
Pozbawienie praw rodzicielskich (władzy rodzicielskiej) następuje zgodnie z przepisami Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego art. 111. Prawa rodzicielskie można też ograniczyć oraz przywrócić. O pozbawieniu władzy rodzicielskiej decyduje sąd, jeśli istnieją ku temu wyraźne przyczyny. Sprawa może zostać wszczęta na wniosek rodziców lub z urzędu, np. po zawiadomieniu sądu przez policję o tym, że dobro dziecka jest zagrożone.
Całkowite pozbawienie praw rodzicielskich: kiedy?
Sąd opiekuńczy może pozbawić władzy rodzicielskiej ojca i/lub matkę dziecka, jeśli:
- nadużywają swoich praw (np. stosują przemoc fizyczną, psychiczną, wykorzystują dziecko seksualne, nadużywają alkoholu);
- rażąco zaniedbują obowiązki wobec dziecka (np. porzucili je, nie płacą alimentów);
- istnieje trwała przeszkoda w wykonywaniu władzy rodzicielskiej (np. rodzic jest w więzieniu, cierpi na poważną chorobę psychiczną, zaginął lub wyjechał na stałe i nie interesuje się dzieckiem).
Wniosek o pozbawienie władzy rodzicielskiej
Podobnie jak w przypadku ograniczenia praw rodzicielskich wniosek o pozbawienie ich jednego lub obojga rodziców może złożyć każdy, kto wie, że dziecku dzieje się krzywda. Może to być ojciec lub matka dziecka, dziadkowie, szkoła, kurator, policja. Wniosek składa się do sądu opiekuńczego właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka. Sąd może wszcząć też postępowanie z urzędu. Opłata sądowa za złożenie wniosku wynosi 100 zł.
Co oznacza pozbawienie praw rodzicielskich?
Rodzic, który jest pozbawiony praw rodzicielskich, nie ma prawa do decydowania m.in. o:
- finansach,
- miejscu zamieszkania dziecka,
- edukacji,
- leczeniu,
- wychowaniu.
Nadal ma on jednak prawo do spotkań z dzieckiem (chyba że sąd wyda taki zakaz ze względu na dobro dziecka). Ma także obowiązek płacenia alimentów. Dziecko ma prawo do spadku po rodzicu pozbawionym władzy rodzicielskiej. Rodzic może natomiast w przyszłości też domagać się alimentów na siebie i może dziedziczyć po dziecku.
Zobacz też:

Na pytania dotyczące kwestii ustalenia ojcostwa i spraw związanych z alimentami odpowiada mgr prawa Anna Chmielnicka , prowadzi poradnictwo prawne w Krakowskim Centrum Terapii Uzależnień , interesuje się prawem rodzinnym . Jestem w 9 miesiącu ciąży . Mój partner mnie zostawił - twierdzi, że dziecko nie jest jego, choć ja mam pewność 100% (z nikim innym nie spałam, a on był moim pierwszym mężczyzną). Czy w akcie urodzenia mogę podać jego nazwisko jako ojca, mimo że on się na to nie zgadza? Czy mogę go jakoś zmusić do przyznania się do ojcostwa tego dziecka? Jeśli dziecko ma nieustalonego ojca nosić ono będzie nazwisko matki . Jeżeli nie zachodzi domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż matki, dane dotyczące osoby ojca w akcie stanu cywilnego wpisuje się tylko w razie uznania dziecka przez ojca lub sądowego ustalenia ojcostwa. Oznacza to, że jeśli partner nie uznał dziecka i nie było sądownie ustalone ojcostwo, w akcie urodzenia dziecka wpisuje się jako imię ojca – imię wskazane przez przedstawiciela ustawowego dziecka (matkę), a w razie braku takiego wskazania – jedno z imion zwykle w kraju używanych oraz jako nazwisko ojca i jego nazwisko rodowe – nazwisko matki, z odpowiednią adnotacją w rubryce „Uwagi”. Jednocześnie może pani wystąpić do sądu rodzinnego z powództwem o ustalenie ojcostwa. Wówczas sąd po przeprowadzeniu dowodów, np., z badania DNA ustali czy pozwany faktycznie jest ojcem dziecka. Więcej o tym przeczytajcie: Jak przebiega proces ustalenia ojcostwa? Mój znajomy jest kilka lat po rozwodzie, ma zasądzone alimenty, ale ostatnio stracił pracę i nie może ich regularnie płacić. Jego była żona chce pozwać o alimenty dziadków - rodziców znajomego. Dziadkowie starają się pomagać wnukowi i jego mamy, ale boją się, że alimenty poważnie nadszarpią ich budżet. Jakie kroki mogą podjąć w tej sprawie? Z reguły...

Określenie praw i obowiązków rodziców wobec małoletniego dziecka należy do podstawowych obowiązków sądu orzekającego rozwód. Sąd w orzeczeniu rozwodowym zobowiązany jest m.in. do rozstrzygnięcia, czy władza rodzicielska nad dzieckiem będzie przysługiwała obojgu rodzicom, czy tylko jednemu z nich, czy też władza rodzicielska będzie w jakimś zakresie ograniczona. Orzeczenie o władzy rodzicielskiej Istotnym zagadnieniem w kontekście praw ojca do dziecka w przypadku rozwodu jest rozstrzygnięcie sądu o władzy rodzicielskiej. Orzeczenie w tym zakresie jest obligatoryjną częścią wyroku rozwodowego. W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga również o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków, o kontaktach rodziców z dzieckiem oraz o wysokości ponoszonych kosztów utrzymania i wychowania dziecka przez każdego z małżonków. Sąd może uwzględnić porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. A zatem może on pozostawić władzę rodzicielską obojgu rodzicom na ich zgodny wniosek, jeżeli przedstawili porozumienie i jest zasadne oczekiwanie, że będą współdziałać w sprawach dziecka. Możliwe jest również powierzenie przez sąd wykonywania władzy rodzicielskiej tylko jednemu z rodziców z jednoczesnym ograniczeniem władzy rodzicielskiej drugiego rodzica do określonych praw i obowiązków względem dziecka . Sąd w przyznaniu tych praw bierze pod uwagę szereg czynników, m.in. środowisko, w jakim dziecko będzie się wychowywało, poziom życia, jaki rodzic będzie w stanie mu zapewnić, czy też czas poświęcony na wychowanie. Przy czym sądy w ogromnej większości przyznają pełnię praw rodzicielskich matkom; mimo że obowiązujące prawo nie narzuca, że to matka automatycznie ma otrzymać opiekę nad dzieckiem , zwykle (nawet...

Dzięki uproszczonej procedurze tzw. alimentów natychmiastowych rodzice będą mogli uzyskać alimenty na dzieci o wiele szybciej niż dotychczas. Wysokość przyznawanych środków ma być co roku ustalana przez ministra sprawiedliwości na podstawie specjalnego algorytmu. Prace nad alimentami natychmiastowymi wciąż trwają. Spis treści: Pozew o alimenty natychmiastowe Wysokość alimentów natychmiastowych Jak długo będą wypłacane alimenty natychmiastowe? Pozew o alimenty natychmiastowe Aby otrzymać alimenty natychmiastowe, wystarczy złożyć pozew na gotowym formularzu, który będzie dostępny na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości oraz w sądach. Wniosek online ma być prosty do wypełnienia, tak, by rodzic mógł samodzielnie i szybko dopełnić tej formalności. Następnie wniosek o alimenty natychmiastowe będzie rozpatrywany przez sąd (dokładnie przez referendarza sądowego) w ciągu kilku dni. Zobacz także: Jak złożyć pozew o alimenty? Niezbędne dokumenty i wzór pozwu Wysokość alimentów natychmiastowych Wysokość alimentów natychmiastowych ma być ustalana na podstawie algorytmu uwzględniającego minimalne wynagrodzenie ustalane na kolejny rok oraz wskaźnik dzietności. Co roku minister sprawiedliwości będzie wydawał zarządzenie, w którym znajdą się wyliczone kwoty alimentów natychmiastowych na dany rok. Obecnie planowane są one w następujących kwotach: 496 złotych w przypadku jednego dziecka, 450 złotych na każde z dwojga dzieci pochodzących od tych samych rodziców, 404 złote na każde z trojga dzieci pochodzących od tych samych rodziców, 359 złotych na każde z czworga dzieci pochodzących do tych samych rodziców, 313 złotych na każde z pięciorga i więcej dzieci pochodzących od tych samych rodziców. Przyznanie alimentów natychmiastowych nie zamknie jednak drogi do tego, by ubiegać się o...