Skurcze przepowiadające a porodowe: jak je odróżnić i kiedy jechać do szpitala?

Skurcze przepowiadające i porodowe mogą wydawać się podobne nawet doświadczonym mamom, które będą rodzić po raz kolejny. Skurcze przepowiadające nie oznaczają jednak początku porodu – czasem bywają one mylone ze skurczami porodowymi. To naturalne, że podczas ciąży, porodu oraz połogu będziesz odczuwała różnego rodzaju skurcze macicy. O tym, czemu służą różne rodzaje skurczów – od skurczów Braxtona-Hicksa po skurcze porodowe – opowiada Artur Kucharski, ginekolog-położnik z Wrocławia.

Spis treści:

1. Jak odróżnić skurcze przepowiadające od porodowych?
2. Jak rozpoznać skurcze przepowiadające?
3. Czy skurcze przepowiadające bolą?
4. Jak wyglądają skurcze porodowe?
5. Czy skurcze porodowe bolą?
6. Skurcze po porodzie
7. Skurcze przepowiadające a poród

Jak odróżnić skurcze przepowiadające od porodowych?

Jak rozpoznać skurcze? Oto tabelka przedstawiająca podstawowe różnice między skurczami przepowiadającymi a porodowymi:

Jak rozpoznać skurcze przepowiadające?

Pierwsze skurcze macicy pojawią się zapewne już około 20. tygodnia ciąży. Wyróżnia się dwa rodzaje skurczów przepowiadających:

• fale Alvareza – to te słabsze i częstsze skurcze, często wręcz słabo wyczuwalne;
• skurcze przepowiadające – dłuższe i silniejsze (ale także niebolesne i w przeciwieństwie do skurczów porodowych nieregularne) to skurcze Braxtona-Hicksa (przyszłe mamy opisują je jako twardnienie, napinanie się, „stawianie się” brzucha; mogą pojawić się w seriach kilka razy dziennie, ale możesz też wcale ich nie odczuwać). Ani jedne, ani drugie nie są jeszcze oznaką rozpoczynającego się porodu. To tylko sygnał, że twoja macica zabrała się do roboty.

Skurcze przepowiadające mogą pojawiać się bardzo często albo wcale (wiele kobiet w ogóle ich nie odczuwa). W przeciwieństwie do skurczów porodowych, skurcze przepowiadające nie są regularne a ich siła stopniowo ani nie wzrasta, ani nie maleje. Pojawiają się nagle. Zdaniem wielu kobiet przypominają one dolegliwości związane z miesiączkowaniem. Kobieta może odczuwać ból w dole brzucha, krzyżu, kroczu, pachwinach i udach. Warto też wiedzieć jak wyglądają skurcze przepowiadające na KTG.

Czy skurcze przepowiadające bolą?

Skurcze przepowiadające są raczej bezbolesne. Wyczuwalne jest napięcie w okolicach brzucha i macicy, może być ono niekomfortowe, ale nie powinno być bolesne. Jak wskazuje ekspert, skurcze przepowiadające przygotowują macicę na poród, są swego rodzaju „treningiem”.

„Żaden sportowiec nie pojedzie na olimpiadę bez intensywnego treningu. Macica także musi przygotować się na wysiłek, który ją czeka” – tłumaczy doktor Kucharski. „Dziecko rośnie, a więc włókna mięśniowe, z których jest zbudowana macica, rozciągają się z tygodnia na tydzień. Gdyby nie skurcze, byłyby coraz dłuższe i coraz słabsze. Dzięki takiemu treningowi zwiększają swoją objętość i stają się silne, podobnie jak bicepsy czy mięśnie łydek dbającego o formę zawodnika”.

Jak wyglądają skurcze porodowe?

Zwykle 3-4 tygodnie przed porodem zaczyna się obniżać dno macicy. To czas, kiedy warto szykować już wyprawkę do szpitala. Skurcze, które towarzyszą obniżaniu dna macicy, są nieregularne i możesz je odczuwać jako ciągnięcie albo pobolewanie w podbrzuszu. Tak powinno być i nie musisz się niczym martwić. Pod koniec tego okresu (zazwyczaj jest to mniej więcej 2 tygodnie przed porodem) twój brzuch wyraźnie się obniży i będzie ci łatwiej oddychać.

Pojawienie się regularnych skurczów oznacza, że rozpoczął się pierwszy okres porodu, który zakończy się pełnym rozwarciem szyjki macicy. Kobiety odczuwają te skurcze bardzo różnie:

• jako silne bóle podbrzusza przypominające ból podczas miesiączki;
• albo silny rozlewający się ból, który zaczyna się w okolicach kości krzyżowej.

Zawsze jednak w ich trakcie macica robi się twarda jak kamień. Początkowo skurcze występują naprawdę rzadko, np. co 20 minut, potem coraz częściej (pod koniec pierwszego okresu co 3-5 minut).

UWAGA! Gdy skurcze pojawiają się co 10 minut, musisz jechać do szpitala! W drugim okresie porodu (kończącym się przyjściem dziecka na świat) będziesz je czuć dużo częściej: już co 2-3 minuty.

Czy skurcze porodowe bolą?

Skurcze porodowe są bolesne, ale to właśnie one umożliwiają dziecku przyjście na świat.

„Macica kurczy się już nie tak jak wcześniej (czyli równomiernie). Na tym etapie najsilniejszy i najdłuższy skurcz obejmuje dno macicy, a jego siła skierowana jest w stronę szyjki, która dzięki temu skraca się i rozwiera – rozwarcie powiększa się średnio centymetr na godzinę, a u kobiet, które już wcześniej rodziły, znacznie szybciej” – informuje dr Kucharski.

„Z kolei w drugim okresie porodu dziecko wypychane jest na zewnątrz, w czym pomagają także skurcze wszystkich mięśni jamy brzusznej i przepony (tłocznia brzuszna). Kiedy czubek główki dziecka będzie już widoczny, położna każe przeć” – mówi dr Kucharski

Skurcze po porodzie

Gdy dziecko jest już na świecie, pojawiają się skurcze powodujące odklejenie się i urodzenie łożyska. Zapewne będziesz wtedy tak zmęczona i przejęta tym, co się wydarzyło, że w ogóle ich nie odczujesz. Przez kilka kolejnych dni możesz jednak odczuwać silne skurcze. Na początku będą dość częste i mocne, zwłaszcza podczas karmienia (wówczas wytwarza się oksytocyna, która je wywołuje). Mogę one trochę boleć, ale dzięki nim twoja macica wróci do rozmiarów sprzed ciąży. Po 2-3 tygodniach od porodu przestaniesz je w ogóle odczuwać.

Skurcze przepowiadające a poród

Jeśli skurcze ciążowe robią się podejrzanie regularne, np. pojawiają się co 20 minut, co 15 itd., musisz jak najszybciej skontaktować się z lekarzem, nawet jeśli przypuszczalny termin porodu jest odległy – to może (choć nie musi) być objaw rozpoczynającego się przedwczesnego porodu.

Nie martw się na zapas – niektóre kobiety już od 20.-25. tygodnia ciąży często odczuwają skurcze, czasem nawet bolesne, a mimo to nie dochodzi u nich do rozwarcia szyjki macicy i przedwczesnego porodu. Sytuację musi ocenić jednak lekarz. Przyczyną przedwczesnych skurczów porodowych mogą być m.in. popularne infekcje lub zaburzenia elektrolitowe, dlatego konieczne będzie badanie krwi i moczu oraz zrobienie wymazu z szyjki macicy. Lekarz zrobi ci także dopochwowe USG, żeby ocenić długość szyjki macicy.

Zobacz też:

• Twardnienie brzucha w ciąży - czy to groźne?
• Okresy porodu krok po kroku.
• KTG – skurcze porodowe, interpretacja wyników

Konsultacja merytoryczna

lek. med. Artur Kucharski

Specjalista ginekolog-położnik, zajmuje się również chirurgią i medycyną estetyczną. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Medycyny Estetycznej i Anti-Aging Polskiego Towarzystwa Ginekologii Estetycznej i Rekonstrukcyjnej oraz Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego