Jakie prawa mają babcia i dziadek wobec wnuków?
Dziadkowie nie zastanawiają się, jakie mają prawa do wnucząt aż do czasu, gdy ich kontakty z wnukami zostaną z jakiegoś powodu ograniczone. Często dzieje się tak po rozwodzie rodziców dziecka. Niestety prawa dziadków wobec wnuków nie są zagwarantowane z automatu.
Prawa babci i dziadka do wnuka lub wnuczki czasami musi usankcjonować sąd. Dzieje się tak wyłącznie na wniosek dziadków. Prawo nie określa, w jakim wymiarze dziadkowie mogą widywać swoje wnuki. Jeśli z jakiegoś powodu ich kontakty są ograniczane, trzeba wystąpić do sądu i ustalić warunki widywania się z wnukami. Sąd Najwyższy potwierdził, że dziadkowie mają pełne prawo do uregulowania swoich kontaktów z wnukami.
Spis treści:
- Prawa dziadków wobec wnuków
- Czy można zabronić dziadkom kontaktu z wnukami?
- Ustalenie kontaktów dziadków z wnukami – droga prawna
Prawa dziadków wobec wnuków
Na mocy przepisów zawartych w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym (art. 113), dziadkowie i wnuki mają prawo, a także obowiązek wzajemnego utrzymywania kontaktów. Zatem na pytanie, czy dziadkowie mają prawo widywać wnuka, odpowiedź może być tylko jedna: tak, dziadkowie mają takie prawo. Warto jednak wiedzieć, że w szczególnych przypadkach sąd może te kontakty ograniczyć lub całkowicie ich zakazać.
Średnio dwoje na troje babć i dziadków opiekuje się wnukami, mają więc z nimi regularny kontakt. Gdy rodzice się rozwiodą, czasem kontakty te są przez jednego z rodziców ograniczane lub całkowicie uniemożliwiane. Jeśli do tego dochodzi, cierpią nie tylko dziadkowie, ale przede wszystkim dzieci. Spragniony kontaktu z nimi dziadek lub babcia, powinni wystąpić do sądu o ustalenie prawa do widywania się z wnukami. Zwykle krok ten podejmuje się po nieudanej próbie uregulowania kontaktów z wnukami, czyli po próbie rozmowy i dokonania ustaleń z rodzicami.
Wniosek o ustalenie prawa do kontaktu z wnukami składa się w sądzie rejonowym właściwym ze względu na miejsce zamieszkania wnuków. We wniosku do sądu trzeba jasno określić, w jakim zakresie dziadkowie domagają się kontaktów z wnukami – jak często, w jakich godzinach (dotyczy to także kontaktów telefonicznych). W drugiej części wniosku trzeba go uzasadnić, czyli podać, że np. jedno z rodziców dzieci uniemożliwia kontakty z dziadkami, że wcześniej dzieci były stałymi bywalcami domu babci czy dziadków, że łączyły ich bliskie relacje z wnukami.
Zobacz także
Czy można zabronić dziadkom kontaktu z wnukami?
Prawo dziadków do kontaktów z wnukami nie jest prawem bezwzględnym. Oznacza, że w pewnych sytuacjach może być ograniczane. Kontakty dziadków z wnukami mogą zostać ograniczone lub zakazane ze względu na dobro dziecka.
Całkowity zakaz kontaktów może orzec sąd. Trzeba w tym celu przeprowadzić postępowanie, w którym musi zostać udowodnione, że utrzymywanie takich kontaktów poważnie zagraża dobru dziecka lub je znacząco ogranicza. W praktyce oznacza to np. że dziadkowie dają wnukom zły przykład, np. notorycznie spożywają alkohol w dużych ilościach albo narkotyzują się, czy też popełniają przestępstwa. Powód do orzeczenia całkowitego zakazu kontaktu dziadków z wnukami musi być naprawdę poważny, a nie błahy.
Ustalenie kontaktów dziadków z wnukami – droga prawna
Jak już stwierdziliśmy, aby ustalić kontakty dziadków z wnukami, dziadkowie muszą złożyć wniosek do sądu rejonowego w miejscu zamieszkania wnuka czy wnuków. Zanim sąd podejmie decyzję, przesłucha dziadków, rodziców i same dzieci, aby ustalić, co leży w ich najlepszym interesie. Sąd zbada, jakie relacje łączą dziadków i wnuki, jak wyglądały ich dotychczasowe kontakty, jakie są możliwości stron związane z odwiedzinami czy transportem dzieci, jakie są życzenia dziecka w tej sprawie (o ile dziecko jest wystarczająco dojrzałe).
Sąd bierze to wszystko pod uwagę, a także to, o co dokładnie wnioskowali dziadkowie. Na tej podstawie wydaje orzeczenie określające warunki kontaktów dziadków z wnukami.
Nie ma żadnej reguły, która mówiłaby o tym, jak często mają się odbywać kontakty dziadków z wnukami. Istnieje bowiem wiele okoliczności, które sąd weźmie pod uwagę podczas wydawania orzeczenia.
Zobacz także: