Kodeks pracy reguluje prawa i przywileje kobiet powracających do pracy po urlopie związanym z rodzicielstwem.
Ochrona stosunku pracy dotyczy przebywania na urlopie macierzyńskim, dodatkowym urlopie macierzyńskim, urlopie rodzicielskim i urlopie wychowawczym. O tym, że pracodawca nie może rozwiązać umowy o pracę w czasie trwania urlopu macierzyńskiego mówi Kodeks pracy w art. 177. Przepis ten znajduje zastosowanie także do dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz do urlopu rodzicielskiego. O ochronie stosunku pracy podczas trwania urlopu wychowawczego mówi natomiast art. 186§1 i w odróżnieniu od urlopu macierzyńskiego oraz rodzicielskiego ochrona obowiązuje już od momentu złożenia wniosku o urlop wychowawczy.
Ponadto przepisy Kodeksu pracy chronią pracownicę korzystającą z prawa do obniżenia wymiaru czasu pracy (z tego prawa może skorzystać osoba uprawniona do urlopu wychowawczego). Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać w innym trybie umowy o pracę. Ochrona obowiązuje od dnia złożenia przez pracownika wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy. Nie może trwać dłużej niż w sumie przez 12 miesięcy.
Wyjątek zezwalający pracodawcy na rozstanie się z osobą korzystającą z urlopów oraz obniżenia czasu pracy dotyczy sytuacji ogłoszenia upadłości, likwidacji pracodawcy, zwolnienia grupowego oraz wystąpienia przyczyn uzasadniających rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.
Zobacz też: wniosek o rezygnację części urlopu macierzyńskiego - wzór
Kobieta po urodzeniu dziecka może wrócić do pracy, łącząc ją z urlopem już na etapie dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Dodatkowy urlop macierzyński trwa 6 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie i przysługuje bezpośrednio po wykorzystaniu podstawowego urlopu macierzyńskiego w wymiarze 20 tygodni przy urodzeniu jednego dziecka przy jednym porodzie. Aby łączyć okres urlopu dodatkowego z pracą, należy złożyć stosowny wniosek w terminie nie krótszym niż 14 dni przed planowanym rozpoczęciem wykonywania pracy albo poinformować o tym pracodawcę w treści wniosku o udzielenie dodatkowego urlopu macierzyńskiego. We wniosku wskazuje się planowany wymiar czasu pracy (maksymalnie ½ etatu) oraz okres łączenia urlopu z wykonywaniem pracy. Pracodawca powinien uwzględnić wniosek, chyba że nie pozwala na to organizacja i rodzaj wykonywanej przez pracownika pracy.
Powyższa zasada łączenia urlopu z pracą dotyczy również urlopu rodzicielskiego, który funkcjonuje w polskim porządku prawnym od 17 czerwca 2013 r. Maksymalny wymiar urlopu wynosi 26 tygodni niezależnie od liczby urodzonych dzieci przy jednym porodzie i przysługuje po skorzystaniu z dodatkowego urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze.
Polecamy: Aktywność zawodowa podczas urlopu wychowawczego
Jeśli kobieta nie wyobraża sobie powrotu do pracy w pełnym wymiarze czasu pracy, może skorzystać z urlopu wychowawczego (niestety nie jest on płatny) lub skorzystać z prawa do skróconego wymiary czasu pracy . Na jakich zasadach? Obniżenie wymiaru czasu pracy - kto może o to wnioskować? Prawo do obniżenia wymiaru czasu pracy przewiduje art. 1867 Kodeksu pracy. Może z niego skorzystać pracownik, który jest uprawniony do urlopu wychowawczego (tj. wykorzystał w pełnym wymiarze urlop macierzyński, dodatkowy macierzyński oraz rodzicielski) i dodatkowo ma co najmniej sześciomiesięczny staż pracy. Aby móc skorzystać z prawa do skróconego czasu pracy, należy złożyć u pracodawcy pisemny wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy - maksymalnie do 1/2 etatu. Nie ma przepisu określającego minimalną wielkość, o jaką pracownik może zmniejszyć etat. Teoretycznie można obniżyć etat nawet o jedną godzinę pracy w tygodniu czy miesiącu. Czy nie jest to jednak nadużycie prawa? Rozstrzygają o tym każdorazowo sądy pracy . Warto przeczytać: Kolejna ciąża podczas urlopu wychowawczego – czy należy się zasiłek macierzyński? Okres korzystania z obniżonego wymiaru czasu pracy Jeśli chodzi o ramy czasowe, to pracownik może korzystać z pracy w niższym wymiarze maksymalnie do końca okresu, w którym mógłby korzystać z urlopu wychowawczego . Przepisy dotyczące tego typu urlopu pozwalają na maksymalne korzystanie z niego przez okres 36 miesięcy, czyli 3 lata. Co istotne pracownik może korzystać z tego przywileju do ukończenia przez dziecko 5. roku życia. Terminy te dotyczą również skrócenia wymiaru czasu pracy. Wniosek o skrócenie czasu pracy - do kiedy należy go złożyć? Wniosku o obniżenie czasu pracy nie trzeba składać bezpośrednio po zakończeniu urlopu rodzicielskiego , lecz w dowolnym momencie. Nie później jednak niż do ukończenia przez dziecko 5. roku...
Praca na podstawowym urlopie macierzyńskim Wymiar podstawowego urlopu macierzyńskiego w przypadku urodzenia jednego dziecka wynosi 20 tygodni. Czy w tym okresie można łączyć opiekę nad dzieckiem z pracą? Przepisy polskiego prawa pracy nie przewidują możliwości łączenia podstawowego urlopu macierzyńskiego z pracą. Ten typ urlopu stanowi wyjątek, gdyż dodatkowy urlop macierzyński , urlop rodzicielski i wychowawczy dopuszczają łączenie wykonywania pracy z opieką nad dzieckiem. Mimo iż Kodeks pracy nie przewiduje (ale równocześnie nie zakazuje) możliwości łączenia podstawowego urlopu macierzyńskiego z pracą, należy uznać, że pierwszy okres po urodzeniu dziecka przeznacza się na osobistą opiekę nad nim. W tym czasie matka powinna odpoczywać i wracać do pełni sił po porodzie oraz w szczególny sposób dbać o niemowlę. Wydaje się więc, że podjęcie pracy w okresie podstawowego urlopu macierzyńskiego byłoby sprzeczne z jego celem. Zobacz też: Wniosek o udzielenie urlopu macierzyńskiego Praca na dodatkowym urlopie macierzyńskim i na urlopie rodzicielskim Nieco większą swobodę w podejmowaniu pracy mają osoby przebywające na dodatkowym urlopie macierzyńskim i urlopie rodzicielskim. Ustawodawca wprowadzając nowy urlop – rodzicielski (od 17 czerwca 2013 r.), w kwestii łączenia go z pracą odniósł się do przepisów dotyczących dodatkowego urlopu macierzyńskiego. W obu przypadkach stosuje się zatem te same reguły. Dodatkowy urlop macierzyński trwa maksymalnie 6 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie i przypada bezpośrednio po wykorzystaniu podstawowego urlopu macierzyńskiego. Aby pracownik mógł podjąć pracę w tym okresie u pracodawcy, który udzielił mu urlopu, musi spełnić dwa warunki: złożyć w terminie wniosek o dopuszczenie do wykonywania pracy w trakcie dodatkowego urlopu macierzyńskiego, wyrazić we wniosku chęć...
Najważniejsza zmiana nowelizowanej ustawy: • ujednolica zasady i system urlopów związanych z narodzinami dziecka poprzez włączenie dodatkowego urlopu macierzyńskiego do urlopu rodzicielskiego Obecnie: Urlop związany z narodzinami dziecka składa się z podstawowego urlopu macierzyńskiego w wymiarze 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie (od 31 do 37 tygodni w przypadku urodzenia większej liczby dzieci), dodatkowego urlopu macierzyńskiego w wymiarze do 6 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka i do 8 tygodni w przypadku urodzenia dwojga i więcej dzieci oraz z urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 26 tygodni, bez względu na liczbę dzieci urodzonych przy jednym porodzie. Łącznie płatne urlopy związane z urodzeniem dziecka (dzieci) wynoszą maksymalnie 52 tygodnie urlopu w przypadku urodzenia jednego dziecka i od 65 do 71 tygodni w przypadku urodzenia większej liczby dzieci przy jednym porodzie. Od nowego roku: Począwszy od dnia 2 stycznia 2016 r. obowiązywać będą dwa rodzaje urlopów związanych z narodzinami dziecka: urlop macierzyński (podstawowy), którego wymiar pozostanie bez zmian oraz urlop rodzicielski , którego wymiar wynosić będzie do 32 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka i do 34 tygodni w przypadku urodzenia dwojga i więcej dzieci przy jednym porodzie . Nie zmieni się natomiast łączna długość płatnych urlopów związanych z narodzinami dziecka. • wprowadza możliwość wykorzystania części urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 16 tygodni w terminie do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat, a więc nie bezpośrednio po urlopie macierzyńskim • zmienia liczbę części, w jakich można wykorzystywać urlop rodzicielski z nie więcej niż 3 na nie więcej niż 4 Obecnie: Urlop rodzicielski przysługuje bezpośrednio po...
