Ostatki, zwane dawniej też w zależności od regionu Polski mięsopustem, zapustami, kusakami lub kozelkiem, to czas zabawy przed Wielkim Postem i jednocześnie zakończenie karnawału. Dawniej ostatki świętowano przez pięć dni, obecnie pozostała właściwie tradycja Tłustego Czwartku i ewentualnie bale w ostatnią sobotę karnawału.
Ostatki to ostatnie pięć dni karnawału – od tłustego czwartku do wtorku poprzedzającego Środę Popielcową, która rozpoczyna Wielki Post i przygotowania do Wielkanocy. Są to święta ruchome, co oznacza, że w każdym roku mogą wypaść nieco inaczej. Przedział, w jakim obchodzi się ostatki to pięć dni poprzedzających Środę Popielcową, która przypada między 5 lutego a 10 marca.
W 2022 roku Środa Popielcowa wypada 2 marca. To oznacza, że ostatki w 2022 roku obejmują dni od 24 lutego do 1 marca:
Zwyczajowo ostatni dzień ostatków, czyli wtorek przed Środą Popielcową nazywany jest śledzikiem.
Obecnie w całej Polsce ostatki obchodzi się, jedząc pączki lub faworki w tłusty czwartek i ewentualnie bawiąc się w ostatnią sobotę karnawału.
Dawniej, kiedy przywiązywało się większą uwagę do praktyk religijnych, a Wielki Post był prawdziwym postem, ostatki świętowano hucznie. Szlachta w czasie ostatków urządzała polowania, kuligi i obfite biesiady.
Na Śląsku ostatki, zwane śledzikiem, wiązały się przede wszystkim z obfitym jedzeniem. Na stołach pojawiały się ryby, śląskie pączki zwane kreplami oraz bułki nadziewane kiełbasą lub mięsem (nazywane szołdrami). We wtorek urządzano grzebanie basa, symboliczny pogrzeb instrumentu muzycznego (najczęściej kontrabasu lub skrzypiec). W ten sposób symbolicznie żegnano czas zabawy, który kończył się tego dnia.
Na Kaszubach śledzikiem nazywano ostatnie zabawy w karnawale. I to właśnie śledź w occie często gościł w czasie ostatków na tamtejszych stołach. Nie tylko go jedzono, ale również bito nim po twarzy tych, którzy nie chcieli się bawić. Na Kaszubach poza śledziem jedzono także pączki zwane purclami, a także placki ziemniaczane i drożdżowe.
W Wielkopolsce i na Kujawach ostatki zwano podkoziołkiem. Ich symbolem była postać koziołka z podkreślonymi atrybutami płci męskiej. Wszystko dlatego, że w ostatki należało także wybawić się w sypialni, gdyż okres Wielkiego Postu wiązał się z wstrzemięźliwością od tego typu uciech. Podkoziołkiem zwano ostatkową zabawę, która polegała na tym, że dziewczęta „kupowały” sobie tańce, wrzucając monety pod figurkę koziołka wystruganą z marchwi, brukwi lub drewna. We wtorek na zakończenie ostatków wywożono poza wieś jednego z przebierańców i tam symbolicznie go uśmiercano, uderzając go w głowę garnkiem z popiołem.
W wielu regionach Polski w czasie ostatków po wsiach i miastach chodzili przebierańcy, których należało obdarować jadłem i napitkiem. Wśród przebierańców pojawiał się kozioł, który psocił i rozbawiał dzieci. Z ostatkami i przebierańcami kojarzony jest też hałaśliwy turoń (włochate i rogate czarne zwierzę z kłapiącą paszczą), który ganiał dziewczęta i młode kobiety. Wśród przebierańców często pojawiały się też postaci diabła, śmierci, dziada, baby i niedźwiedzia.
W niektórych regionach w nocy z wtorku na Środę Popielcową organizowano inscenizowaną mszę, podczas której najbardziej wygadany członek społeczności wygłaszał „kazanie”, dowcipnie komentując wydarzenia i opowiadając anegdotki z życia okolicznych mieszkańców.
Nie tylko w Polsce hucznie obchodzono (i nadal obchodzi się) koniec karnawału. Najbardziej widowiskowa jest karnawałowa parada w Rio de Janeiro. Przez pięć dni ludzie bawią się i tańczą na ulicach miasta.
W Wenecji w ostatki organizowane są zabawy, a po ulicach miasta chodzą przebierańcy z twarzami zakrytymi maskami. We Francji ostatki to czas zabawy przy ludowej muzyce, nazywany Maroli Gras. W Niemczech obchodzi się Fastnachtsdienstag. Na wschodzie Europy, w krajach prawosławnych zabawy kończące karnawał nazywa się maślanicą. Z kolei w krajach anglosaskich świętuje się Shrove Tuesday.
Zobacz także:
Wydrukuj jeden z dziewięciu szablonów masek karnawałowych dla dzieci i ozdóbcie go wspólnie lub pozwól dziecku pokolorować wydrukowaną maskę według załączonego wzoru. Wystarczy drukarka, gruby papier do druku lub blok techniczny, na który przykleisz wycięty szablon maski na bal. Spis treści: Jak zrobić maskę karnawałową Maska karnawałowa do druku – żyrafa Wzór maski karnawałowej – lisek Maska karnawałowa szablon – sowa Maska do wydruku – krokodyl Szablon maski karnawałowej do wydrukowania: małpka Świnka – wzór maski dla dziecka Kotek – szablon maski do wydrukowania Jelonek – maska do wydruku Maska karnawałowa – Batman Maska karnawałowa do druku – dodatkowe szablony Jak zrobić maskę karnawałową? Najprostszy sposób to wydrukowanie gotowego szablonu. Czasami trzeba zrobić kilka prób wydruku i w razie potrzeby zmniejszyć lub powiększyć nieco obrazek tak, aby dopasować rozmiar maski do głowy dziecka. Najważniejsze jest, aby otwory na oczy wypadały w odpowiednich miejscach. Po wydrukowaniu szablonu należy go pokolorować wedle własnego uznania lub zgodnie ze wzorem (dotyczy to trzech pierwszych szablonów masek). Do kolorowania można użyć kredek, flamastrów albo farb. Następnie całą maskę warto nakleić na karton , który sprawi, że będzie mocniejsza. Ważne jest, aby pokryć klejem bardzo dokładnie całą powierzchnię drugiej strony maski. Gdy klej wyschnie, trzeba maskę wyciąć, nie zapominając o otworach na oczy, i umocować gumkę w miejscach zaznaczonych kółeczkami po bokach maski. Gumeczka powinna być dopasowana do głowy dziecka. Gotowe! Maska karnawałowa do druku – żyrafa Ta maska to urocza żyrafa, którą dziecko może pokolorować lub ozdobić kolorowym papierem. Kliknij obrazek z szablonem maski karnawałowej i...
Dzieci uwielbiają przebierać się na bale karnawałowe. Jednak nie trzeba kupować gotowych drogich strojów, aby dziecko było zadowolone. Przy odrobinie cierpliwości przebranie karnawałowe da się zrobić w domu, a być może macie już w domu strój, a nawet o tym nie wiecie... Porozmawiaj z dzieckiem, za kogo chciałoby się przebrać i zobaczcie, czy jesteście w stanie sami zrobić taki strój. Albo wybierzecie przebranie karnawałowe do zrobienia w domu z naszej listy, a my podpowiemy, jak je przygotować. Czasami wystarczy tylko kilka akcesoriów, aby było wiadomo, w kogo wciela się dziecko. Przebrania karnawałowe do zrobienia w domu: myszka Minnie wróżka król/królowa diabełek dinozaur pirat superbohater kigurumi Przebranie karnawałowe dla dzieci: myszka Minnie fot. Adobe Stock Niewiele trzeba, aby przebrać córkę za myszkę Minnie. Wystarczy do czarnej opaski dorobić duże okrągłe uszy , np. z czarnego kartonu, a między nimi umieścić różową lub czerwoną kokardkę . Do tego czarna koszulka, czarne rajstopki i czerwona lub różowa spódniczka lub sukienka. Idealna będzie w białe groszki, ale nie musi taka być. Dodatkowo można dziecku poczernić czubek noska. Karnawałowe przebranie dla dziewczynki gotowe. Przebranie karnawałowe do zrobienia w domu: wróżka fot. Adobe Stock Jakie są atrybuty wróżki? Oczywiście różdżka i skrzydełka. Różdżkę można zrobić z patyczka, na którego końcu warto umieścić gwiazdkę z papieru lub kartonu, którą można ozdobić brokatem lub pomalować srebrną farbką. Skrzydełka mogą przypominać motyle albo mieć inny dowolny kształt. Można je zrobić z drutu (idealne do tego celu są druciane wieszaki z pralni chemicznej) i obciągnąć gazą. Gazę warto pomalować, aby skrzydła były bardziej ozdobne . Druciki skrzydełek dobrze jest umocować w drewnianym prostokącie, a do niego...
Jak zrobić strój anioła? Z naszymi wskazówkami wcale nie będzie to takie trudne! Boże Narodzenie zbliża się wielki krokami, a wraz z nim okres jasełkowych występów. Dzieci chętnie biorą udział w przedstawieniach, ale to dla rodziców niemałe wyzwanie - odpowiednia charakteryzacja wymaga kreatywności, czasu i zaradności. Sprawdź nasze pomysły na samodzielne wykonanie ubrania dla aniołka, a także gotowe propozycje przebrań. Spis treści: Jak samodzielnie zrobić strój anioła? Jak zrobić skrzydła anioła? Aureola dla anioła Przebranie aniołka dla dziewczynki Strój aniołka dla chłopca – jak zrobić? Strój anioła na jasełka w dobrej cenie Jak samodzielnie zrobić strój anioła? Jak uszyć strój aniołka? Dzięki odrobinie kreatywności strój dla anioła można wykonać samodzielnie w domu. Idealna byłaby gotowa biała sukienka dziecka, koszula lub tunika mamy, które odpowiednio ozdobione przemienią się w anielską szatę. Możesz też kupić zwykły biały T-shirt większy o 2-3 rozmiary, a do tego białe legginsy lub rajstopki. Jeśli masz cierpliwość i trochę zdolności manualnych możesz taki strój uszyć. Do zrobienia sukni anioła wystarczy kawałek białego materiału, bez problemu powinnaś go dostać w pasmanterii. Ładnie prezentuje się biała atłasowa lub satynowa podszewka. Ciekawym rozwiązaniem jest materiał z gotowym haftem, czyli taki na firanki. Aby wykroić kształt sukni, przyda ci się szablon ze wzorem na sukienkę (w kiosku znajdziesz magazyny z wykrojami dla dzieci). Suknia taka powinna być szeroka i długa. Używając nożyczek z ząbkami, możesz wyciąć końcówki rękawów i dół kreacji. Dzięki temu nie trzeba będzie ich obszywać, a jednocześnie będą wyglądały bardzo efektownie. By materiał się nie siepał, przed wycinaniem warto podkleić krawędź materiału taśmą papierową. W pasmanteriach dostępne są także...
