podczas L4 na dziecko przysługuje bezwarunkowo rodzicowi dziecka w wieku do 2 lat. Jeśli dziecko jest starsze, zasiłek przysługuje pod warunkiem, że nie ma innej osoby, która mogłaby opiekować się dzieckiem w czasie jego choroby. Za taką osobę NIE uważa się:
- chorego,
- osoby całkowicie niezdolnej do pracy,
- osoby prowadzącej gospodarstwo rolne,
- osoby starszej niesprawnej fizycznie lub psychicznie,
- pracownika odpoczywającego po nocnej zmianie,
- osoby prowadzącej działalność gospodarczą, która nie ma ustalonych godzin pracy.
L4 na dziecko: ile dni przysługuje na dziecko?
Liczba dni do wykorzystania w roku zależy od wieku dziecka, na które bierze się zwolnienie lekarskie.
Świadczenie chorobowe na dziecko przysługuje w roku w liczbie:
- 60 dni, jeżeli opieka sprawowana jest nad zdrowym dzieckiem do lat 8 (np. nastąpiło nieprzewidziane zamknięcie żłobka, przedszkola lub szkoły) lub chorym dzieckiem do lat 14;
- 14 dni, jeżeli opieka sprawowana jest nad dzieckiem w wieku ponad 14 lat;
- 30 dni, jeśli rodzic opiekuje się chorym dzieckiem niepełnosprawnym w wieku od 14 do 18 lat albo dzieckiem niepełnosprawnym w wieku od 8 do 18 lat, jeśli w wyniku porodu, choroby albo pobytu w szpitalu małżonka lub rodzica dziecka, którzy stale opiekują się dzieckiem, nie mogą oni opiekować się dzieckiem niepełnosprawnym.
Ważne: czy zasiłek opiekuńczy na L4 przysługuje z weekendem, czy bez? Jeśli zwolnienie lekarskie stwierdzające konieczność sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem obejmuje dni będące dniami wolnymi od pracy (np. weekendy), to zasiłek opiekuńczy wypłaca się także za te dni (nawet wówczas, gdy w tych dniach w domu jest obecny domownik mogący zapewnić opiekę dziecku). Ale uwaga! Pracownik może we wniosku wskazać tylko wybrane dni (np. tylko dni robocze) z okresu, na który zostało wystawione zwolnienie lekarskie na dziecko – otrzyma wówczas zasiłek jedynie za wybrane dni. Limit dni z przysługujących w całym roku kalendarzowym zostanie pomniejszony o liczbę dni, za które został wypłacony zasiłek.
Zwolnienie na dziecko: ile jest płatne?
Za okres zwolnienia rodzica z pracy z tytułu opieki nad chorym dzieckiem przyznawany jest zasiłek opiekuńczy na dziecko. Zasiłek ten liczony jest od podstawy wynagrodzenia zasadniczego pracownika. Wynosi 80 proc. średniego wynagrodzenia lub przychodu z ostatnich 12 miesięcy, czyli dokładnie tyle samo, ile w przypadku zwolnienia lekarskiego z powodu własnej choroby.
Kto płaci zasiłek opiekuńczy w przypadku zwolnienia lekarskiego na dziecko?
- Pracodawca – jeśli zatrudnia i zgłasza do ubezpieczenia chorobowego więcej niż 20 osób.
- ZUS – gdy pracodawca zatrudnia i zgłasza do ubezpieczenia chorobowego mniej niż 20 osób.
Wniosek o zwolnienie lekarskie na chore dziecko
Pracownik sam musi postarać się o to, aby otrzymać zasiłek za czas sprawowania opieki nad chorym dzieckiem. W tym celu musi przedstawić pracodawcy zwolnienie wystawione przez lekarza w ciągu 7 dni od jego otrzymania (wydruk zwolnienia elektronicznego e-ZLA, czyli zwolnienia dla rodzica ze względu na chorobę dziecka). Wraz ze zwolnieniem lekarskim na dziecko należy dostarczyć pracodawcy wypełniony druk ZUS Z-15A. Druk ten jest wnioskiem o przyznanie zasiłku opiekuńczego, który wypłacany jest przez pracodawcę, jeśli płaci on składki chorobowe za więcej niż 20 pracowników. W przypadku gdy pracodawca zatrudnia mniej osób, pieniądze za czas zwolnienia na dziecko wpłaca ZUS.
Łączny okres wypłaty zasiłku opiekuńczego w roku kalendarzowym nie może przekroczyć 60 dni niezależnie od liczby osób uprawnionych do zasiłku i liczby dzieci, które wymagają opieki.
W przypadku rodzica prowadzącego działalność gospodarczą warunkiem wypłaty zasiłku opiekuńczego na dziecko jest terminowe wpłacanie składki chorobowej oraz przerwanie prowadzenia działalności na czas choroby dziecka, czyli na czas, na jaki L4 na dziecko wystawił lekarz.
Czy można skrócić zwolnienie lekarskie na dziecko?
L4 na dziecko można skrócić, by wrócić do pracy, pod warunkiem, że opiekę nad dzieckiem będzie w tym czasie sprawował drugi rodzic. By skrócić zwolnienie na dziecko, należy napisać oświadczenie o przyczynie skrócenia zwolnienia i złożyć je u pracodawcy.
Czy na zwolnieniu lekarskim na dziecko można wychodzić z domu?
Przepisy nie określają tego w sposób jednoznaczny. Zasiłek zostanie wstrzymany, jeśli rodzic, który przebywa na zwolnieniu, jednocześnie chodzi do pracy, w domu przebywają inni domownicy lub rodzic będzie wykorzystywał zwolnienie w niewłaściwy sposób. Jeśli rodzica nie będzie w domu podczas kontroli ZUS, ten może weryfikować, gdzie się udał opiekun i na tej podstawie podjąć decyzję o kontynuowaniu lub wstrzymaniu zasiłku. Podczas gdy wizyta w aptece czy sklepie może zostać uznana za konieczną, to załatwianie swoich spraw – raczej nie.
Czy można wziąć L4 na zdrowe dziecko?
Rodzic może wziąć zwolnienie na zdrowe dziecko do 8 lat (lub dziecko niepełnosprawne do 18 lat), jeśli w wyniku wyjątkowych okoliczności nie jest zdolny do pracy. Kodeks pracy przewiduje kilka takich sytuacji:
- niespodziewanie zamknięto żłobek, klub dziecięcy, przedszkole, szkołę, odwołano lekcje albo zajęcia w całej grupie lub klasie (rodzic dowiedział się o tym w terminie krótszym niż 7 dni przed zamknięciem);
- zachorowała niania, która podpisała umowę uaktywniającą, lub zachorował dzienny opiekun dziecka;
- istnieje podejrzenie, że dziecko jest nosicielem choroby zakaźnej, a inspektor sanitarny wydał decyzję o izolacji dziecka lub o jego kwarantannie;
- współmałżonek lub rodzic dziecka, który do tej pory zajmował się dzieckiem, jest chory lub przebywa w szpitalu;
- matka z powodu porodu nie może opiekować się dzieckiem.
Do wykorzystania w roku kalendarzowym jest maksymalnie 60 dni wolnego.
Urlop wychowawczy a L4 na dziecko
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w przypadku gdy niezdolność do pracy (w tym przypadku choroba dziecka) pojawiła się w trakcie przebywania rodzica na bezpłatnym urlopie wychowawczym, wówczas za okres ten nie przysługuje prawo do zasiłku chorobowego. Stanowi to art. 92 § 3 pkt 2 Kodeksu pracy. Zasiłek chorobowy przysługuje dopiero od momentu podjęcia pracy.
Zobacz też: