DZIWNY kształt brzucha w ciąży: kiedy naprawdę powinnaś się niepokoić?

Kształt brzucha w ciąży był kiedyś głównym kryterium oceny ciąży. Nasze prababcie opierały się często na wiedzy ludowej, niekoniecznie prawdziwej. Spoglądały na ciężarną i mówiły pewnym głosem: „Ty to urodzisz chłopca, bo masz mały, okrągły brzuszek”. I choć kształt brzucha niewiele ma wspólnego z płcią dziecka, to jednak czasem może wiele powiedzieć o zdrowiu mamy i dziecka.

Czy lekarz ocenia kształt brzucha w ciąży?

Kształt brzucha w ciąży nie ma już takiego znaczenia jak dawniej. Obecnie każda przyszła mama robi badania USG, podczas których lekarz sprawdza, czy ciąża rozwija się prawidłowo. W dalszym ciągu jednak ginekolog podczas każdej wizyty, dotykając odpowiednio brzucha, określa wysokość macicy w stosunku do pępka. Robi to po to, by skontrolować, czy wielkość ciąży odpowiada jej wiekowi. Dzięki takiemu badaniu potrafi ze sporą dokładnością określić, w którym tygodniu ciąży jesteś. Te pomiary pozostają w ścisłym związku z rozmiarem brzucha (im macica wyżej, tym jest on okazalszy).

Pamiętaj, liczy się przede wszystkim nie wielkość i kształt brzucha w ciąży, a wysokość macicy. Nie sugeruj się więc wyglądem innych ciężarnych i nie utwierdzaj się na tej podstawie w przekonaniu, że masz dziwny kształt brzucha. Dopiero gdyby wysokość dna macicy okazała się zbyt mała w odniesieniu do wieku ciąży, ginekolog skieruje cię na USG.

Czy mały brzuch w ciąży to powód do niepokoju?

W pierwszych miesiącach ciąży kształt brzucha jest... całkiem zwyczajny. Ktoś, kto nie wie, że oczekujesz dziecka, nie jest w stanie domyślić się, że za kilka miesięcy zostaniesz mamą. Sytuacja zaczyna się zmieniać w drugim trymestrze. Brzuch powiększa się i coraz bardziej zaokrągla. To wszystko dlatego, że macica rozciąga się, by twoje maleństwo mogło swobodnie rosnąć i rozwijać się. A jeśli pomimo upływu czasu brzuch prawie w ogóle nie zmienia rozmiarów? Najczęściej nie ma się czym niepokoić, bo przecież każdy organizm jest inny i inaczej reaguje na ciążowe zmiany. Może mięśnie przyszłej mamy są na tyle silne, że mocno trzymają powiększającą się macicę i brzuch wydaje się mniejszy. Niekiedy powodem jest również nadmierna tusza ciężarnej: przy obfitych kształtach brzuch wydaje się mniej widoczny.

Uwaga! Zdarza się, że brzuch w ciąży rośnie zbyt wolno. Najczęstsza przyczyna to małowodzie (zbyt mała ilość płynu owodniowego, bez którego prawidłowy rozwój maleństwa jest niemożliwy). Może ono wynikać z niektórych chorób przyszłej mamy (m.in. z nadciśnienia wywołanego ciążą i cukrzycy, która występowała jeszcze przed zajściem w ciążę) czy niektórych zażywania leków. Wolniejsze powiększanie się macicy bywa również rezultatem zahamowania wzrostu wewnątrzmacicznego płodu. Aby wykluczyć te ewentualności, wykonuje się badanie USG.

O czym świadczy duży brzuch w ciąży?

Brzuch staje się bardziej widoczny około 5-6 miesiąca ciąży. Wtedy już każdy zauważa twój odmienny stan. Bywa jednak i tak, że ciąża staje się widoczna wcześniej albo wydaje się bardziej zaawansowana, niż jest w rzeczywistości. Powiększony kształt brzucha w ciąży to niekiedy znak, że mieszkają w nim... bliźniaki. Brzuch mamy bliźniaków nie tylko rośnie szybciej, ale jest też znacznie większy niż w przypadku ciąży pojedynczej. Musi przecież pomieścić dwie istotki.

Pozostałe przyczyny dużego brzucha w ciąży:

Makrosomia płodu

Jeśli brzuch staje się znacznie większy w trzecim trymestrze ciąży, to może być znak, że urodzisz duże dziecko. Waga dziecka przekraczająca cztery kilogramy pod koniec ciąży bywa wskazaniem do cesarskiego cięcia, bo poród drogami natury może być dla kobiety zbyt wyczerpujący i grozić powikłaniami.

Wielowodzie

Zdarza się też (na szczęście rzadko), że duże rozmiary brzucha świadczą o zwiększonej ilości płynu owodniowego, czyli wielowodziu. To poważna nieprawidłowość, której przyczyną mogą być m.in. cukrzyca przyszłej mamy czy wady rozwojowe płodu. Może też jednak występować w normalnie rozwijającej się ciąży. Kobiety z wielowodziem muszą być objęte specjalistyczną opieką, a czasem nawet przebywać w szpitalu.

Ważne! Po wyglądzie ciążowego brzucha nie można wywnioskować, czy urodzisz dziewczynkę, czy chłopca. Kwestia „kształt brzucha w ciąży a płeć dziecka” bywa roztrząsana na wielu forach, nie ma jednak żadnych podstaw, by sądzić, że jedno z drugim ma cokolwiek wspólnego.

Kształt brzucha w ciąży a ułożenie dziecka

Brzuszki ciężarnych nie tylko różnią się wielkością, ale także kształtem. Wpływ na to ma m.in. ułożenie dziecka w macicy oraz... sprawność fizyczna przyszłej mamy.

Maluch najczęściej leży ułożony pupą do góry lub do dołu, z nóżkami podgiętymi pod brodą. Jest zwinięty w kulkę, więc brzuch przypomina piłkę. Zgrabny brzuszek to także zasługa figury ciężarnej. U drobnej, szczupłej kobiety brzuszek jest zaokrąglony. Poza tym sprawne, silne mięśnie brzucha z łatwością podtrzymują rosnącą macicę. Takie właśnie mięśnie posiadają zwykle kobiety, które są młode, wysportowane i rodzą po raz pierwszy.
Czasem bywa też tak, że dziecko układa się poprzecznie, czyli pupę ma po jednej stronie boku mamy, a główkę po drugiej. Wtedy najczęściej dobrze widać to po kształcie brzucha, który przypomina raczej owal, a nie piłkę. Taka sytuacja zdarza się częściej u kobiet, które urodziły już kilkoro dzieci (bo mają słabsze mięśnie i maluchowi zostaje więcej miejsca do robienia fikołków). Czasem to również wynik wad macicy czy miednicy kostnej (np. przy zwężonej miednicy), a także przodującego łożyska. W większości wypadków takie ciąże kończą się cesarskim cięciem. Tylko czasami w ostatnich tygodniach ciąży lekarz próbuje odwrócić płód. Ten zabieg wykonuje się zawsze pod kontrolą!

Ważne! Kształt brzucha w drugiej i kolejnej ciąży może być inny, mniej regularny. Podczas kolejnych ciąż mięśnie często są już bardziej rozciągnięte i mniej sprawne (chyba że często się gimnastykujesz i stale utrzymujesz je w dobrej kondycji), dlatego brzuszek bywa większy i szerszy.

Kształt brzucha pod koniec ciąży

W trakcie ciąży zmienia się też położenie brzucha względem ciała. Przez większość miesięcy podnosi się on coraz wyżej. Dopiero pod koniec ciąży zaczyna się lekko obniżać. A to dlatego, że maluch, przygotowując się do narodzin, wpasowuje się do kanału rodnego, czyli przesuwa niżej (dno macicy obniża się na początku 37. tygodnia ciąży do wysokości z 32. tygodnia). Dlatego nasze babcie zwiastowały: „Niedługo urodzisz, bo brzuch zaczął się opuszczać”. Trochę w tym prawdy, ale obniżenie się brzucha może być tak nieznaczne, że nikt nie będzie w stanie tego zauważyć.

Lepiej zatem w dziewiątym miesiącu spakować torbę do szpitala, zamiast czekać na zmianę położenia i kształtu brzucha. Bo choć jego wygląd może nam wiele powiedzieć, najważniejsze są wyniki badań i to, co mówi lekarz.

Zobacz też:

Konsultacja merytoryczna

dr n. med. Renata Jaczyńska

Specjalistka z zakresu położnictwa i ginekologii i perinatologii, specjalizuje się w diagnostyce prenatalnej. Pracuje na stanowisku Starszego Asystenta w Klinice Położnictwa i Ginekologii Instytutu Matki i Dziecka