Reklama

Aby precyzyjnie wyjaśnić, czym jest równoważnik zdania, musimy najpierw przypomnieć, czym jest zdanie. Według definicji podanej w „Słowniku języka polskiego” zdanie to: „zespół wyrazów powiązanych zależnościami gramatycznymi zawierający orzeczenie”. Orzeczenie z kolei to nic innego jak osobowa forma czasownika, czyli np. wyrazy: piszę, czarujesz, patrzymy (ponieważ: pisano, pisać czarowano, czarować, patrzono, patrzeć – to bezosobowe formy tych przykładowych czasowników).

Reklama

Oto przykłady zdań (podkreślone wyrazy to orzeczenia):

  • Oto szarlotka, którą mama upiekła z najlepszych jabłek.
  • Krzyś poszedł na spacer.
  • Pieski wesoło biegały po ogrodzie.

Wiedząc już, co to jest zdanie, z pewnością łatwiej ci będzie zrozumieć definicję równoważnika zdania.

Spis treści:

Równoważnik zdania: definicja, przykłady

Definicja równoważnika zdania brzmi tak:

Równoważnik zdania to zespół wyrazów powiązanych zależnościami gramatycznymi, nie zawierający orzeczenia.

Przykłady równoważników zdań:

  • Zakaz wyprowadzania psów bez smyczy!
  • Ten pałac to kompletna ruina.
  • Cześć, wszystko w porządku?
  • Uwaga, cofnąć się!
  • Mamo, to ja

Aby jeszcze lepiej zrozumieć, czym jest równoważnik zdania, warto spojrzeć na kilka kolejnych przykładów:

  • Oto szarlotka mamy z najlepszych jabłek.
  • Krzyś na spacerze.
  • Wesoła bieganina piesków w ogrodzie.

Jak widać, informacje zawarte w tych równoważnikach zdań nie różnią się specjalnie od podanych wyżej zdań. A jednak nie są takie same, ponieważ nie mają orzeczenia. Tak, to wszystko, co wyznacza różnicę pomiędzy zdaniem a równoważnikiem zdania.

Co ma imiesłów do równoważnika zdania?

Tu znów warto najpierw uporządkować swoją wiedzę o tym, czym są imiesłowy. Najprościej mówiąc, imiesłowami nazywamy niesobowe formy czasownika. A formy te jak najbardziej mogą pojawiać się w równoważnikach zdań.

W języku polskim dość często spotykamy imiesłowowy równoważnik zdania. Łatwo rozpoznać go po imiesłowach, które są zakończone końcówkami:

  • -wszy – np. zrobi-wszy, zabra-wszy, zważy-wszy,
  • -łszy – np. zjad-łszy, usiad-łszy, zdar-łszy,
  • -ąc – np. czytaj-ąc, wspominaj-ąc, gotuj-ąc.

Imiesłowowy równoważnik zdań to z reguły zdanie podrzędne (okolicznikowe lub sposobu) w wypowiedzeniach złożonych.

Oto przykłady wypowiedzeń złożonych, w których występuje imiesłowowy równoważnik zdania:

  • Hania pogrążyła się w lekturze, zapominając o całym świecie
  • Upadłszy na oblodzony chodnik, chłopiec poczuł silny ból.
  • Wróciwszy z lasu, mama podała deser z poziomkami.

Definicja imiesłowowego równoważnika zdania plus podane przykłady powinna pomóc w wymyśleniu kilku własnych wypowiedzeń złożonych, które pozwolą utrwalić wiedzę na temat tego rodzaju równoważników.

Jak przekształcić równoważnik zdania na zdanie? Przykłady

Jeśli wiesz już, co to jest równoważnik zdania i zdanie – przekształcenie jednego w drugie lub na odwrót nie powinno sprawiać większych problemów. Wystarczy brak formy osobowej w równoważniku zdania, zastąpić formą osobową czasownika. Z pewnością jednak nie zaszkodzi zerknąć na kilka przykładów takich przekształceń:

  • Równoważnik zdania: Nareszcie wakacje!
  • Zdanie: Nareszcie przyszły wakacje!

  • Równoważnik zdania: Kochani, ciszej…
  • Zdanie: Kochani, proszę o ciszę…

  • Równoważnik: Gratulacje za udany występ!
  • Zdanie: Gratuluję udanego występu!

  • Równoważnik: Podpis nieczytelny.
  • Zdanie: Podpis jest nieczytelny.

  • Równoważnik zdania: Hania pogrążyła się w lekturze, zapominając o całym świecie.
  • Zdanie: Kiedy Hania pogrążyła się w lekturze – zapomniała o całym świecie

  • Równoważnik zdania: Upadłszy na oblodzony chodnik, chłopiec poczuł silny ból.
  • Zdanie: Kiedy chłopiec upadł na oblodzony chodnik, poczuł silny ból.

  • Równoważnik zdania: Wróciwszy z lasu, mama podała deser z poziomkami.
  • Zdanie: Kiedy mama wróciła z lasu, podała deser z poziomkami.

Zachęcamy do treningu przekształcania równoważników zdania w zdania – tak jak w każdym przypadku, to praktyka czyni mistrza!

Zobacz także:

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama