Minister Czarnek OSTRO NAMIESZAŁ w kanonie lektur szkolnych! Wiemy, co teraz będą czytać uczniowie!

Jak zmienił się wykaz lektur po ostatniej modyfikacji? Zmiana nastąpiła głównie w obszarze lektur uzupełniających, a w minimalnym zakresie dotyczy lektur obowiązkowych. W kanonie znalazło się więcej treści patriotycznych, chrześcijańskich i niepodległościowych. Uczniowie będą czytać między innymi dzieła Zofii Kossak-Szczuckiej i Jana Pawła II. Z wykazu lektur zniknęły też niektóre pozycje.

Lista nowych lektur szkolnych

Przedstawiamy zestawienie zmian w liście lektur szkolnych, które obowiązuje od 1 września 2021 roku, czyli od początku tego roku szkolnego.

Szkoła podstawowa: klasy 1-3

Lektury usunięte:

Alina Centkiewiczowa i Czesław Centkiewicz, Zaczarowana zagroda;
Mira Jaworczakowa, Oto jest Kasia;
Leszek Kołakowski, Kto z was chciałby rozweselić pechowego nosorożca?;
Marcin Pałasz, Sposób na Elfa.

Nowe pozycje na liście lektur:

Dorota Gellner, Wścibscy;
Julita Grodek, Mania, dziewczyna inna niż wszystkie. Opowieść o Marii Skłodowskiej-Curie;
Tom Justyniarski, Psie troski, czyli o wielkiej przyjaźni na cztery łapy i dwa serca;
Piotr Kordyasz, Lolek. Opowiadania o dzieciństwie Karola Wojtyły (fragmenty);
Zofia Kossak-Szczucka, Kłopoty Kacperka góreckiego skrzata;
Åsa Lind, Piaskowy Wilk;
Aleksandra i Daniel Mizielińscy, Którędy do Yellowstone? Dzika podróż po parkach narodowych.

Szkoła podstawowa: klasy 4-6

Lektury usunięte (lektury uzupełniające):

Karol May, Winnetou

Lektury dodane (lektury uzupełniające):

Carlo Collodi, Pinokio;
John Flanagan, Zwiadowcy. Księga 1. Ruiny Gorlanu;
Emilia Kiereś, Rzeka;
Zofia Kossak-Szczucka, Topsy i Lupus;
Bolesław Leśmian, Klechdy sezamowe;
Alan Aleksander Milne, Kubuś Puchatek;
Longin Jan Okoń, Tecumseh;
Ferdynand Antoni Ossendowski, Słoń Birara;
Jacek Podsiadło, Czerwona kartka dla Sprężyny;
Louis de Wohl, Posłaniec króla.

Szkoła podstawowa: klasy 7-8

Lektury usunięte (lektury uzupełniające):

Nancy H. Kleinbaum, Stowarzyszenie Umarłych Poetów.

Lektury dodane:

Lloyd Cassel Douglas, Wielki Rybak;
Zofia Kossak-Szczucka, Bursztyny (wybrane opowiadanie);
André Frossard, Nie lękajcie się! Rozmowy z Janem Pawłem II;
Bolesław Prus, Placówka, Zemsta;
Henryk Sienkiewicz, Sąd Ozyrysa;
Nicolas Sparks, Jesienna miłość.

Szkoła branżowa szkoła l stopnia

Lektury usunięte:

wybrane wiersze poety Marcina Świetlickiego

Brak lektur dodanych

Liceum ogólnokształcące/ technikum/ branżowa szkoła ll stopnia

Lektury usunięte (zakres podstawowy):
wybrane wiersze Marcina Świetlickiego

Lektury usunięte (zakres rozszerzony):

Jan Parandowski, Mitologia, część II Rzym;
François Villon, Wielki testament (fragmenty);
Piotr Skarga, Żywoty świętych (fragmenty).

Usunięte zalecane dzieła teatralne i filmowe:

Apocalypsis cum figuris, reż. Jerzy Grotowski;
Zezowate szczęście, reż. Andrzej Munk.

Usunięte teksty polecane do samokształcenia:

Ewelina Nurczyńska-Fidelska, Barbara Parniewska, Ewa Popiel-Popiołek, Halina Ulińska, Film w szkolnej edukacji humanistycznej.

Dodane lektury uzupełniające w zakresie podstawowym:

Kronika Książąt Polskich, oprac. Jerzy Wojtczak-Szyszkowski;
Juliusz Słowacki, Listy do Matki (fragmenty);
Henryk Sienkiewicz, Listy z podróży do Ameryki (fragmenty);
Stefan Żeromski, Ludzie bezdomni;
Ryszard Krynicki, Adam Zagajewski, wybór wierszy;
Witold Pilecki, Raport Witolda;
Wiesław Kielar, Anus mundi;
Zofia Kossak-Szczucka, Pożoga. Wspomnienia z Wołynia 1917–1919;
Jarosław Iwaszkiewicz, wybrane opowiadanie;
John Ronald Reuel Tolkien, Władca pierścieni. Drużyna pierścienia.

Dodane lektury uzupełniające w zakresie rozszerzonym:

Zofia Kossak-Szczucka, Błogosławiona wina;
Ferdynand Antoni Ossendowski, Mocni ludzie; Ludzie, zwierzęta, bogowie;
Krystyna Lubieniecka-Baraniak, Gdy brat staje się katem;
Jan Paweł II, Przekroczyć próg nadziei (fragmenty); Tryptyk rzymski; Pamięć i tożsamość (fragmenty), Fides et ratio (fragmenty);
Karol Wojtyła, Przed sklepem jubilera;
Stefan Wyszyński, Zapiski więzienne;
Paweł Zuchniewicz, Ojciec wolnych ludzi. Opowieść o Prymasie Wyszyńskim.

Dodane zalecane dzieła filmowe i teatralne:

Przerwanie działań wojennych, reż. Juliusz Machulski

Dodane teksty polecane do samokształcenia:

Jan Błoński, Język właściwie użyty. Szkice o poezji polskiej drugiej połowy XX wieku;
Grażyna Borkowska, Pozytywiści i inni;
Włodzimierz Dłubacz, O kulturę filozofii;
Keith Houston, Książka. Najpotężniejszy przedmiot naszych czasów zbadany od deski do deski;
Czesław Jaroszyński i Piotr Jaroszyński, Kultura słowa. Podstawy retoryki klasycznej;
Piotr Jaroszyński, Człowiek i nauka. Studium z filozofii kultury;
Karl Jaspers, Idea uniwersytetu;
Teresa Kowalik, Przemysław Słowiński, Królewski dar. Co Polska i Polacy dali światu;
Jakub Z. Lichański, Retoryka. Historia – Teoria – Praktyka, t. I i II;
O polską kulturę humanistyczną. Z Mieczysławem A. Krąpcem OP rozmawia Piotr S. Mazur;
Ryszard Przybylski, Klasycyzm, czyli prawdziwy koniec Królestwa Polskiego.

Więcej o powyższych zmianach można przeczytać w komunikacie MEiN.

Minister Czarnek o nowych lekturach

W wywiadzie dla portalu wpolityce.pl minister Przemysław Czarnek wypowiedział się na temat zmian w kanonie lektur szkolnych. Szef MEiN wyjaśniał, kto zajmował się doborem nowych lektur, a także jakich dzieł, jego zdaniem, brakowało na tej liście do tej pory.
„Tego nie robi minister edukacji, tylko zespół ekspertów specjalnie do tego powołanych” – wyjaśnił Czarnek. „Natomiast to, że na liście lektur brakowało do tej pory lektur tak wspaniałej pisarki, jak Zofia Kossak-Szczucka, to był błąd, który naprawiamy.”

Przemysław Czarnek odniósł się także do atakowania przez niektóre media wyboru tytułów, które znalazły się w nowym kanonie lektur. Zdaniem Czarnka rząd poprzez zmianę dzieł, które mają poznawać uczniowie, zamierza się przeciwstawić dekonstrukcji języka polskiego.

„Powiem dalej – (dekonstrukcję – przyp. red.) nie tylko języka polskiego, ale polskości w ogóle i temu się będziemy przeciwstawiać. Temu również służy uzupełnienie kanonu lektur po to, żeby nadrobić te dwie dekady straconego czasu, w którym karmieni byliśmy pedagogiką wstydu, zamiast dumy, która powinna nas charakteryzować” – wyjaśniał.

Ciekawe jak do przygotowywanych zmian podejdą sami uczniowie? Kanon lektur szkolnych od dawna jest krytykowany. Znajdujące się na nim pozycje, zdaniem uczniów i części nauczycieli, nie są atrakcyjne dla współczesnej młodzieży, nie zachęcają do czytania i nie rozbudzają miłości do książek, o czym świadczą choćby badania czytelnictwa prowadzone przez Bibliotekę Narodową. Kierunek obrany przez ministra Czarnka raczej wskazuje, że niewiele w tym trendzie się zmieni.

Zobacz także: