Pozycje w piłce nożnej – przewodnik dla małego i dużego
Piłkarze rozstawieni są na boisku na konkretnych pozycjach, z których powstają linie obrony, pomocy i ataku. Drużyna piłkarska składa się z 11 zawodników, ale nazw pozycji w piłce nożnej jest więcej.
Pozycje w piłce nożnej mają związek z miejscem, które piłkarz zajmuje podczas meczu na boisku. Do każdej pozycji przypisane są określone zadania. To, na jakiej pozycji gra zawodnik, zależy od jego predyspozycji i umiejętności.
Decyzję o rozstawieniu zawodników na konkretnych pozycjach podejmuje trener drużyny. Skład drużyny i pozycje poszczególnych zawodników podawane są do wiadomości przed meczem, najczęściej na graficznym schemacie. Wyjaśniamy, na jakich pozycjach grają piłkarze, i jakie formacje na boisku są stosowane najczęściej.
Jakie są pozycje w piłce nożnej?
Nazw pozycji w piłce nożnej jest więcej niż wynosi liczba zawodników drużyny piłkarskiej. Wszystko dlatego, że trener może zdecydować się na wzmocnienie obrony lub ataku, ustawiając w odpowiedniej linii więcej zawodników, a zmniejszając ich liczbę w pozostałych.
Główne pozycje zawodników podczas meczu piłki nożnej:
- bramkarz
- napastnik
- pomocnik
- obrońca.
Każda z wymienionych pozycji, poza bramkarzem, dzieli się na dodatkowe typy uzależnione od konkretnego miejsca, w którym piłkarz jest rozstawiony na boisku i jego roli, jaką ma odegrać w meczu.
Pozycje w piłce nożnej – linia obrony
Linia obrony to kilku zawodników, zwykle 3-4, którzy ustawieni są najbliżej własnego pola karnego i bramki. Grają oni między napastnikami drużyny przeciwnej a własnym bramkarzem.
Rodzaje obrońców:
- obrońca boczny prawy lub lewy – znajduje się w linii obrońców bliżej prawej lub lewej linii bocznej boiska.
- obrońca środkowy – stoi między obrońcami bocznymi i utrudnia napastnikom drużyny przeciwnej dostęp do pola karnego.
- stoper – z angielskiego zwany też wymiataczem (sweeper). Jest to obrońca stojący najbliżej własnej bramki. Dawniej pozycja ta była bardziej popularna, a stoper miał za zadanie koordynowanie gry linii obrony. Obecnie gra się raczej bez stoperów.
Pozycje w piłce nożnej – linia pomocy
Linia pomocy składa się najczęściej z 3-5 zawodników ustawionych między obrońcami a napastnikami własnej drużyny. Pomocnicy grają między piłkarzami atakującymi drużyny przeciwnej, a własnymi obrońcami.
Rodzaje pomocników:
- pomocnik defensywny – gra nieco bliżej linii obrony. Jego zadaniem jest odebranie piłki przeciwnikowi i rozpoczęcie własnej akcji ofensywnej.
- pomocnik ofensywny – zwany też rozgrywającym, gra bliżej napastników. Jego zadaniem jest przeprowadzenie akcji, która kończy się strzałem lub podaniem do własnego napastnika.
- środkowy pomocnik – bierze udział zarówno w obronie jak i akcjach ofensywnych.
- cofnięty skrzydłowy prawy lub lewy – pomaga bocznym pomocnikom lub skrzydłowym napastnikom.
- pomocnik boczny prawy lub lewy – uczestniczy w grze obronnej.
- pomocnik półboczny – wspiera kolegów w środku pola przy rozgrywaniu piłki.
Sprawdź: Piłka nożna – dlaczego warto oglądać ją z dzieckiem.
Pozycje w piłce nożnej – linia ataku
W ataku grają napastnicy. Zwykle jest ich 1–3. Na boisku ustawieni są najbliżej bramki przeciwnika. Głównym celem napastnika jest kończenie akcji ofensywnych rozpoczętych przez kolegów z drużyny, czyli strzelanie bramek.
Rodzaje napastników:
- napastnik środkowy – ustawiony jest na środku boiska.
- napastnik skrzydłowy lewy lub prawy – ustawiony jest bliżej lewej lub prawej linii bocznej boiska.
- cofnięty napastnik – zaliczany jest czasami i do napastników i do pomocników.
Najczęstsze ustawienia zawodników podczas meczu
Poniżej pokazujemy kilka możliwych ustawień zawodników na boisku:
- schemat z czerwonymi koszulkami: 4 obrońców, 4 pomocników, 2 napastników.
- schemat z niebieskimi koszulkami: 4 obrońców, 3 pomocników, 3 napastników.
- schemat z białymi koszulkami: 3 obrońców, 5 pomocników, 2 napastników.
- schemat z żółtymi koszulkami: 4 obrońców, 5 pomocników, 1 napastnik:
rys. Adobe Stock
Sprawdź także: Piłka nożna – jak trenować z dzieckiem [FILM]
Numeracja pozycji w piłce nożnej
Dawniej numery na koszulkach zawodników pokrywały się z pozycjami na boisku. I tak bramkarz nosił numer 1, a obrońcy od 2 do 5. Z dwójką występował prawy obrońca, a z trójką – lewy obrońca. Z kolei numery 4 i 5 przypadały środkowym obrońcom.
Pomocnicy i napastnicy nosili na koszulkach numery od 6 do 11. Szóstka zwykle znajdowała się na koszulce defensywnego pomocnika, a ósemka – na koszulce pomocnika angażującego się w akcje obronne i ofensywne. Z siódemką grał prawoskrzydłowy pomocnik, z jedenastką lewoskrzydłowy pomocnik. Najbardziej wysunięty do przodu napastnik nosi nazwę „klasycznej dziewiątki”, bo ten numer na koszulce mieli niegdyś tak ustawieni zawodnicy. Z dziesiątką najczęściej występował ofensywny pomocnik, który stanowił mózg ataku i kreował akcje ofensywne.
Dzisiaj przywiązuje się nieco mniejszą wagę do numerów znajdujących się na koszulkach zawodników występujących na różnych pozycjach. Jednak „9” „10” często są numerami, które noszą zawodnicy o wyjątkowych zasługach i umiejętnościach. Dziewiątką jest np. Robert Lewandowski (napastnik), a z dziesiątką na koszulce grali lub grają takie gwiazdy futbolu jak Maradona, Ronaldinho, Messi.
Sprawdź też: