Zero waste: co to jest, jak zacząć i być zero waste (definicja, zasady + dobre rady)

Zero waste — z ang. zero śmieci/odpadów — zyskuje na popularności wśród ludzi, którym leży na sercu stan środowiska i dobro planety. Tylko ok. 20 proc. plastiku na świecie podlega recyklingowi. W myśl idei zero waste eliminacja produkcji odpadów oznacza takie wykorzystanie przedmiotów, by mogły służyć nam dłużej, były wielokrotnego użytku i mogły być naprawiane lub przerabiane bez szkody dla środowiska. Zasady możesz wprowadzić nawet do ekologicznego wychowania dziecka, i to już od kołyski!
O zero waste:
1. co to jest?
2. zasady 5R
3. jak zacząć
4. jak być zero waste

Zero waste: co to jest?

Zgodnie z definicją międzynarodowej organizacji Zero Waste International Alliance zero waste to „ochrona wszystkich zasobów poprzez odpowiedzialną produkcję, konsumpcję, ponowne użycie i odzysk produktów, opakowań i materiałów, bez ich spalania i bez pozbywania się ich do ziemi, wody lub powietrza, co zagraża środowisku lub”.

Zero waste: zasady

Zero Waste to zbiór zasad, które pomogą ci zmniejszyć liczbę produkowanych śmieci. Możesz być zero waste w kuchni, ale też i w całym domu (i życiu!). W skrócie zero waste sprowadza się do zasady 5 R: Refuse, Reduce, Reuse, Recycle, Rot (z ang.):

• odmawiaj (refuse) rzeczy, których nie potrzebujesz,
• ograniczaj (reduce) rzeczy, które są ci potrzebne (i których nie możesz odmówić),
• używaj ponownie (reuse) to, czego używasz (a czego nie możesz odmówić lub ograniczyć),
• przetwarzaj (recycle) wszystko, czego nie możesz odmówić, ograniczyć, użyć ponownie,
• kompostuj (rot) całą resztę.

W myśl zasad zero waste:

• ograniczasz liczbę posiadanych przedmiotów do tych naprawdę potrzebnych ci do życia,
• nie używasz jednorazowych opakowań i odmawiasz ich przyjmowania w sklepach,
• stawiasz na opakowania wielokrotnego użytku, np. słoiki, szklane butelki,
• wykorzystujesz przedmioty ponownie, np. wyszczerbione kubki mogą być osłonkami na doniczki, słoiki po dżemie pojemnikami na pinezki, guziki, przyprawy itp.,
• segregujesz śmieci i przetwarzasz te, które się da, np. z firanek szyjesz torebki na warzywa,
• nie wyrzucasz, naprawiasz — ubrania, buty, sprzęt elektryczny,
• kompostujesz odpady bio.

Jak zacząć życie zero waste?

Na początek zminimalizuj zużycie plastiku i produkcję śmieci. Wybierz:

• materiałowe torby na zakupy wielokrotnego użytku
• siatki z firanki na warzywa i owoce zamiast jednorazowych foliowych torebek
• woskowijki zamiast folii spożywczej
• słoiki zamiast plastikowych pojemników na żywność
• kranówka zamiast wody w plastikowych butelkach
• saturator do wody gazowanej (np. Soda stream)
• produkty spożywcze na wagę
• kubeczek menstruacyjny

Jak być zero waste?

Oto kilka porad zgodnych z zasadami 5R, które pomogą ci być zero waste:

• odmawiaj (refuse):

1. Nie przyjmuj ulotek, gazetek promocyjnych ze sklepów,
2. Nie przyjmuj gratisów: długopisów reklamowych, breloczków, naklejek, folderów, gadżetów dodawanych do produktów. Nie twórz na nie popytu.

• Ograniczaj (reduce)

1. Przejrzyj swój stan posiadania i pozbądź się rzeczy, które nie są ci potrzebne. Oddaj ubrania, książki, zabawki, z których twoje dziecko wyrosło, zbędne meble itp. organizacjom i sklepom charytatywnym, daj ogłoszenia w grupach na facebooku i na olx. W ten sposób przekażesz te przedmioty osobom, które ich potrzebują.
2. Rób listę zakupów przed wyjściem do sklepu. Im mniej przyniesiesz do domu, tym mniej śmieci wyprodukujesz.

• Używaj ponownie (reuse)

1. Zamień jednorazowe pieluszki, chusteczki, podpaski, serwetki, torby na zakupy na rzeczy wielokrotnego użytku. Bez problemu zaopatrzysz się w pieluchy wielokrotnego użytku, a nawet wielorazowe podpaski!
2. Robiąc zakupy spożywcze, zabieraj ze sobą torby z tkaniny, firankowe woreczki na zakupy, słoiki na ser czy wędlinę na wagę.

• Przetwarzaj (recycle)

1. Najpierw zastanów się, co możesz jeszcze wykorzystać, czego odmówić, co ograniczyć. Dopiero potem wyrzuć do odpowiedniego kontenera do segregacji śmieci.
2. Kupuj w second-handach, wymieniaj się używanymi rzeczami. Kupując coś nowego, wybieraj metal, papier i szkoło, unikaj plastikowych opakowań i przedmiotów.

• Kompostuj (rot)

1. Śmieci organiczne (bio) to np. odpadki z owoców i warzyw, fusy z kawy, herbata sypka. Przeznacz jeden kosz na zbieranie tych odpadów i kompostuj je. Przydadzą się do ogrodu!

Rada: Co jeszcze możesz zrobić, żeby być zero waste? Poszukaj grup na facebooku, które zrzeszają innych entuzjastów ograniczania konsumpcji i produkcji śmieci. Znajdziesz je np. na facebooku. Tam możecie wymieniać się przedmiotami, podpowiadać sobie zastosowania różnych produktów itd. Dobrym pomysłem są wymianki ubrań, dzielenie się jedzeniem, ograniczanie zakupów. Zamawiając coś przez internet, możesz pisać w wiadomości do sprzedawcy, że nie chcesz, żeby pakował przedmiot w folię bąbelkową. Wkręć w ideę zero waste całą rodzinę, zobaczysz, że dzieci mogą być jej zagorzałymi wyznawcami!

Bibliografia:

• Johnson B. Pokochaj swój dom. Zero Waste Home, czyli jak pozbyć się śmieci, a w zamian zyskać szczęście, pieniądze i czas. Warszawa: Agora, 2017. ISBN: 9780141981765 [online] Penguin Books UK [dostęp 12.02.2020]. Dostępny w internecie: penguin.co.uk/articles/2016/ten-tips-for-a-zero-waste-home/
• Zero Waste International Alliance [online] zwia.org [dostęp 12.02.2020]. Dostępny w internecie: http://zwia.org/zero-waste-definition/
• Polskie Stowarzyszenie Zero Waste [online] zero-waste.pl [dostęp 12.02.2020]. Dostępny w internecie: http://zero-waste.pl/czym-jest-zero-waste/

Zobacz też:

• Ekologia dla dzieci: jak uczyć dziecko troski o środowisko?
• Orzechy do prania niemowlęcych ubranek – czy są skuteczne, jak ich używać?
• Jak oszczędzać wodę? Praktyczne wskazówki
• Ekologiczne kosmetyki - sprawdź produkty i opinie