Rodzic na wychowawczym. Na jakich zasadach ojcowie mogą skorzystać z urlopu wychowawczego?

Te same zasady i przepisy regulują przebywanie na urlopie wychowawczym zarówno matek, jak i ojców (odpowiednio także opiekunów prawnych).

Polecamy: Tacierzyński i ojcowski - ile urlopu dla taty?

Kiedy rodzicowi przysługuje urlop wychowawczy?

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy (art. 186) każdy pracownik (o ile jest zatrudniony co najmniej 6 miesięcy – wliczając poprzednie okresy zatrudnienia) ma prawo do urlopu wychowawczego w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Może to być zarówno ojciec, jak i matka.
Wymiar urlopu wychowawczego wynosi nie dłużej niż 36 miesięcy. Urlop jest udzielany na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 6. roku życia. Urlop wychowawczy może być wykorzystany najwyżej w 5 częściach.

Czytaj też: Urlop wychowawczy 2015 - wszystko co powinnaś wiedzieć

Jeżeli z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecko wymaga osobistej opieki pracownika, niezależnie od zwykłego urlopu wychowawczego - może być udzielony dodatkowy urlop wychowawczy w wymiarze do 36 miesięcy, jednak na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia.
Zatem rodzicom lub opiekunom dziecka niepełnosprawnego przysługują dwa rodzaje urlopów wychowawczych. Jeden (ten zwykły) powinni wykorzystać przed ukończeniem przez dziecko 6 lat, a do skorzystania z drugiego (dodatkowego) mają prawo aż do ukończenia przez dziecko lat 18.
Każdemu z rodziców lub opiekunów dziecka przysługuje wyłączne prawo do jednego miesiąca urlopu wychowawczego z wymiaru urlopu określonego. Prawa tego nie można przenieść na drugiego z rodziców lub opiekunów dziecka. Czyli jeżeli matka korzysta co do zasady z całego urlopu wychowawczego, to ojcu przysługuje co najmniej 1 miesiąc, a matce nie więcej niż 35 miesięcy.

Zobacz też: Urlop tacierzyński

Kiedy jeden z rodziców może wykorzystać w pełni urlop wychowawczy?

Rodzic dziecka ma prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 36 miesięcy, tylko jeżeli:
1) drugi rodzic dziecka nie żyje, albo
2) drugiemu rodzicowi dziecka nie przysługuje władza rodzicielska, albo
3) drugi rodzic dziecka został pozbawiony władzy rodzicielskiej albo taka władza uległa ograniczeniu lub zawieszeniu.

Rodzice lub opiekunowie dziecka mogą jednocześnie korzystać z urlopu wychowawczego przez okres nie dłuższy niż 4 miesięcy.

Zobacz również: Aktywność zawodowa podczas urlopu wychowawczego

[CMS_PAGE_BREAK]

Wniosek o urlop wychowawczy - jak go prawidłowo przygotować?

Urlopu wychowawczego udziela się na wniosek pracownika. Wniosek taki składa się pracodawcy w formie pisemnej nie później, niż na dwa tygodnie przed rozpoczęciem okresu, w którym zamierza się korzystać z tego urlopu.
Jeżeli pracownik nie dotrzymał tego terminu – pracodawca powinien udzielić urlopu wychowawczego nie później niż z dniem upływu dwóch tygodni od dnia złożenia tego wniosku.

Wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego zawierać powinien:
1) wskazanie daty rozpoczęcia i zakończenia urlopu wychowawczego;
2) wskazanie okresu urlopu wychowawczego, który dotychczas został wykorzystany na dane dziecko;
3) określenie liczby części urlopu wychowawczego, z których dotychczas skorzystano na dane dziecko.

Polecamy: Wnioski dla rodziców - wzory do druku

Do wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego dołączyć należy pisemne oświadczenie drugiego rodzica lub opiekuna dziecka o braku zamiaru korzystania z urlopu wychowawczego przez okres wskazany we wniosku.

Oświadczenie drugiego rodzica (opiekuna) nie jest wymagane w razie:
1) ograniczenia drugiemu rodzicowi albo pozbawienia drugiego rodzica władzy rodzicielskiej;
2) ograniczenia albo zwolnienia z opieki drugiego opiekuna dziecka;
3) gdy zachodzą niedające się usunąć przeszkody do uzyskania takiego oświadczenia.

W takich sytuacjach trzeba dołączyć do wniosku:
1) prawomocne orzeczenie sądu o ograniczeniu drugiemu rodzicowi władzy rodzicielskiej albo o pozbawieniu drugiego rodzica władzy rodzicielskiej lub
2) prawomocne orzeczenie sądu o ograniczeniu albo zwolnieniu z opieki drugiego opiekuna dziecka lub
3) dokumenty lub pisemne oświadczenie, potwierdzające, że zachodzą niedające się usunąć przeszkody do uzyskania pisemnego oświadczenia drugiego rodzica lub opiekuna dziecka o braku zamiaru korzystania z urlopu wychowawczego przez okres wskazany we wniosku.

Jakie dokumenty należy załączyć do wniosku?

Do wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego dołączyć trzeba ponadto:
1) pisemne oświadczenie drugiego rodzica lub opiekuna dziecka o okresie, w którym zamierza on korzystać z urlopu wychowawczego, jeżeli zamiarem rodziców lub opiekunów dziecka jest jednoczesne korzystanie z tego urlopu;
2) orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecka, gdy chce się skorzystać z tego dodatkowego urlopu wychowawczego.

Pracodawca ma obowiązek udzielić urlopu wychowawczego na okres wskazany we wniosku pracownika.
Pracownik ma prawo wycofać wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego nie później niż na 7 dni przed rozpoczęciem tego urlopu, składając pracodawcy pisemne oświadczenie w tej sprawie.

Polecamy: Wniosek o urlop wychowawczy - gotowy wzór do druku

[CMS_PAGE_BREAK]

Uprawnienia i obowiązki na urlopie wychowawczym

Podstawowym uprawnieniem rodziców lub opiekunów przebywających urlopach wychowawczych jest trwałość stosunku pracy. Pracodawca nie może bowiem wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia zakończenia tego urlopu.

Kiedy pracodawca może cię zwolnić z pracy na urlopie wychowawczym?

Mimo wszystko rozwiązanie przez pracodawcę umowy w tym czasie jest dopuszczalne:
- w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także
- gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

W czasie urlopu wychowawczego pracownik może bez utraty swych uprawnień podjąć pracę zarobkową u dotychczasowego lub innego pracodawcy albo inną działalność, a także naukę lub szkolenie, jeżeli nie wyłącza to możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

Zobacz: Aktywność zawodowa podczas urlopu wychowawczego

Pracownik może zrezygnować z wziętego urlopu wychowawczego:
1) w każdym czasie – za zgodą pracodawcy;
2) po uprzednim zawiadomieniu pracodawcy – najpóźniej na 30 dni przed terminem zamierzonego podjęcia pracy.

Pracodawca ma obowiązek dopuścić pracownika po zakończeniu urlopu wychowawczego do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe, na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub na innym stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem nie niższym od wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikowi w dniu podjęcia pracy na stanowisku zajmowanym przed tym urlopem.

Polecamy: Jak wygląda mama na urlopie wychowawczym