Cholestaza ciążowa – objawy, przebieg i zagrożenia
Cholestaza ciążowa to choroba pojawiająca się u kobiet w ciąży. Typowym objawem cholestazy jest świąd skóry (zwłaszcza nóg). Chorobę wywołują zaburzenia hormonalne skutkujące problemami z wątrobą. Ciężka cholestaza ciążowa wymaga hospitalizacji ciężarnej.
Cholestaza ciążowa (wewnątrzwątrobowa cholestaza ciężarnych, zastój żółci) to poważna choroba wątroby występująca u kobiet w ciąży. Cholestaza pojawia się najczęściej w ostatnim trymestrze ciąży, a jej pierwsze objawy to nasilone swędzenie nóg i rąk. Cholestazę ciążową powoduje wysokie stężenie hormonów płciowych w ciąży po 25. tygodniu ciąży – estrogenu i progesteronu. Wątroba nie radzi sobie z dużą ilością hormonów i dochodzi do zastoju żółci w wątrobie.
Spis treści:
- Przyczyny cholestazy ciążowej
- Objawy cholestazy ciążowej
- Badania laboratoryjne w kierunku cholestazy ciążowej
- Cholestaza ciążowa – wyniki badań
- Leczenie cholestazy ciążowej
Przyczyny cholestazy ciążowej
Jeśli w twojej rodzinie kobiety miewały cholestazę w ciąży, istnieje większe ryzyko, że ty również będziesz zmagała się z tą dolegliwością. Oprócz skłonności rodzinnych do powstawania cholestazy przyczynia się też nieprawidłowe funkcjonowanie estrogenów i progesteronu (czyli hormonów płciowych). Gdy w trzecim trymestrze ciąży ich stężenie jest największe, wówczas może zaburzać to pracę wątroby. A nadwrażliwość na hormony może prowadzić do powstania cholestazy.
Objawy cholestazy ciążowej
Choroba ta wiąże się z pewną uciążliwością, a mianowicie z silnym świądem skóry. Uczucie świądu najpierw pojawia się na dłoniach i stopach, a z czasem obejmować może również tułów, brzuch, szyję oraz twarz. Objaw ten szczególnie naprzykrza się ciężarnej wieczorami i w nocy. Oprócz świądu u co piątej chorej występują dodatkowe objawy, takie jak:
- trudności z zasypianiem i bezsenność w ciąży, wynikające z ciągłego odczuwania świądu,
- zmiany na skórze, tzw. przeczosy, powstałe na skutek drapania,
- utrata apetytu, nudności, a nawet wymioty,
- żółtaczka, występująca w okresie 1-4 tygodni od ustąpienia swędzenia ciała,
- powiększona wątroba,
- niedobór witaminy K.
Badania laboratoryjne w kierunku cholestazy ciążowej
Do potwierdzenia cholestazy ciężarnych niezbędne są wyniki badań krwi, obejmujące tzw. próby wątrobowe: AspAT i ALAT, bilirubina oraz fosfataza alkaliczna. Wyniki tych badań informują lekarza, w jakiej kondycji są hepatocyty (komórki wątroby) i ewentualnie świadczą o innych chorobach wątroby. Na ich podstawie lekarz decyduje o sposobie leczenia oraz o ewentualnej hospitalizacji.
Cholestaza ciążowa – wyniki badań
Problemy z wątrobą w ciąży ujawniają się w wynikach badań zwanych próbami wątrobowymi. W przypadku cholestazy ciążowej obserwuje się wysoki lub podwyższony wynik tych badań – zazwyczaj następuje jednoczesny wzrost kilku parametrów, a nie tylko jednego. Poniżej podajemy normy prób wątrobowych obowiązujące dla kobiet w ciąży:
- ALAT w ciąży, czyli aminotransferaza alaninowa, której norma dla kobiet to 5–40 U/l;
- AspAt w ciąży, czyli aminotransferaza asparaginianowa – 5–40 U/l;
- Alt w ciąży, czyli fosfataza zasadowa – 30–120 U/l;
- GGTP w ciąży, czyli gammaglutamylotranspeptydaza – poniżej 35 U/l;
- bilirubina całkowita w ciąży – 5–17 mikromol/l.
Leczenie cholestazy ciążowej
Zawsze należy poinformować lekarza prowadzącego ciążę, jeśli kobieta w ciąży zaobserwuje u siebie uporczywe swędzenia ciała. Cholestaza ciążowa to choroba groźna dla płodu, może wywołać nagły przedwczesny poród, a nawet zagrażać życiu dziecka. Dla zminimalizowania ryzyka ważna jest prawidłowa diagnoza i odpowiednie leczenie.
Cholestaza może być wskazaniem do indukcji porodu i do wykonania cesarskiego cięcia. Wcześnie rozpoznana i właściwie leczona cholestaza kończy się jednak najczęściej porodem naturalnym. Ciężarne cierpiące na nasiloną cholestazę muszą znajdować się w szpitalu pod stałą opieką lekarską i są leczone za pomocą odpowiednich leków. Cały czas kontrolowany jest stan wątroby przyszłej mamy. Przy lekkiej cholestazie monitorowane są: stan płodu i wody płodowe – np. w przychodni przyszpitalnej. Równolegle z farmakoterapią prowadzi się leczenie z pomocą diety. Ponieważ wątroba jest osłabiona, należy unikać pokarmów mogących ją obciążać (tłustych produktów i potraw). Choroba ustępuje zwykle już kilka tygodni po porodzie i nie pozostawia zmian w organizmie kobiety.
Zobacz też: