Tradycyjne potrawy wielkanocne w Polsce: lista
Tradycyjne potrawy wielkanocne to nieodłączny element świąt. W Wielką Niedzielę kończy się post i mimo że zwyczaj restrykcyjnego ograniczenia spożywania pokarmów powoli odchodzi w niepamięć, to tradycja obfitego śniadania wielkanocnego jest nadal kultywowana w wielu domach. To, co znajduje się na stole wielkanocnym, nie jest przypadkowe. Sprawdź, jakie są najpopularniejsze tradycyjne potrawy wielkanocne.
Tradycyjne potrawy wielkanocne są obecne w wielu domach już od rana. Świętowanie Wielkanocy rozpoczyna się bowiem wspólnym, rodzinnym śniadaniem. W zależności od regionu Polski w każdym domu mogą pojawić się inne dania. Jednak podobnie jak w przypadku potraw wigilijnych, zawsze pojawiają się te, których symbolika jest silnie zakorzeniona w naszej kulturze.
Jakie są najpopularniejsze tradycyjne potrawy wielkanocne?
Jakie są potrawy wielkanocne? Lista tradycyjnych dań na stole wielkanocnym:
- Jajko w każdej odsłonie
- Chrzan
- Biała kiełbasa
- Pasztet
- Żurek czy barszcz biały?
- Sałatki (jarzynowa i inne)
- Półmisek wędlin
- Baba wielkanocna
- Mazurek
Potrawy wielkanocne: jajko w każdej odsłonie
Czy to pisanki, kraszanki, barwione farbką, malowane przez dzieci, w majonezie czy jaja faszerowane – jajka muszą być obecne na wielkanocnym stole. Znaczenie jajka jest wyjątkowe – to symbol odradzającego się życia, płodności, budzącej się po zimie przyrody i zwycięstwa nad śmiercią.
Potrawy wielkanocne: chrzan
Chrzan to obowiązkowy, dodający wyraźnego smaku element wielkanocnych dań. Często jest on spożywany jako dodatek do zup, mięs, pasztetów, jajek, sałatek. W przekazach ludowych chrzan utożsamiany jest z krzepą, siłą witalną i zdrowiem. W tradycji Kościoła jest on znakiem pokonania męki i śmierci Zbawiciela.
Zobacz przepis na barszcz biały z chrzanem
Potrawy wielkanocne: biała kiełbasa
Biała kiełbasa to dość nowa potrawa na polskim stole, ponieważ przybyła do Polski z Niemiec dopiero pod koniec XIX wieku. O jej powstaniu zadecydował przypadek. Pewnemu gospodarzowi zabrakło baranich jelit i do zrobienia kiełbasy wykorzystał wieprzowe. Bał się jednak, że delikatniejsze osłonki popękają podczas gotowania, więc delikatnie sparzył kiełbasy wrzątkiem. I tak powstała biała kiełbasa.
Symbolika białej kiełbasy jest taka sama jak wszystkich mięs i wędlin: dobrobyt, bogactwo oraz zdrowie.
Zobacz przepis na białą kiełbasę na święta.
Potrawy wielkanocne: pasztet
Domowy pasztet wykonany zgodnie z tradycyjną recepturą powstaje na bazie różnych mięs i podrobów. W tradycyjnej, szlacheckiej kuchni robiono pasztety o konsystencji półpłynnego musu, nierzadko na słodko. Mięsny, obficie wypełniony bakaliami pasztet był symbolem dobrobytu, bogactwa, obfitości i dobrego życia.
Zobacz przepis na pasztet dla alergika.
Potrawy wielkanocne: żurek czy barszcz biały?
Często żurek i barszcz biały oznaczają tę samą zupę i nazwy używane są wymiennie. W niektórych regionach są to jednak dwie różne zupy. Barszcz biały przygotowywany jest na zakwasie pszennym i wywarze mięsno-warzywnym. Natomiast tradycyjnie żurek jest zupą postną gotowaną na żytnim zakwasie. Chociaż istnieją odstępstwa od tej zasady, w północno-wschodniej Polsce żurek powstaje na bazie zakwasu owsianego.
Zobacz przepis na żurek wielkanocny dla dzieci.
Sałatki (jarzynowa i inne)
Trudno wyobrazić sobie tradycyjny wielkanocny stół bez sałatek. W wielu domach króluje sałatka jarzynowa, choć podczas śniadania wielkanocnego mogą pojawić się również inne sałatki. Wszystko zależy od smaków, jakie pamiętamy z dzieciństwa oraz aktualnych upodobań.
Zobacz przepis na szybką sałatkę jarzynową
Półmisek wędlin
Tradycja nakazuje, by na wielkanocnym stole, po długim poście pojawiły się rozmaite wędliny. Szynka, polędwica, kiełbasy, schab na zimno (np. pieczony z suszonymi śliwkami i morelami)... Coraz więcej osób przed Wielkanocą zajmuje się wędzeniem domowych wędlin lub zamawia je u znajomych, którzy zajmują się tradycyjnym wyrobem wędlin.
Potrawy wielkanocne: baba wielkanocna
Ciasta wielkanocne to także tradycyjne dania. A wśród nich królują babki. Baby wielkanocne to tradycja pochodząca ze wschodu. Na polskich stołach baby pojawiły się w XVII wieku. Dawniej pieczono baby w Wielki Piątek w piecu chlebowym. Istniał przesąd mówiący, że baby mogą piec tylko kobiety, a obecność chłopa sprawi, że baba opadnie. To zła wróżba na cały rok. Tradycyjny wypiek bab, jak i sama baba, były oznaką precyzji, kunsztu, wysokiego poziomu umiejętności oraz słodyczy życia i dobrobytu.
Zobacz prosty przepis na babkę wielkanocną.
Potrawy wielkanocne: mazurek
Tradycja pieczenia mazurków pojawiła się w Polsce w XVII wieku. Najprawdopodobniej zwyczaj ten pochodzi z Turcji. Słodki przysmak miał być nagrodą dla tych osób, które były wytrwałe w postanowieniach przez cały post. Dlatego też tradycyjne mazurki są nie tylko słodkie, ale też bogato dekorowane. Co ciekawe, nie istnieje jedna, tradycyjna receptura, a w każdym domu mazurki mogą prezentować się inaczej.
Zobacz przepis na mazurek czekoladowy dla dzieci.
Inne tradycyjne potrawy wielkanocne to:
- Pascha wielkanocna
- Drożdżowa babka szafranowa
- Babka piaskowa z jagodami i jagodowym lukrem
- Sernik wielkanocny
- Schab nadziewany szpinakiem, suszonymi pomidorami fetą
- Jaja z szynką w cieście drożdżowym
- Jajka przepiórcze w galarecie
Źródło: Ewa Ołubiec-Opatowska, Ewa Czarniecka-Skubina: Żywieniowe tradycje świąteczne: dawniej i współcześnie. Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula, nr 54(3)/2017, s. 74-89.
Zobacz też: