Bakterie w moczu w ciąży – objawy, przyczyny, leczenie ZUM
Bakterie w moczu w ciąży to sygnał, że doszło do zakażenia układu moczowego. Bakterie wnikają do cewki moczowej, a stamtąd do pęcherza, gdzie mogą się namnażać i powodować dotkliwe dolegliwości. Zwalczanie bakterii w moczu polega na podaniu ciężarnej antybiotyku.
- Ewa Janczak-Cwil
W ciąży kobiety częściej mają problem z zakażeniem układu moczowego (ZUM). Wszystko przez zmiany w organizmie przyszłej mamy, które sprzyjają takim infekcjom. Stan zapalny cewki moczowej lub pęcherza moczowego na ogół objawia się pieczeniem podczas oddawania moczu, ale nie tylko. Zakażenie układu moczowego wymaga szybkiego leczenia, tak aby stan zapalny nie zakłócił przebiegu ciąży i nie doszło do powikłań.
Spis treści:
- Bakterie w moczu ciężarnej – przyczyny
- Objawy bakterii w moczu w ciąży
- Diagnozowanie bakterii w moczu w ciąży
- Bakterie w moczu w ciąży – leczenie
- Powikłania po ZUM w ciąży
- Zapobieganie ZUM w ciąży
Przyczyny pojawiania się bakterii w moczu ciężarnej
Do głównych przyczyn występowania bakterii w moczu ciężarnych zalicza się zakażenie pałeczką okrężnicy, nazywaną również bakterią E. coli (łac. Eschericha coli). Bakteria E. coli jest zwykle przenoszona z okolic odbytu, do czego przyczynia się nieprawidłowa higiena. Ze względu na wielkość brzucha pod koniec ciąży kobiety mogą mieć kłopot z wykonaniem bardzo dokładnej higieny miejsc intymnych, co też może sprzyjać pojawieniu się bakterii w układzie moczowym.
Kolejna ważną przyczyną częstszego występowania bakterii w moczu ciężarnych są zmiany hormonalne zachodzące w tym czasie w organizmie kobiety, które sprzyjają zakażeniom. Pod wpływem większej ilości progesteronu i estrogenów dochodzi do:
- przekrwienia i obrzmienia dróg moczowych
- spowolnienia przypływu moczu
- zmiany odczynu moczu – staje się mniej kwaśny, co ułatwia bakteriom dostęp do organizmu
- obecności białka i glukozy, co stanowi pożywkę dla bakterii i sprzyja ich namnażaniu się w moczu.
Objawy bakterii w moczu w ciąży
Organizm często nie daje żadnych sygnałów, że doszło do zakażenia układu moczowego. Do wykrycia bakterii w moczu (ma je około 7 proc. ciężarnych) dochodzi przy rutynowym badaniu moczu, które jest regularnie wykonywane kobietom w ciąży.
Objawami obecności licznych bakterii w moczu są:
- pieczenie lub ból podczas oddawania moczu
- uczucie ciągłego parcia na pęcherz
- oddawanie go w mniejszych ilościach, lecz częściej
- uczucie zalegania moczu w pęcherzu
- ból podbrzusza nad spojeniem łonowym
- mocz zabarwiony krwią
- gorączka (czasami).
Jeżeli kobieta w ciąży odczuwa pieczenie lub ból podczas oddawania moczu lub jakiekolwiek inne objawy spośród wyżej wymienionych, powinna jak najszybciej skonsultować się z ginekologiem prowadzącym ciążę.
Jak wykrywa się bakterie w moczu w ciąży?
Obecność bakterii w moczu, zwaną bakteriomoczem lub bakteriurią, wykrywa się zazwyczaj po badaniu ogólnym moczu. Ciężarna ma wykonywane badanie moczu przed każdą kontrolną wizytą u ginekologa prowadzącego ciążę. Jeśli doszło do zakażenia dróg moczowych, w moczu wykryte zostają liczne bakterie. Stwierdza się również podwyższony poziom leukocytów w moczu. Nieliczne lub pojedyncze bakterie uznaje się za normę. Stan ten nie wymaga leczenia.
W przypadku wykrycia bakterii w moczu ciężarnej lekarz zleca posiew moczu. Dzięki temu badaniu można dokładnie zidentyfikować rodzaj bakterii odpowiedzialnej na powstanie stanu zapalnego. To z kolei umożliwia dobranie skutecznego leku. W niektórych przypadkach lekarz zleca także badanie GBS (wymaz z pochwy), aby sprawdzić, czy nie doszło do zakażenia dróg rodnych groźnym dla dziecka paciorkowcem.
O stanie zapalnym dróg moczowych lub innych nieprawidłowościach w ich obrębie świadczą następujące wyniki badania moczu w ciąży:
- liczne nabłonki w moczu
- liczne krwinki czerwone w moczu (sugerują kamicę nerkową)
- więcej niż 10 leukocytów w polu widzenia.
Bakterie w moczu w ciąży – leczenie
Wykrycie bakterii w moczu w czasie ciąży wymaga leczenia. Zaniedbanie powstałego stanu zapalnego pęcherza moczowego może doprowadzić do powstania u kobiety odmiedniczkowego zapalenia nerek. Może też być poważnym zagrożeniem dla zdrowia i życia dziecka.
Leczenie polega na podawaniu antybiotyków przez tydzień. Ginekolog może też zalecić dłuższe przyjmowanie leku, nawet do dwóch tygodni. Nie wszystkie antybiotyki są bezpieczne dla ciężarnych i w każdym przypadku o ich podaniu decyduje lekarz. Po skończonej kuracji trzeba wykonać kontrolne badanie moczu.
Zakażenia układu moczowego w ciąży nie należy leczyć domowymi sposobami. Można jednak wspierać działanie antybiotyku, pijąc dużą ilość płynów. To wspomaga wypłukiwanie bakterii z dróg moczowych.
Do czego prowadzi obecność bakterii w moczu w ciąży?
Powikłania po nieleczonym zakażeniu układu moczowego w ciąży mogą być niebezpieczne dla zdrowia dziecka. Zaniedbanie leczenia może doprowadzić do:
- poronienia
- przedwczesnego porodu
- niedotlenienia wewnątrzmaciczne płodu
- infekcji okołoporodowych
- hipotrofii płodu lub urodzenia dziecka z niską wagą urodzeniową,
Jak w ciąży uniknąć ZUM?
Aby zmniejszyć ryzyko zakażenia układu moczowego, kobieta w ciąży powinna przestrzegać kilku zasad:
- pić odpowiednią ilość płynów – co najmniej 1,5 litra dziennie, wskazane jest picie wody, soku z żurawiny lub z czarnej porzeczki, które zakwaszają mocz,
- niewstrzymywać się z oddawaniem moczu
- oddawać mocz po stosunku płciowym
- przestrzegać codziennej higieny narządów płciowych, podcierać się w kierunku od przodu do tyłu, aby zapobiec przemieszczaniu się bakterii z okolicy odbytu w okolicę ujścia cewki moczowej,
- unikać kąpieli w wannie.
Zobacz także: