Reklama

Palenie w ciąży jest szkodliwe dla dziecka – udowodniono to w szeregu badań. Szkodliwe jest nie tylko czynne palenie papierosów przez matkę, ale również bierne palenie, czyli narażenie na dym tytoniowy, gdy ciężarna przebywa w towarzystwie palących osób. Wyjaśniamy, jakie skutki w organizmie dziecka powoduje kontakt z dymem papierosowym w okresie życia płodowego i obalamy najczęstsze mity dotyczące rzucania palenia w ciąży.

Reklama

Spis treści:

Czy można palić na początku ciąży?

Często słyszy się opinie, że papierosy palone na samym początku ciąży nie zagrażają dziecku tak bardzo jak w II lub III trymestrze. Lekarze są jednak zgodni: to absolutna nieprawda. Nikotyna na każdym etapie ciąży i w każdej dawce wpływa negatywnie na rozwój płodu (podobnie jak inne substancje zawarte w papierosach). Nie da się zatem określić, kiedy palenie w ciąży szkodzi najbardziej, ponieważ ma ono zawsze tak samo destrukcyjny wpływ na ciężarną i jej dziecko.

Jeśli palisz papierosy i planujesz ciążę, porozmawiaj o wpływie palenia na rozwój płodu i ciążę ze swoim lekarzem. Odstawienie papierosów będzie konieczne.

Sporadyczne palenie w ciąży

Sporadycznego palenia w ciąży nie można uznać za bezpieczne. Choć każdy papieros mniej to niewątpliwie korzyść dla rozwijającego się płodu, to jednocześnie każdy wypalony przez ciężarną papieros to większe ryzyko problemów z ciążą. Palenie zmienia bowiem sposób funkcjonowania organizmu przyszłej mamy, a tym samym wpływa na płód. Podobnie jest z biernym paleniem, które tylko w niewielkim stopniu różni się od czynnego palenia jeśli bierzemy pod uwagę zdrowie matki i płodu.

Palenie w ciąży a rozwój dziecka: skutki

Papierosy wpływają negatywnie na rozwój wielu organów, m.in. serca dziecka. Palenie może też zwiększyć ryzyko odklejenia się łożyska. Co jeszcze grozi dziecku palącej mamy?

Palenie w ciąży wpływa na pracę serca dziecka i może prowadzić do wady serca

Palenie papierosów wpływa na układ krwionośny płodu. Może zaburzać pracę jego serca i uszkadzać płuca. Zauważono, że kiedy mama zaczyna palić papierosa, tętno płodu od razu się podnosi. Dym tytoniowy powoduje przewlekłe niedotlenienie dziecka, które nie tylko prowadzi do gorszego rozwoju, ale również może skutkować śmiercią.

Dziecko palącej matki może urodzić się z mniejszą masą ciała

Noworodki palących mam rodzą się przeciętnie o 200-500 g lżejsze od dzieci, które nie miały styczności z tytoniem. Zaobserwowano związek między wagą urodzeniową a liczbą wypalanych papierosów – im więcej dymu, tym dziecko przychodzi na świat mniejsze. Dzieci palących mam mają w chwili narodzin nie tylko mniejszą wagę, ale również krótsze ciało i mniejszy obwód główki.

Palenie zwiększa ryzyko wad rozwojowych u płodu

Toksyczne substancje zawarte w dymie papierosowym (aż 40 z nich ma działanie rakotwórcze!) mogą być odpowiedzialne za powstanie wad rozwojowych. Według niektórych badań noworodek palącej mamy może przyjść na świat z wadą serca, rozszczepem wargi lub rozszczepem podniebienia. Dzieci palących kobiet rodzą się ze słabszymi płucami, co naraża je w przyszłości na wiele chorób.

Palenie w ciąży wpływa na łożysko

U kobiet, które podczas ciąży stykały się dymem tytoniowym, mogą pojawić się problemy z rozwojem łożyska – może dojść do jego wadliwego usadowienia lub nawet odklejenia.

Dym papierosowy zwiększa ryzyko urodzenia wcześniaka

Kontakt z dymem tytoniowym (także bierne palenie) może przyczynić się do przedwczesnego porodu. Skutkiem palenia może być nawet poronienie. Z kolei z badań wiadomo, że przedwczesny poród jest główną przyczyną zgonów, niepełnosprawności i chorób noworodków. Należy pamiętać, że poród w terminie niesie najwięcej korzyści dla dziecka, dlatego mama powinna trzymać się wszystkich wytycznych lekarza, aby doprowadzić do szczęśliwego i terminowego rozwiązania ciąży.

Palenie w ciąży obniża inteligencję dziecka i pogarsza zachowanie

Jeśli mama lub osoby w jej otoczeniu przez całą ciążę paliły papierosy, możliwości intelektualne malucha mogą być niższe. W porównaniu z rówieśnikami, których rodzice podczas ciąży byli wolni od nałogów, dziecko może mieć niższe IQ. Maluchy palących rodziców częściej sprawiają problemy wychowawcze (mogą być agresywne). Odnotowano też związek między oddziaływaniem dymu tytoniowego na płód a pojawieniem się u dziecka ADHD.

Dziecko mamy palącej w ciąży może częściej chorować

Dziecko palących rodziców może być bardziej podatne na infekcje dróg oddechowych. Wpływa na to mniejsza masa ciała w chwili narodzin, astma, zapalenie oskrzeli, infekcje ucha – to niektóre z objawów niedoborów odporności u dziecka.

Palenie w ciąży zwiększa ryzyko SIDS

Kontakt z dymem tytoniowym uznawany jest za jeden z czynników SIDS, czyli zespołu nagłej śmierci łóżeczkowej. Dzieje się tak, ponieważ dzieci palących rodziców częściej miewają bezdechy. Nawet jeśli palisz tylko poza domem, noworodek nie powinien spać z tobą w jednym łóżku. Na twoich włosach i ciele stale znajdują się substancje z dymu tytoniowego, które dziecko może wdychać do płuc.

Skutki palenia papierosów w ciąży nie muszą ujawniać się od razu po narodzinach dziecka. Noworodek palących rodziców może przyjść na świat w dobrej formie, z notą 10 punktów w skali Apgar. Wpływ dymu tytoniowego może zacząć dawać o sobie znać w kolejnych tygodniach, miesiącach czy nawet latach jego życia. Im szybciej zrezygnujesz z palenia, tym straty dla zdrowia dziecka będą mniejsze.

Rzucanie palenia w ciąży

Kiedy rzucić palenie w ciąży? Najlepiej jeszcze przed zajściem w ciążę, a jeśli ciąża pojawiła się u palącej kobiety, ta powinna rzucić papierosy jak najszybciej. Jakiś czas temu słyszało się opinie, że rzucanie palenia w ciąży może być dla niej gorsze niż palenie. To nieprawda. Odstawienie papierosów w żaden negatywny sposób nie wpływa na ciążę, natomiast radykalnie zmniejsza ryzyko wszelkich powikłań wpływu tytoniu na płód.

Jak przestać palić w ciąży?

Niektórym kobietom rzucanie palenia w ciąży przychodzi naturalnie – intensywny zapach dymu papierosowego powoduje u nich mdłości i zniechęca do nałogu. Co innego, gdy mimo odmiennego stanu kobieta wciąż ma ochotę zapalić papierosa, a uzależnienie psychiczne i fizyczne jest bardzo silne.

Co można zrobić, by szybko przestać palić w ciąży?

  • Dowiedz się jak najwięcej o skutkach palenia w ciąży. Nie unikaj nieprzyjemnych opisów i szczegółów schorzeń, na jakie narażone jest dziecko palącej mamy – niech te informacje przemówią do twojej wyobraźni.
  • Powieś zdjęcie USG swojego dziecka w widocznym miejscu, najlepiej tam, gdzie wychodzisz na papierosa.
  • Unikaj osób palących, partnera-palacza wysyłaj na papierosa na dwór, a najlepiej poważnie porozmawiajcie o wspólnym rzuceniu nałogu.
  • Porozmawiaj z palącymi koleżankami albo z kuzynką, która akurat jest w ciąży – może razem zdecydujecie o zaprzestaniu palenia dla dobra waszych dzieci?
  • Myśl o sobie pozytywnie, doszukuj się samych korzyści w decyzji o rzuceniu palenia (zdrowie twoje i dziecka, wolniejsze starzenie, brak przykrego zapachu tytoniu, białe zęby itp.).
  • Wyznacz konkretny dzień na rzucenie palenia. Każdego kolejnego dnia skupiaj się tylko na tym, żeby wytrwać, nie wybiegaj w przyszłość.
  • Nagradzaj się za sukcesy w rzucaniu nałogu – kup sobie kosmetyk albo zamów coś pysznego do jedzenia.

Choć na rynku dostępne są rożne preparaty wspomagające rzucanie palenia, to ciężarnym nie zaleca się ich stosowania. Rozstanie z nałogiem powinno w przypadku kobiet spodziewających się dziecka przebiegać przy wsparciu najbliższych i ewentualnie z wykorzystaniem wsparcia psychologicznego. Odstawienie papierosów nie wiąże się z objawami odstawienia, co oznacza, że organizm nie jest narażony na żadne przykre skutki rezygnacji z nałogu – nikotynizm jest uzależnieniem psychicznym, nie fizycznym.

Jak sobie pomóc w rzucaniu palenia w ciąży? Można zastosować:

  • metodę Allena Carra – są książki i warsztaty,
  • psychoterapię behawioralną,
  • terapie antynikotynowe prowadzone przez Kościół Adwentystów Dnia Siódmego (za darmo),
  • akupunkturę.

Źródło: Centers for Disease Control and Prevention

Zobacz też:

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama