Skurcze porodowe to jeden z głównych objawów porodu. Zwykle są odczuwane przez ciężarną, ale może również zaobserwować je lekarz podczas badania KTG. Zapis KTG pozwala między innymi odróżnić skurcze porodowe od przepowiadających oraz ocenić ich częstość i siłę. Podczas porodu natomiast, dzięki monitorowaniu na KTG reakcji tętna dziecka na skurcze, czasami podejmuje się decyzję o wykonaniu pilnego cesarskiego cięcia.
Spis treści:
Ciężarne, zwłaszcza te, które rodzą pierwszy raz, nie zawsze wiedzą, jak rozpoznać skurcze porodowe i nie mylić ich ze skurczami przepowiadającymi. Jeśli kobieta ma wątpliwości, jakie skurcze odczuwa, KTG pomoże to wyjaśnić. Wystarczy, że badanie będzie prowadzone odpowiednio długo, aby zarejestrować kilka skurczów. Lekarz lub położna właściwie oceni skurcze macicy, oglądając je na zapisie KTG. Drukowany wykres przypomina wydruk z EKG.
Badanie KTG polega na przyłożeniu do brzucha przyszłej mamy dwóch głowic, które smaruje się żelem do USG, aby przewodzenie impulsów było ułatwione. Głowice mocuje się na brzuchu np. elastyczną taśmą. Są one podłączone do urządzenia, które na bieżąco drukuje rejestrowaną czynność skurczową macicy oraz pracę serca dziecka, pracę serca dziecka widać też na monitorze.
Do rejestracji skurczów macicy służy czujnik umieszczany na wysokości dna macicy (powyżej pępka). Pozwala on na wykonanie tokografii, czyli zapisu aktywności skurczowej macicy. Zapis ten widoczny jest na dolnym wykresie wydruku całego badania KTG. Druga głowica odpowiada za monitorowanie tętna dziecka. Zapis z niej widnieje na górnym wydruku KTG.
Poza dwoma czujnikami mocowanymi na brzuchu ciężarnej, przyszłej mamie czasami daje się do ręki pilot z przyciskiem, którego ma użyć w momencie, gdy poczuje ruchy płodu. Dzięki temu np. wiadomo, kiedy przyspieszenie tętna jest wynikiem ruchu dziecka.
KTG w ciąży wykonywane z pilotem. fot. Adobe Stock
Na dolnym wykresie KTG są zapisywane zarówno skurcze porodowe, jak i przepowiadające. Górny wykres widoczny na KTG to zapis pracy serca dziecka.
Skurcze macicy na zapisie KTG to wahnięcia w górę. Z ich kształtu można wiele wyczytać:
Skurcze porodowe na KTG
Skurcze porodowe w zapisie KTG widoczne są w regularnych odstępach, a czas między ich pojawieniem się systematycznie się skraca – wahnięcia w górę na dolnym wykresie są regularne i występują w podobnych odstępach. Ich wysokość i szerokość są podobne, bo siła skurczów oraz czas ich trwania jest podobny. Skurcze porodowe wywołują początkowo niewielki, a z czasem narastający ból porodowy w dole brzucha.
Skurcze przepowiadające na KTG
Skurcze przepowiadające Braxtona-Hicksa są nieregularne – na wydruku występują rzadko i w różnych odstępach, a ich siła i czas trwania może być różny, co widać na wykresie – wahnięcia w górę są różnej wysokości, także szerokość podstawy się różni. Skurcze przepowiadające najczęściej są niebolesne. Ich występowanie przepowiada zbliżający się poród.
Skurcze macicy widoczne na zapisie KTG
Poniżej na zdjęciu, na dolnym wykresie widać dwa skurcze macicy – to dwa wyraźne wahnięcia w górę. Pierwszy skurcz (niżej na zdjęciu) ma siłę blisko 40 mmHg, drugi – ponad 60 mmHg. Widać też, że drugi trwa dłużej – podstawa drugiego wahnięcia jest szersza niż pierwszego.
Skurcze porodowe są zwykle silniejsze niż skurcze przepowiadające. Ich siła rośnie w miarę upływu czasu. Momenty kulminacyjne kolejnych skurczów to najwyższe punkty na wykresie KTG.
Liczby na wykresie KTG obrazują siłę skurczu. Siłę skurczu wyraża się w skali ciśnienia (mmHg czyli wysokość milimetra słupa rtęci). Parametr ten określa ciśnienie wewnątrzowodniowe (ciśnienie wód płodowych). „Górka” na wykresie pokazuje maksymalne ciśnienie płynu owodniowego na szczycie skurczu. Im wyższa moment kulminacyjny, tym wyższe ciśnienie, a więc i większa siła skurczu macicy.
Gdy macica nie kurczy się, ciśnienie wynosi ok. 10 mmHg. Niewielkie zmiany ciśnienia pojawiają się przy zmianie pozycji i podczas napinania się macicy. Największe ciśnienie, a więc najwyższe wahnięcia na wykresie, pojawiają się podczas silnych skurczów porodowych.
Skurcze na KTG obserwuje się także podczas wykonywania testu oksytocynowego (stresowego). To badanie diagnostyczne, które pozwala podjąć decyzję, czy poród naturalny będzie bezpieczny dla dziecka. Wykonuje się go w ciąży donoszonej, najczęściej wtedy, gdy mija termin porodu. Celem badania jest ocena stanu dziecka oraz wydolności łożyska. Zdarza się, że test oksytocynowy inicjuje poród.
Test oksytocynowy rozpoczyna się standardowym badaniem KTG, które trwa 20 minut. Po tym czasie przeprowadza się właściwy test stresowy – ciężarnej podaje się kroplówkę z oksytocyną, która stymuluje aktywność skurczową macicy. Po kilku pierwszych skurczach widocznych na zapisie KTG kroplówkę odłącza się i kontynuuje badanie przez 20-30 minut. Celem badania jest imitacja porodowej akcji skurczowej macicy i sprawdzenie, jak dziecko to znosi.
Lekarz ogląda na wydruku KTG skurcze i tętno dziecka pokazane w postaci wykresów i na ich podstawie interpretuje wyniki testu oksytocynowego.
Przykładowe wyniki testu oksytocynowego:
Zobacz także:
Skurcze porodowe są regularne, często bolesne i powodują skracanie się i rozwieranie szyjki macicy aż do średnicy ok. 10 cm. Raczej trudno pomylić je ze skurczami przepowiadającymi, choć na początku mogą być do nich podobne. Pierwsze skurcze porodowe występują co ok. 15-20 minut i trwają ok. 15-40 sekund każdy. Gdy staną się częstsze, trzeba jechać do szpitala. Spis treści: Co to są skurcze porodowe Jak rozpoznać skurcze porodowe Skurcze porodowe a przepowiadające Skurcze przed porodem – kiedy jechać do szpitala Jak liczyć skurcze porodowe Co to są skurcze porodowe? Skurcze porodowe to skurcze macicy, którym początkowo towarzyszą zmiany w wyglądzie szyjki macicy – ulega ona skróceniu i rozwarciu, otwierając przed dzieckiem drogę na świat. Gdy rozwarcie osiągnie maksimum, rozpoczynają się skurcze porodowe parte, czyli takie, których celem jest wypchnięcie dziecka z wnętrza macicy. Skurczom porodowym, które wpływają na szyjkę macicy, towarzyszą objawy, które kobiety opisują jako nasilone dolegliwości podobne do objawów towarzyszących menstruacji: są to bóle podbrzusza i rozległe bóle krzyża. Skurcze przedporodowe zaczynają się na szczycie macicy (dno macicy) i rozprzestrzeniają się w kierunku jej dolnych części. Po skurczu mięśnie ulegają częściowej relaksacji, ale po każdym skurczu stają się nieco krótsze, co skutkuje tzw. zgładzeniem szyjki macicy i jej rozwarciem. Skurcze porodowe nie zanikają i nie ustępują aż do zakończenia porodu. To odróżnia je od skurczów przepowiadających. Jeśli skurcze porodowe się rozpoczną, nasilają się, stają coraz częstsze, a w końcu przechodzą w skurcze parte. Podczas samego porodu mogą na chwilę ustać, wydaje się, że zanikają lub całkowicie ustąpiły. Zwykle to tylko jednak przerwa na odpoczynek, którego potrzebuje mięsień macicy. Gdy otrzyma z krwi...
Skurcze przepowiadające i porodowe mogą wydawać się podobne nawet doświadczonym mamom, które będą rodzić po raz kolejny. Skurcze przepowiadające nie oznaczają jednak początku porodu – czasem bywają one mylone ze skurczami porodowymi. To naturalne, że podczas ciąży, porodu oraz połogu będziesz odczuwała różnego rodzaju skurcze macicy. O tym, czemu służą różne rodzaje skurczów – od skurczów Braxtona-Hicksa po skurcze porodowe – opowiada Artur Kucharski, ginekolog-położnik z Wrocławia. Spis treści: Jak odróżnić skurcze przepowiadające od porodowych? Jak r ozpoznać skurcze przepowiadające? Czy skurcze przepowiadające bolą? Jak wyglądają skurcze porodowe? Czy skurcze porodowe bolą? Skurcze po porodzie Skurcze przepowiadające a poród Jak odróżnić skurcze przepowiadające od porodowych? Jak rozpoznać skurcze? Oto tabelka przedstawiająca podstawowe różnice między skurczami przepowiadającymi a porodowymi: RODZAJ SKURCZU OBJAWY U CIĘŻARNEJ Skurcze przepowiadające twardnienie, napinanie się, „stawianie się” brzucha; mogą pojawić się w seriach kilka razy dziennie, ale możesz też wcale ich nie odczuwać Skurcze porodowe silne bóle, przypominające miesiączkowe, ale dużo mocniejsze lub „rozlewający się”, promieniujący od okolic krzyża ból Jak rozpoznać skurcze przepowiadające? Pierwsze skurcze macicy pojawią się zapewne już około 20. tygodnia ciąży. Wyróżnia się dwa rodzaje skurczów przepowiadających: fale Alvareza – to te słabsze i częstsze skurcze, często wręcz słabo wyczuwalne; skurcze przepowiadające – dłuższe i silniejsze (ale także niebolesne i w przeciwieństwie do skurczów porodowych nieregularne) to skurcze Braxtona-Hicksa (przyszłe mamy opisują...
To kiedy nastąpi poród, nigdy nie jest pewne, chyba że przyszła mama ma zaplanowane cesarskie cięcie, a nie poród naturalny, wówczas może znać dokładną datę, kiedy na pewno się on wydarzy. W przypadku porodu siłami natury jedynie 5 proc. kobiet rodzi w dniu wyznaczonym przez lekarza na początku ciąży. Nawet jeśli przyszła mama dokładnie zna datę ostatniej miesiączki i w ciąży jest często badana, rzadko udaje się idealnie obliczyć termin porodu. W końcu on jednak nadchodzi. Jak poznać, że to już i kiedy jechać do szpitala, a kiedy jeszcze spokojnie czekać w domu? Podpowiadamy wraz z ekspertem – położną Malwiną Sierzan. Spis treści: Fałszywe objawy porodu Jak odróżnić skurcze porodowe od przepowiadających? Objawy porodu Co cię czeka na izbie przyjęć, jeśli zacznie się poród? Jakie badania i zabiegi nastąpią przed urodzeniem dziecka? Co się dzieje po terminie porodu? Jak można przyspieszyć poród? Fałszywe objawy porodu Twój organizm zaczyna przygotowania do porodu kilka tygodni wcześniej. Niektóre z pierwszych sygnałów mogą cię zmylić, ale pamiętaj – to tylko trening. Sprawdź, co może dziać się z tobą w tym ostatnim okresie: Dno macicy obniża się już od 36. tygodnia ciąży – czujesz mniejszy ucisk na żołądek, za to większy na pęcherz. Częściej korzystasz z toalety, czasem popuszczasz, kaszląc lub się śmiejąc. Lekarz stwierdza rozwarcie na 1 palec podczas badania ginekologicznego (jeśli rodzisz po raz pierwszy) lub na 2 palce (gdy to kolejny poród) – spokojnie, jeszcze masz sporo czasu. Masz skurcze Braxtona Hicksa , czyli tzw. przepowiadające. Lekkie skurcze mogą pojawić się już około 20. tygodnia ciąży. W ostatnich tygodniach (około 38.) zaczynasz odczuwać takie skurcze trochę silniej. Mogą nawet sprawiać ci nieco bólu. Zazwyczaj przypominają dolegliwości, jakie...
