Hematokryt: co oznacza niski i podwyższony wynik badania HCT?
Zarówno obniżony, jak i podwyższony poziom hematokrytu wskazuje na poważne choroby. Sprawdź, jakie są normy dla HCT w ciąży.
- Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
Hematokryt, oznaczany w wynikach morfologii jako HCT lub HT, ocenia gęstość krwi. Jest to stosunek objętości krwinek czerwonych do pozostałych elementów morfotycznych, takich jak leukocyty i płytki krwi, wyrażony w procentach. Hematokryt w ciąży jest o kilka procent niższy od obowiązującej normy dla dorosłej kobiety. Spadek poziomu hematokrytu może być objawem niedokrwistości u przyszłej mamy. Podwyższony poziom świadczy najczęściej o odwodnieniu.
Spis treści:
- Kiedy wykonuje się badanie HCT?
- Hematokryt: normy dla dziecka i dorosłego
- HCT w ciąży
- Niski hematokryt w ciąży: co warto jeść?
- Nieprawidłowe wyniki HCT: na co wskazuje?
Kiedy wykonuje się badanie HCT?
Badanie hematokrytu wykonywane jest podczas podstawowego badania krwi. Morfologię powinno się wykonać raz do roku lub gdy pojawią się niepokojące objawy, takie jak zmęczenie czy osłabienie. Badanie HCT wykonuje się rano, na czczo. 2-3 dni wcześniej należy powstrzymać się od picia alkoholu i ograniczyć inne używki. Badania nie wolno robić w trakcie miesiączki. W przypadku przyszłej mamy lekarz prowadzący ciążę zleca takie badanie raz w miesiącu.
Hematokryt: normy dla dziecka i dorosłego
Normy hematokrytu przedstawiają się różnie, w zależności od płci i wieku. Prawidłowe wartości dla:
- kobiet: 36-45 proc.
- mężczyzn: 40-54 proc.
- noworodków: 48-69 proc.
- dzieci 6-12 lat: 35-35 proc.
- dziewczynki 13 do 18 lat: 36-46 proc.
- chłopcy 13-18 lat: 36-46 proc.
Pamiętaj, że wynik może się różnić w zależności od miejsca wykonywania badania. Na wydruku wyników badań znajdziesz zakres wartości referencyjnych dla danego laboratorium. Wyniki dotyczące hematokrytu należy analizować na podstawie pozostałych elementów morfologii krwi, co oznacza, że należy konsultować je z lekarzem.
HCT w ciąży
Warto wiedzieć, że morfologia krwi kobiet w ciąży może odbiegać od norm. U pań, które spodziewają się dziecka, następuje spadek poziomu hematokrytu nawet o 4-7 proc. Organizm ciężarnej zaczyna produkować więcej osocza. Oznacza to, że ilość płynu wzrasta szybciej niż liczba i rozmiar krwinek. Dla kolejnych trymestrów ciąży HTC może przybierać następujące wartości:
- pierwszy trymestr ciąży HTC 31-41 proc.
- drugi trymestr ciąży HTC 30 -39 proc.
- trzeci trymestr ciąży HTC 28-40 proc.
Wyniki morfologii powinny być zawsze konsultowane z lekarzem prowadzącym ciążę.
Jeśli spadkowi hematokrytu towarzyszą niski poziom hemoglobiny i mała ilość erytrocytów we krwi, mamy do czynienia z anemią ciążową i konieczne jest leczenie. W pierwszym trymestrze może mieć to wpływ na zagnieżdżenie się zarodka, a także zwiększa ryzyko poronienia, w drugim hamuje wzrost płodu oraz grozi wystąpieniem u niego wad wrodzonych, z kolei w trzecim może wywołać przedwczesny poród.
W przypadku niskiego hematokrytu należy skonsultować się z lekarzem prowadzącym ciążę i rozważyć wzbogacenie diety o produkty bogate w żelazo, kwas foliowy oraz witaminę B12. Lekarz może zalecić suplementację żelaza w postaci doustnych preparatów.
Niski hematokryt w ciąży: co warto jeść?
Aby poprawić wyniki krwi i podnieść wartość hematokrytu, należy:
- spożywać produkty, które będą wspomagały powstawanie czerwonych krwinek w organizmie;
- zadbać o odpowiednie nawodnienie organizmu.
Wartość parametrów HCT wzrasta wraz ze wzrostem liczby czerwonych krwinek we krwi, ale także w przypadku przewodnienia organizmu.
Produkty, które wspomagają produkcję erytrocytów:
- czerwone mięso: wołowina, cielęcina i baranina,
- nasiona soi, fasoli i soczewicy,
- żółtka jaj,
- otręby zbożowe,
- kasza jaglana i gryczana,
- pełnoziarniste pieczywo i makaron,
- warzywa, np. buraki, czosnek, brokuły, szpinak, zielony groszek, jarmuż,
- orzechy,
- suszone figi, daktyle, morele, rodzynki, śliwki.
Nieprawidłowe wyniki HCT: na co wskazują?
Wyniki poniżej oraz powyżej normy mogą zwiastować poważne problemy zdrowotne.
Wysoka zawartość hematokrytu
Wynik badania powyżej górnej normy występuje przy:
- odwodnieniu (np. w przebiegu biegunek, wymiotów, nadmiernego pocenia się);
- chorobach serca;
- chorobach płuc;
- raku nerek;
- przewlekłym paleniu tytoniu.
Niska zawartość hematokrytu
Wynik badania hematokrytu poniżej dolnej granicy może świadczyć o:
- anemii;
- niedokrwistości;
- zaburzeniach funkcjonowania szpiku kostnego;
- krwawieniu z przewodu pokarmowego;
- dolegliwościach ze strony nerek;
- chorobach szpiku kostnego, np. białaczka;
- przewodnieniu;
- ciąży.
Zobacz także: