Opieka nad żoną po porodzie 2024: kto ma prawo do zwolnienia i na jak długo?
Prawo do opieki nad żoną (partnerką) po porodzie przysługuje ojcu dziecka, ale pod jednym warunkiem. Ojciec dziecka musi być objęty ubezpieczeniem chorobowym. Wówczas może wziąć on wolne w pracy. Przysługuje za nie zasiłek opiekuńczy w wysokości 80 proc. podstawy wynagrodzenia.
- Joanna Biegaj
Obecność męża (partnera) w domu dla mamy dziecka, która właśnie wyszła z maluszkiem ze szpitala po porodzie, jest bardzo ważna. W tym celu mężczyźni nie muszą brać urlopu wypoczynkowego, ojcowskiego czy dwóch dni do opieki nad dzieckiem. Świeżo upieczonym ojcom przysługuje bowiem tzw. opieka nad żoną po porodzie.
Tłumaczymy, ile dni wolnego przysługuje w ramach opieki nad żoną po porodzie i ile te dni są płatne.
Spis treści:
- Opieka nad żoną po porodzie: kiedy przysługuje ojcu dziecka
- Ile dni opieki nad żoną lub partnerką przysługuje po porodzie
- Wynagrodzenie podczas opieki nad żoną po porodzie
- Opieka nad żoną (partnerką) po porodzie: jakie dokumenty trzeba złożyć
- Dodatkowy zasiłek opiekuńczy, gdy żona jest chora
Opieka nad żoną po porodzie: kiedy przysługuje ojcu dziecka
Tata dziecka, które właśnie przyszło na świat, może starać się o wolne dni w ramach zasiłku opiekuńczego. Chociaż świadczenie przyznawane jest co do zasady na opiekę nad dzieckiem chorym, można z niego skorzystać także w ramach sprawowania opieki nad innym członkiem rodziny, w tym matki dziecka. Dotyczy to zarówno małżeństwa, jak i konkubinatu (warunkiem jest wspólne życie pod jednym dachem).
Zgodnie z przepisami ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ojciec dziecka ma prawo do skorzystania z zasiłku w sytuacji, gdy jego żona lub partnerka wymaga opieki i pomocy. Warunkiem, aby mógł z tego skorzystać, jest bycie objętym ubezpieczeniem chorobowym.
Czy ubieganie się o wolne w ramach opieki nad kobietą po porodzie ma sens, gdy rodziła ona siłami natury i podczas porodu nie wystąpiły żadne komplikacje? Tak, oczywiście.
Wiele osób wciąż myśli, że aby liczyć na obecność i wsparcie męża po porodzie, kobieta musi być po cesarce. To nieprawda. By otrzymać wolne na opiekę nad żoną (partnerką) po porodzie, wystarczy sam fakt, że urodziła ona dziecko i jest na początku połogu.
Ważne: wolne w ramach opieki nad żoną po porodzie nie przysługuje ojcu dziecka, gdy w domu, w którym mieszkają, przebywa inny członek rodziny, który może zapewnić kobiecie opiekę. Jednocześnie taki członek rodziny nie może być osobą:
- w podeszłym wieku,
- chorą,
- posiadającą gospodarstwo rolne,
- odpoczywającą po nocnej zmianie,
- poniżej 14. roku życia.
Jeśli mieszkają z wami osoby wymienione wyżej — ich obecność nie stanowi żadnych przeszkód do ubiegania się o opiekę nad żoną (partnerką) po porodzie.
Ile dni opieki nad żoną lub partnerką przysługuje po porodzie?
Opieka po porodzie dla ojca w ramach świadczenia może trwać do 14 dni w danym roku kalendarzowym. Wlicza się w nie także soboty i niedziele. Limit tych dni nie kumuluje się i niewykorzystany nie przechodzi na następny rok.
Wiele par w Polsce nie wie o możliwości zwolnienia z tytułu opieki nad żoną lub partnerką po porodzie. Także niektórzy lekarze mają w tej sprawie błędne informacje i nie wiedzą, że mogą wystawić tego typu zwolnienie lub wprowadzają kobiety w błąd informacją, że mogą z niego skorzystać tylko małżeństwa lub tylko w przypadkach, gdy żona (partnerka) miała cesarkę lub podczas porodu pojawiły się komplikacje.
Dodatkowy zasiłek opiekuńczy dla ojca dziecka, gdy matka jest chora
W przypadku, gdy ubezpieczona matka po urodzeniu dziecka wymaga opieki szpitalnej ze względu na stan zdrowia uniemożliwiający jej sprawowanie opieki nad dzieckiem, ojcu dziecka przysługuje zasiłek opiekuńczy trwający maksymalnie 8 tygodni, jeżeli przerwie zatrudnienie lub inną działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem do ukończenia przez nie 8. tygodnia życia.
Wynagrodzenie podczas opieki nad żoną po porodzie
Podczas sprawowania opieki partnerowi przysługuje wynagrodzenie. Wynosi ono 80 proc. pensji. Zasiłek opiekuńczy wypłacany jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Wynagrodzenie za te dni nie przyjdzie wraz z pensją, tylko jako osobny przelew z ZUS.
Opieka nad żoną (partnerką) po porodzie: jakie dokumenty trzeba złożyć
Aby wziąć L4 na opiekę nad żoną po porodzie, trzeba u pracodawcy złożyć następujące dokumenty:
- zwolnienie lekarskie w związku z opieką (wypełnia je lekarz, który wypisuje kobietę ze szpitala, ginekolog lub lekarz rodzinny),
- wypełnione oświadczenie do celów opieki na druku ZUS Z-15 (wypełnia partner),
- skrócony akt urodzenia dziecka potwierdzający ojcostwo.
Jeżeli ojciec dziecka prowadzi działalność gospodarczą, komplet dokumentów dostarcza bezpośrednio do ZUS-u.
Zobacz też: