Faza lutealna: co to jest, jak obliczyć, ile trwa

Faza lutealna to czwarta faza cyklu miesiączkowego i zarazem ostatnia. Następuje po owulacji, czyli po uwolnieniu z jajnika pęcherzyka i trwa aż do pierwszego dnia nowej miesiączki. Cały cykl miesiączkowy składa się z 4 faz, z których każda następuje po sobie: menstruacja, faza folikularna, owulacja oraz faza lutealna.

Faza lutealna a dni płodne i wydzielanie hormonu LH

Faza lutealna została tak nazwana, bo wiąże się bezpośrednio z ciałkiem żółtym – luteina to barwnik znajdujący się w komórkach warstwy ziarnistej jajnika. Pęcherzyk jajnikowy w jajniku przemienia się w ciałko żółte i proces ten nazywany jest luteinizacją, w trakcie którego wytwarza się progesteron. Wytwarzanie progesteronu jest skorelowane z wytwarzaniem hormonu LH, czyli hormonu luteinizującego. Dzięki obserwacji swojego organizmu, i objawom, które towarzyszą wytwarzaniu tych hormonów, kobieta może oszacować czas owulacji i zaplanować poczęcie, jeśli stara się o dziecko. Obserwacja pozwala również ustalić, jak wygląda kalendarz dni płodnych.

Faza lutealna to czas najniższej płodności – kiedy w organizmie wzrasta poziom luteiny, szansa na zapłodnienie staje się minimalna. Inaczej fazę lutealną nazywa się fazą niepłodności poowulacyjnej.

Faza lutealna - ile trwa?

Faza lutealna może mieć różny czas trwania, bo zależy od długości cyklu miesiączkowego kobiety. Może być również zaburzona np. przez czynniki zewnętrzne, które mogą zmieniać długość cyklu z miesiąca na miesiąc. Nie są to jednak duże wahania, raczej mówi się o kilku dniach różnicy.

Faza lutealna - normy

U przeciętnej kobiety, u której cykl trwa 28 dni, faza lutealna rozpoczyna się między 10. a 16. dniem cyklu i trwa 14 dni.

Zmiany, które zachodzą w liczbie dni tej fazy, powinny wzbudzić u kobiety czujność. Należy umówić wizytę u lekarza – przedłużająca się faza lutealna oznacza uwolnienie dużej ilości luteiny w organizmie.

Faza lutealna a ciąża

Przedłużająca się faza lutealna oznacza najczęściej zajście w ciążę. Jeśli więc spóźnia ci się okres, czyli przedłuża się faza lutealna, wykonaj test ciążowy, bo być może jesteś w ciąży.

Zapłodnienie możliwe jest jedynie w pierwszych dniach fazy lutealnej.

Faza lutealna - objawy

W fazie lutealnej na organizm kobiety mocno oddziałuje progesteron. Można wtedy zaobserwować:

zanikanie śluzu szyjkowego,
powiększenie i nasilanie się bólu piersi,
podwyższoną temperaturę ciała (36,9-37,1 st. C).

Faza lutealna - jak liczyć

Pierwszy dzień cyklu to pierwszy dzień krwawienia miesiączkowego. Owulacja występuje zwykle ok. 14.-15. dnia cyklu, a bezpośrednio po jajeczkowaniu zaczyna się faza lutealna. Mniej więcej 3.-4. dzień fazy lutealnej to początek fazy niepłodności, która trwa aż do menstruacji.

Faza lutealna - zaburzenia

Czasem u kobiet dochodzi do niewydolności fazy lutealnej, co najczęściej jest skutkiem zaburzeń hormonalnych. Zaburzenia wiążą się z:

plamieniami z dróg rodnych,
nawykowymi poronieniami wczesnymi, czyli niemożnością utrzymania ciąży w jej wczesnym stadium,
niemożnością zajścia w ciążę,
zmiany długości w cyklu miesiączkowym.

By sprawdzić, czy faza lutealna trwa prawidłowo, najlepiej obserwować temperaturę ciała zaraz po przebudzeniu. Progesteron w tej fazie cyklu sprawia, że po owulacji temperatura ciała stopniowo wzrasta aż 6 dni po owulacji. Dobrze też przeprowadzić badania pod kątem poziomu progesteronu, prolaktyny i TSH. Zaburzenia fazy lutealnej leczy się zależnie od ich przyczyny, zazwyczaj jest to kuracja farmakologiczna. Jeśli niewydolność związana jest z zaburzeniami hormonalnymi, najważniejsze jest skupienie się na wyrównaniu poziomu hormonów, czyli uregulowanie hormonalne.

Zobacz też: