Wody płodowe wokół zarodka pojawiają się już ok. 38. dnia ciąży, czyli na początku 6. tygodnia ciąży. Są one produkowane przez komórki nabłonka owodni (stąd nazwa płyn owodniowy), zarówno matczyne, jak i zarodkowe. Wody płodowe podlegają stałej wymianie. Część płynu owodniowego ulega wchłonięciu, a w to miejsce wytwarzany jest nowe, i tak przez całą ciążę. Dzięki temu płód aż do porodu przebywa w zdrowym dla niego środowisku.
Spis treści:
Mniej więcej miesiąc po zapłodnieniu wokół zarodka zamyka się pęcherz płodowy. Szczelny woreczek zbudowany jest z dwóch warstw: wewnętrznej błony płodowej (zwanej inaczej owodnią) i z zewnętrznej błony płodowej (zwanej też kosmówką). Komórki zewnętrzne owodni wydzielają specjalny płyn, zwany wodami płodowymi lub płynem owodniowym. Wody płodowe są zamknięte w przestrzeni pomiędzy błonami płodowymi. Niewielka ilość produkowana jest też przez sam organizm płodu.
Płyn owodniowy nie ma identycznego składu w trakcie całej ciąży. Zmienia się on w zależności od tego, jak rozwija się płód i na jakim etapie jest ciąża. Wody płodowe zawierają (w różnych proporcjach):
Wiele ciężarnych zastanawia się, jak wyglądają wody płodowe – chcą mieć pewność, że na pewno je rozpoznają. Prawidłowe wody płodowe są bezbarwne i bezwonne. Czasami są leciutko żółtawe i słodkawo pachną (to norma, nie powód do niepokoju!). Gdy wyraźnie zmieniają kolor, to sygnał, że dzieje się coś niepokojącego.
Zielone wody płodowe wskazują na to, że dziecko oddało smółkę (czyli pierwszą kupkę) do brzucha mamy. Dzieje się tak np. wtedy, gdy dziecko chce już się urodzić, ale kanał rodny się nie otwiera. W takim przypadku poród musi odbyć się szybko, żeby nie przedłużać obecności dziecka w zielonych, zanieczyszczonych wodach i aby nie doszło do poważnego niedotlenienia okołoporodowego.
Żółtawy płyn owodniowy może świadczyć o niedotlenieniu dziecka albo wskazywać na konflikt serologiczny. Brązowe, cuchnące wody płodowe są szczególnie groźne. Ich pojawienie się może oznaczać, że doszło do obumarcia płodu wewnątrz macicy. Płyn owodniowy zabarwiony na różowo lub czerwono oznacza obecność krwi w wodach płodowych i wymaga pilnej konsultacji w szpitalu położniczym.
Płyn owodniowy spełnia kilka bardzo ważnych funkcji, które warunkują prawidłowy rozwój płodu. Dlatego tak istotne jest, aby był świeży (stale się wymieniał) i był w odpowiedniej ilości. Głównym zadaniem wód płodowych jest:
To, jak dużo wód płodowych powinno znajdować się w macicy, zależy od wielkości dziecka i rozwoju ciąży. Po pierwszym trymestrze jest ich tylko ok. 100 ml, natomiast pod koniec ciąży ich ilość wzrasta do 1-1,5 litra. Czasami pojawia się problem wielowodzia lub małowodzia. Oba te stany nie są dobre dla dziecka i jego rozwoju, i wymagają leczenia.
Objętość wód płodowych sprawdza lekarz podczas badania USG ok. 20-25. tygodnia ciąży. Mierzy się wtedy rozmiary tzw. kieszeni owodniowych, których zsumowane wymiary dają tzw. indeks płynu owodniowego (AFI). AFI w normie to wartość 5-20. AFI poniżej 5 świadczy o małowodziu, a powyżej 20 – o wielowodziu.
Czasami lekarz decyduje się na wykonanie amnioskopii. Badanie to polega na dokładnym obejrzeniu wód płodowych przez wziernik wprowadzany przez szyjkę macicy. W ten sposób można też szacować ilość wód płodowych oraz ocenić ich barwę.
Amnioskopię wykonuje się pod koniec trzeciego trymestru ciąży, zwykle po 37. tygodniu ciąży, a najlepiej w terminie porodu. Wtedy szyjka macicy jest na tyle rozszerzona, że lekarz może użyć amnioskopu, czyli wziernika, by ocenić stan wód płodowych i zadecydować o dalszym postępowaniu.
Odejście wód płodowych następuje zwykle tuż przed porodem lub w czasie jego trwania. Do sączenia się wód płodowych dochodzi, gdy szyjka macicy nie jest jeszcze rozwarta, miejsce przerwania ciągłości pęcherza płodowego znajduje się daleko od niej, a sam otwór w pęcherzu jest niewielki. Czasami sączenie się wód nie informuje o rozpoczynającym się porodzie, ale świadczy o zakażeniu wewnątrzmacicznym. Intensywne wypłynięcie płynu owodniowego ma miejsce, gdy szyjka macicy jest rozwarta, a pęcherz pęka na większym odcinku.
Wiele kobiet zastanawia się, czy będą w stanie odróżnić wody płodowe od upławów. Na ogół nie jest to trudne – wody płodowe są bezbarwne, wodniste i nie mają zapachu. Z kolei upławy są białawe, gęstsze i mają charakterystyczną woń. Z kolei śluz może być bezbarwny i bezwonny, ale jest ciągliwy, a płyn owodniowy nie.
Każda ciężarna, która ostatecznie chce się przekonać, czy rzeczywiście dochodzi u niej do sączenia się wód płodowych (czy po prostu na bieliźnie lub wkładce pojawiła się wydzielina z pochwy), powinna kupić papierki lakmusowe. Służą one do określania pH. Wystarczy taki papierek przytknąć do „podejrzanego” płynu i pozwolić mu się nim nasączyć. Jeśli papierek zmieni kolor na niebieski, granatowy lub turkusowy – doszło do wycieku wód płodowych, które zawsze mają odczyn zasadowy. Jeśli papierek zmieni kolor na zielonkawy lub żółtawy, albo wcale nie zmieni koloru, to znak, że papierek nie miał kontaktu z wodami płodowymi.
Najczęściej wody płodowe odchodzą, gdy ciężarna odczuwa już akcję skurczową macicy. Czasami jednak ich odejście jest pierwszym sygnałem nadchodzącego porodu. Gdy tak się stanie, nie należy czekać na to, aż pojawią się skurcze porodowe, ale od razu jechać na porodówkę.
Zobacz też:
Wody płodowe to potoczna nazwa płynu owodniowego. Wypełniają one pęcherz płodowy, w którym przez całą ciążę znajduje się płód. Nie jest to zwykła woda. Oprócz drobinek mazi płodowej, złuszczonych komórek i produktów przemiany materii płyn owodniowy zawiera również substancje odżywcze, takie jak: glukoza, białka, tłuszcze. Rola wód płodowych jest nie do przecenienia – to dzięki nim dziecko może zdrowo się rozwijać, ćwiczyć oddychanie i swobodnie się poruszać. Wody płodowe zapewniają ochronę przed drobnoustrojami oraz urazami, transportują substancje odżywcze i dają stałą temperaturę wewnątrz macicy. Spis treści: Jak wyglądają wody płodowe? Wody płodowe – kolor Zielone wody płodowe Sączące się wody płodowe Jak wyglądają odchodzące wody płodowe Jak sprawdzić, czy to wody płodowe? Jak wyglądają wody płodowe? Jak rozpoznać wody płodowe? Prawidłowe wody płodowe są przezroczyste, bezbarwne lub białawe (jak woda z mydlinami), mogą być lekko połyskliwe (opalizujące). W końcówce ciąży czasem są zmętniałe, ale wciąż nie powinny mieć innego zabarwienia poza białawym. Za normę uznaje się też płyn owodniowy, który pachnie słodkawo. Wody płodowe są zawsze świeże, bo podlegają nieustannej wymianie. Ich wytwarzaniem i wchłanianiem zajmuje się nabłonek owodni (błony płodowej otaczającej maleństwo). Jak wyglądają wody płodowe na wkładce higienicznej? Śluz jest ciągnący, gęstszy i ma białawe zabarwienie. Mokre, bezbarwne plamy na wkładce higienicznej czy bieliźnie mogą świadczyć o sączeniu wód płodowych. Taki objaw powinien skłonić nas do wizyty u specjalisty. Na wszelki wypadek lepiej sprawdzić, czy wszystko jest w porządku. Poniżej zdjęcie, na którym widać ludzki płód w worku owodniowym wypełnionym wodami płodowymi: fot. cinematri/Adobe...
To kiedy nastąpi poród, nigdy nie jest pewne, chyba że przyszła mama ma zaplanowane cesarskie cięcie, a nie poród naturalny, wówczas może znać dokładną datę, kiedy na pewno się on wydarzy. W przypadku porodu siłami natury jedynie 5 proc. kobiet rodzi w dniu wyznaczonym przez lekarza na początku ciąży. Nawet jeśli przyszła mama dokładnie zna datę ostatniej miesiączki i w ciąży jest często badana, rzadko udaje się idealnie obliczyć termin porodu. W końcu on jednak nadchodzi. Jak poznać, że to już i kiedy jechać do szpitala, a kiedy jeszcze spokojnie czekać w domu? Podpowiadamy wraz z ekspertem – położną Malwiną Sierzan. Spis treści: Fałszywe objawy porodu Jak odróżnić skurcze porodowe od przepowiadających? Objawy porodu Co cię czeka na izbie przyjęć, jeśli zacznie się poród? Jakie badania i zabiegi nastąpią przed urodzeniem dziecka? Co się dzieje po terminie porodu? Jak można przyspieszyć poród? Fałszywe objawy porodu Twój organizm zaczyna przygotowania do porodu kilka tygodni wcześniej. Niektóre z pierwszych sygnałów mogą cię zmylić, ale pamiętaj – to tylko trening. Sprawdź, co może dziać się z tobą w tym ostatnim okresie: Dno macicy obniża się już od 36. tygodnia ciąży – czujesz mniejszy ucisk na żołądek, za to większy na pęcherz. Częściej korzystasz z toalety, czasem popuszczasz, kaszląc lub się śmiejąc. Lekarz stwierdza rozwarcie na 1 palec podczas badania ginekologicznego (jeśli rodzisz po raz pierwszy) lub na 2 palce (gdy to kolejny poród) – spokojnie, jeszcze masz sporo czasu. Masz skurcze Braxtona Hicksa , czyli tzw. przepowiadające. Lekkie skurcze mogą pojawić się już około 20. tygodnia ciąży. W ostatnich tygodniach (około 38.) zaczynasz odczuwać takie skurcze trochę silniej. Mogą nawet sprawiać ci nieco bólu. Zazwyczaj przypominają dolegliwości, jakie...
Poród przedwczesny jest zagrożeniem dla zdrowia i życia dziecka. Im ciąża jest bardziej zaawansowana – tym szansa na przeżycie dziecka i jego prawidłowy rozwój jest większa. Przyszła mama nie powinna bagatelizować regularnych skurczów macicy, które są jednym z objawów. Wydzielina z pochwy ma wtedy brązowy lub różowy kolor, może także sączyć się płyn owodniowy. Zdarza się, że zagrażający poród przedwczesny można zatrzymać, zakładając na szyjkę macicy szef okrężny lub za pomocą innych metod. Spis treści: Poród przedwczesny Przyczyny przedwczesnego porodu Objawy przedwczesnego porodu Jak zapobiec porodowi przedwczesnemu? Poród przedwczesny Poród przedwczesny to narodziny dziecka przed 37. tygodniem ciąży . Lekarze nazywają tak również zakończenie ciąży od 23. tygodnia ciąży (do 22. tygodnia ciąży jest to poronienie ). Dziecko urodzone za wcześnie to także noworodek, który w chwili urodzenia ważył 500–2500 gramów. Najwięcej wcześniaków rodzi się w krajach afrykańskich i azjatyckich - około 12%, w Europie jest to ok. 6 %. W medycynie poród przedwczesny nadal nie jest do końca wyjaśnionym zjawiskiem, możliwe jest jednak określenie czynników ryzyka. Kiedy poród przedwczesny jest bezpieczny? Dzieje się tak, im większy jest wiek ciąży w chwili porodu. Przyczyny przedwczesnego porodu Wbrew pozorom nie tylko ciąża zagrożona jest przyczyną wcześniejszych narodzin dziecka. Duży wpływ na urodzenie wcześniaka ma również styl życia przyszłej mamy . Jeśli kobieta dba o siebie, unika stresu i nadmiernego wysiłku, jest większa szansa, że urodzi o czasie. Do przyczyn porodu przedwczesnego można zaliczyć: przebyty wcześniej poród przed terminem zakażenie wewnątrzmaciczne – trudne do stwierdzenia, ponieważ nie dają objawów ciąża mnoga – ponad 70 proc. ciąż, w wyniku...
