Po urodzeniu dziecka, kiedy już wykorzystasz urlop macierzyński i urlop rodzicielski, masz prawo wziąć urlop wychowawczy, aby móc dalej opiekować się dzieckiem. Urlop wychowawczy przyznawany jest na podstawie art. 186 Kodeksu pracy. Może trwać maksymalnie 36 miesięcy (jeżeli przynajmniej w części wykorzysta go zarówno matka, jak i ojciec dziecka). Przedstawiamy najważniejsze zasady urlopu wychowawczego.
Spis treści:
Urlop wychowawczy jest przerwą w pracy, która umożliwia dalsze sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem, po tym, jak rodzic wykorzysta inne formy urlopu przysługującego po urodzeniu dziecka. Według art. 186. § 2, § 3 Kodeksu pracy prawo do urlopu wychowawczego przysługuje rodzicom:
Rodzic nie ma prawa do urlopu wychowawczego, gdy:
W sytuacji, gdy jeden rodzic nie żyje, drugiemu przysługuje prawo do 36 miesięcy opieki nad dzieckiem w ramach tego uprawnienia rodzicielskiego. Zasady te zawarte są w art. 186. § 9, § 10 Kodeksu pracy.
Wymiar urlopu wychowawczego wynosi maksymalnie 3 lata (36 miesięcy), pod warunkiem że oboje rodziców się nim podzieli. W przypadku, gdy tylko jeden rodzic zamierza przebywać na urlopie wychowawczym, jego wymiar wynosi maksymalnie 35 miesięcy. Urlop w takim wymiarze można wziąć w całości naraz albo podzielić na maksymalnie 5 części, można też z niego zrezygnować w dowolnym momencie.
Jeśli oboje rodziców chce korzystać z urlopu wychowawczego, dziecko musi spędzić z drugim z opiekunów przynajmniej jeden miesiąc z 36 przysługujących rodzicom w ramach urlopu wychowawczego. Mama i tata mogą jednocześnie korzystać z całego urlopu wychowawczego. Zmienia to oczywiście czas jego trwania dla każdego z nich: jeżeli rodzice opiekują się dzieckiem w tym samym czasie, urlop trwa maksymalnie 18 miesięcy.
Warto pamiętać, że:
Prawo pozwala pracować podczas urlopu wychowawczego i to nie tylko u naszego pracodawcy pod warunkiem jednak, że wykonywana praca nie wyklucza sprawowania opieki nad dzieckiem. W tym czasie można też się uczyć.
Jeżeli masz umowę terminową, z określonym czasem jej trwania, masz prawo do urlopu wychowawczego, jednak wyłącznie do dnia, do którego zawarta jest twoja umowa o pracę. Przebywanie na urlopie wychowawczym nie powoduje automatycznego wydłużenia umowy na kolejne miesiące.
Możesz wrócić do pracy po urlopie wychowawczym w każdym momencie, o ile twój pracodawca wyrazi na to zgodę. Jeśli nie zgadza się na twój wcześniejszy powrót do pracy, najpóźniej 30 dni przed datą planowanego powrotu do pracy musisz powiadomić pracodawcę pisemnie o zamiarze wcześniejszej rezygnacji z urlopu wychowawczego. W takiej sytuacji pracodawca nie ma prawa ci odmówić powrotu.
Ponieważ przebywanie na urlopie wychowawczym wiąże się z brakiem wynagrodzenia, możesz skorzystać z innej opcji, dzięki której będziesz mieć czas na opiekę nad dzieckiem, jednocześnie zarabiając pieniądze. Zamiast urlopu wychowawczego możesz skorzystać z obniżenia wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy w okresie, w którym masz prawo do korzystania z urlopu wychowawczego. W tym celu musisz złożyć u pracodawcy stosowny wiosek, którego nie może on odrzucić. Wraz z obniżeniem czasu pracy nastąpi proporcjonalne obniżenie twojej pensji.
Do wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy musisz dołączyć:
Co do zasady w trakcie urlopu wychowawczego nie przysługuje ci zasiłek. Jeżeli jednak przebywasz na urlopie i w jego trakcie pobierasz zasiłek rodzinny, możesz starać się o przyznanie zasiłku wychowawczego, będącego formą pomocy dla osób o najniższych dochodach. Wynosi on 400 zł miesięcznie, wypłacany jest przez 24, 36 lub 72 miesiące, w zależności od liczby posiadanych dzieci i ich szczególnych potrzeb.
Wniosek o urlop wychowawczy składasz u swojego pracodawcy nie później niż 21 dni przed planowaną datą rozpoczęcia urlopu. Do wniosku musisz dołączyć pisemne oświadczenie drugiego rodzica (opiekuna) dziecka o braku zamiaru korzystania z urlopu wychowawczego przez okres wskazany we wniosku. Pracodawca musi uwzględnić złożony wniosek, nie może odmówić przyznania urlopu wychowawczego. Możesz zmienić plany do 7 dni przed rozpoczęciem urlopu, składając u pracodawcy pisemny wniosek o wycofanie wcześniejszego podania.
Podczas korzystania z urlopu wychowawczego jesteś chroniona przed zwolnieniem z pracy. Zgodnie z Kodeksem pracy pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez ciebie wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia jego zakończenia.
Ale są od tego pewne wyjątki. Rozwiązanie umowy o pracę może nastąpić w sytuacji, gdy:
Jeżeli w trakcie korzystania z urlopu wychowawczego zaszłaś w ciążę, masz prawo do skorzystania z dwóch możliwości: przejścia na zwolnienie lekarskie lub pozostanie na urlopie wychowawczym.
Jeżeli skorzystasz z L-4, będziesz mogła otrzymać:
Musisz podjąć jednak pewne kroki – przerwać urlop wychowawczy i wrócić, chociażby na jeden dzień do pracy i przedłożyć L-4 pracodawcy. Zgłaszając swój powrót, uprzedź pracodawcę o tym, że jesteś w ciąży i planujesz L4. Ważne, aby takie zwolnienie lekarskie przedłożyć w ciągu 7 dni od jego wystawienia. Następnie od dnia porodu masz prawo do pełnego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego. Natomiast po wykorzystaniu 52 tygodni masz prawo do kolejnego urlopu wychowawczego.
Zobacz także:
Jeżeli kobieta zajdzie w ciążę na urlopie wychowawczym, kodeks pracy daje kilka możliwości zabezpieczających jej sytuację prawną. Ciężarna ma do wyboru przerwanie urlopu i przejście na zwolnienie lekarskie L4 w ciąży, dające jej wiele przywilejów, w tym płatny zasiłek chorobowy w wysokości 100 proc. wynagrodzenia. Jeżeli kobieta pozostanie na urlopie wychowawczym, będzie jej przysługiwał tylko zasiłek macierzyński po urodzeniu dziecka. Spis treści: Zajście w ciążę na urlopie wychowawczym a kodeks pracy Koniec urlopu wychowawczego a kolejna ciąża Jak przerwać urlop wychowawczy z powodu ciąży? Prawo do zasiłku macierzyńskiego Prawo do kolejnego urlopu wychowawczego Zajście w ciążę na urlopie wychowawczym a kodeks pracy Zgodnie z przepisami kodeksu pracy kolejna ciąża nie przerywa urlopu wychowawczego , na którym przebywa kobieta po urodzeniu dziecka. Jeżeli w trakcie korzystania z urlopu wychowawczego kobieta zaszła w kolejną ciążę, ma prawo do skorzystania z dwóch możliwości: przejścia z urlopu wychowawczego na L4 w ciąży ; pozostania na urlopie wychowawczym. W sytuacji, kiedy ciężarna zdecyduje się na skorzystanie z L4, będzie mogła otrzymać: zasiłek chorobowy z tytułu ciąży w wysokości 100 proc. wynagrodzenia otrzymywanego przed pierwszym porodem, prawo do urlopu macierzyńskiego po urodzeniu kolejnego dziecka. Aby jednak tak się stało, ciężarna musi przerwać urlop wychowawczy i wrócić do pracy, chociażby na jeden dzień, tak aby przedłożyć pracodawcy zwolnienie lekarskie. Zgłaszając swój powrót, należy uprzedzić pracodawcę o ciąży i planach skorzystania z L4. Zaświadczenie od lekarza należy przedłożyć w ciągu 7 dni od jego wystawienia. Dzięki temu nabędzie się od dnia porodu prawo do pełnego urlopu macierzyńskiego i urlopu...
Fundacja „Rodzic w mieście” przeprowadziła badanie, z którego wynika, że bardzo duża część kobiet nie wraca do pracy po urlopie macierzyńskim . Pozostają w domu, aż do momentu ukończenia przez dziecko trzech lat. Większość z nich (94 proc.) deklaruje jednak chęć powrotu do pracy. Aby kobiety częściej decydowały się na ten krok, musiałyby zostać spełnione odpowiednie warunki, zarówno przez pracodawcę, jak i przez państwo. Wyniki badania Badanie trwało od lipca do listopada 2020 r. Wzięły w nim udział 1102 kobiety w różnym wieku. Wyniki badania w kwestii aktywności zawodowej kobiet w Polsce odbiegają od średniej dla Unii Europejskiej. Prawie 50 proc. mam dzieci w wieku do lat trzech nie wraca do pracy. Powody, dla których mamy pozostają bierne zawodowo są różne. Należą do nich między innymi: brak środków finansowych na prywatny żłobek problemy logistyczne chęć skupienia się na rozwoju dziecka. Za mało miejsc w żłobkach i przedszkolach Mamy nie wracają do pracy również z powodu zbyt małej liczby miejsc w państwowych żłobkach i przedszkolach. Gdy dziecko nie dostanie się do państwowej placówki, rodzice są zmuszeni posłać je do prywatnej, a to wiąże się z dużymi kosztami. Wielu rodzin nie stać także na to, by np. zatrudnić nianię. Jak przyznaje większość mam – w takiej sytuacji ich pensja byłaby przeznaczana na pokrycie kosztów opieki nad dzieckiem. Problem braku miejsc w placówkach dotyczy zwłaszcza mniejszych miast i obszarów wiejskich. W 2019 roku na 1000 dzieci do lat trzech, miejsce w placówkach żłobkowych miało zapewnionych 124 dzieci. Łączenie obowiązków zawodowych z życiem rodzinnym Jak przyznaje większość respondentek, powodem rezygnacji z pracy jest brak możliwości łączenia obowiązków zawodowych z rodzicielskimi. Kobiety obawiają się, że po powrocie z urlopu...
Świadczenia przyznawane w związku z urodzeniem dziecka w 2023 roku obejmują zarówno wypłacane jednorazowo kwoty, np. z tytułu becikowego, jak i comiesięczne lub coroczne zasiłki, ulgi i inne formy finansowego wsparcia rodziców. Suma wszystkich świadczeń wzrosła w związku z wprowadzeniem Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego. Ale na trzy lata (do 31 października 2024 roku) zamrożone zostały progi dochodowe i kwoty świadczeń , poza świadczeniem pielęgnacyjnym. Obowiązują one już od 6 lat (ostatnia waloryzacja miała miejsce w 2015 roku). Oznacza to, że świadczenia są przyznawane coraz mniejszej liczbie rodzin, gdyż zarówno minimalna, jak i średnia pensja przez ten czas znacząco wzrosła. Zdaniem rządu decyzję tę rekompensuje świadczenie 500 plus. Nie jest to prawdą, gdyż przysługuje ono do 18 roku życia, a świadczenie rodzinne można pobierać przez cały czas trwania nauki dziecka (maksymalnie do 21 roku życia w przypadku dzieci zdrowych i do 24 roku życia w przypadku dzieci niepełnosprawnych). W związku z decyzją rządu nie ulegną podniesieniu przez najbliższe trzy lata kwoty: becikowego, kosiniakowego, zasiłku rodzinnego. Wyjaśniamy, co należy się rodzicom po urodzeniu dziecka. Podpowiadamy też, jakie pieniądze dostaną dzieci uchodźców z Ukrainy. Sprawdź, o jakie świadczenia na dziecko możesz się ubiegać w 2023 roku i przez najbliższe trzy lata. Świadczenia na dziecko w 2023 roku: Becikowe Kosiniakowe 500 złotych na dziecko 12 tysięcy zł na drugie dziecko Zasiłek macierzyński Zasiłek rodzinny Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka Dodatek z tytułu urodzenia dziecka Ulga podatkowa na dziecko Zasiłek wychowawczy Karta Dużej Rodziny Dofinansowanie na zatrudnienie opiekunki dla dziecka Świadczenia opiekuńcze 300 plus dla ucznia Bon...
