Opryszczka w ciąży – czy jest groźna?

Opryszczka w ciąży może zagrażać zdrowiu dziecka – przyczyniać się do zakażenia wewnątrzmacicznego, rozwoju wad płodu lub poważnej infekcji u dziecka tuż po narodzinach. Szczególnie groźna jest opryszczka genitalna, której objawy widoczne są na narządach płciowych. Jest to jedna z najczęstszych infekcji przenoszonych drogą płciową. Opryszczką genitalną dziecko może zakazić się od mamy podczas porodu.

W Polsce u kobiet w ciąży nie bada się zakażenia wirusem opryszczki (HSV), choć takie badania rutynowo są przeprowadzane w krajach Europy Zachodniej i USA. Z tego względu o opryszczce warto porozmawiać z lekarzem prowadzącym ciążę.

Spis treści:

• Opryszczka w ciąży – zagrożenie dla ciąży i dziecka
• Opryszczka w ciąży – zagrożenie podczas porodu
• Wirus opryszczki w ciąży – postępowanie
• Objawy opryszczki

Opryszczka w ciąży – zagrożenie dla ciąży i dziecka

Dla dziecka szczególnie groźne jest pierwotne zakażenie wirusem opryszczki (pierwsze wystąpienie objawów u mamy) w czasie do 20 tygodnia ciąży. Pierwsza opryszczka w czasie ciąży ma związek z tym, że wirus znajduje się we krwi matki, skąd może być przekazany dziecku. To może mieć groźne konsekwencje – skutkować obumarciem płodu w wyniku powstania wad letalnych (zdarza się aż w 25 proc. zakażeń na wczesnym etapie ciąży). Jeśli ciąża nie obumrze, istnieje ryzyko, że dziecko urodzi się z wadami wrodzonymi, wzrasta również możliwość okołoporodowej śmierci dziecka.

Nawracająca opryszczka w ciąży nie jest już tak groźna. Przy wtórnych zakażeniach opryszczką (kolejnych wystąpieniach) wirus nie jest już obecny we krwi matki, nie może zatem przedostać się do płodu. Może jednak zakazić rodzące się dziecko, trafiając do jego organizmu ze śluzówki szyjki macicy lub pochwy.

Opryszczka w ciąży – zagrożenie podczas porodu

Opryszczkę wywołują dwie odmiany wirusa HSV1 (opryszczka wargowa) i HSV2 (opryszczka genitalna, występująca m.in. na narządach płciowych). Jeśli noworodek zakazi się podczas naturalnego porodu wirusem opryszczki, czy to genitalnej czy wargowej, może nawet umrzeć. Wirus opryszczki potrafi zaatakować układ nerwowy dziecka i może go trwale uszkodzić. Zmiany opryszczkowe u noworodka atakują nie tylko usta i nos, mogą wystąpić na języku, podniebieniu, oczach, na skórze całego ciała. Namnażający się wirus może dotrzeć do układu nerwowego, wywołując napady padaczkowe, drgawki, ospałość, wybrzuszenie ciemiączka. Wcale nie tak rzadko dochodzi do uszkodzenia wątroby, obumierania jelit i opryszczkowego zapalenia mózgu. Nieleczona opryszczka u noworodków wiąże się z wysoką śmiertelnością – 80 proc.

Opryszczka wargowa jest w teorii mniej groźna od genitalnej, jednak może być z łatwością przeniesiona na okolice intymne, a wtedy stanowi zagrożenie dla dziecka podczas porodu. Dlatego nie należy lekceważyć w ciąży ani opryszczki genitalnej, ani wargowej.

Leczenie zakażonego opryszczka noworodka odbywa się w szpitalu, a każda godzina zwłoki w podjęciu terapii zwiększa ryzyko poważnych powikłań i śmierci dziecka.

Wirus opryszczki w ciąży – postępowanie

Każda ciężarna, która zauważy u siebie objawy opryszczki, powinna skonsultować się z ginekologiem prowadzącym ciążę lub lekarzem pierwszego kontaktu. Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca, aby w takim przypadku ciężarna otrzymała leki doustne (substancja lecznicza: acyklowir) zwalczające wirusa opryszczki.

Jeśli po 36. tygodniu ciąży kobieta ma nawracające infekcje HSV, zalecane jest ciągłe leczenie profilaktyczne aż do porodu. To minimalizuje ryzyko zakażenia dziecka podczas jego narodzin. Natomiast objawy opryszczki występujące w okolicach intymnych bezpośrednio przed porodem są wskazaniem do cesarskiego cięcia.

Aby zapobiec zakażeniu, kobiety w ciąży, które nie chorowały na opryszczkę, powinny unikać seksu bez zabezpieczenia z partnerem, który jest zakażony. Nawet jeśli miewa on tylko tzw. zimno na ustach, może kobietę zarazić opryszczką genitalną przez seks oralny.

Objawy opryszczki

Opryszczkę wargową rozpoznać łatwo, to swędzący i trudno gojący się pęcherzyk. Ale zmiany związane z opryszczką genitalną nie zawsze są tak oczywiste. Zwykle jest to pieczenie, swędzenie, później uwidacznia się zaczerwienienie i pęcherzyki. Czasem jednak może pojawić się zaczerwienienie i uczucie dyskomfortu w przedsionku pochwy. Dlatego w ciąży warto czujnie reagować na wszystkie dolegliwości w tej okolicy. I nie wstydzić się rozmowy (nie tylko z lekarzem, ale także z partnerem) na tematy, które zupełnie niepotrzebnie uchodzą za wstydliwe.

Czytaj też:

• Opryszczka u niemowlaka
• Sposoby na opryszczkę
• Moje dziecko mogło umrzeć przez całusa (i opryszczkę)