Przyjaciele czy wrogowie? – ciążowe hormony
Mdłości, ból piersi, apetyt na kiszone ogórki – to wszystko efekt działania hormonów. W ciąży znajdujesz się pod ich silnym wpływem. Jak jeszcze objawia się ich działanie?
Hormony w ciąży będą sprawować nad tobą władzę prawie absolutną. Dopóki nie byłaś w ciąży, większość hormonów w twoim organizmie wytwarzały gruczoły dokrewne np. tarczyca. Teraz wiele z nich powstaje też w łożysku, które znajduje się wewnątrz macicy. Zaraz po urodzeniu maleństwa łożysko jest wydalane i hormony ciążowe przestają już być potrzebne.
Hormony wywołują mdłości w ciąży…
Winowajcą będzie gonadotropina kosmówkowa, którą produkuje zarodek, a potem łożysko. To właśnie obecność tego hormonu w moczu sprawia, że wychodzi pozytywny wynik na teście ciążowym. Do tego gonadotropina kosmówkowa zwiększa produkcję innego hormonu, progesteronu i stopuje mechanizm miesiączki.
…i dają poczucie szczęścia
Endorfiny – zapamiętaj tę nazwę, bo to właśnie te hormony są twoimi największymi sprzymierzeńcami. To naturalne substancje przeciwbólowe i uspokajające. Działają jak morfina. Nazywa się je hormonami szczęścia, bo to dzięki nim z radością czekasz na dziecko, nie zważając na mdłości i inne ciążowe przypadłości. Źródło endorfin znajduje się w mózgu, gdzie są produkowane aż do końca porodu. Największe stężenie endorfin jest właśnie w czasie porodu. Dzięki nim ból staje się słabszy, a stres z nim związany nie tak dokuczliwy. Po porodzie poziom endorfin gwałtownie spada. To jest prawdopodobnie przyczyną baby bluesa, czyli lekkiej formy depresji poporodowej.
Uwaga! Wydzielanie endorfin może zostać podczas porodu zaburzone np. z powodu jaskrawego światła, braku intymności, dyskomfortu psychicznego lub fizycznego.
Czujesz większy popęd seksualny? To także sprawka hormonów
Na twój seksualny nastrój wpływają estrogeny, najpierw wytwarzane przez jajniki, a później przez łożysko. Produkcja estrogenów gwałtownie rośnie na początku ciąży. W pierwszych tygodniach ciąży silnie oddziałują na fazę głębokiego snu (REM), co powoduje, że więcej wiercisz się w łóżku. Dzięki estrogenom czujesz, że twoje pożądanie w pierwszym trymestrze ciąży wzrasta. Estrogeny zwiększają ukrwienie piersi, pochwy, sromu i łechtaczki, które stają się bardziej miękkie, obrzmiałe i szczególnie wrażliwe.
To ciekawe! Zdaniem naukowców dzięki hormonom ciążowym, seks w drugim trymestrze ciąży może być najlepszy w całym życiu!
Rozluźniają mięśnie i zapobiegają skurczom
To zadanie dla jednego z z ważniejszych hormonów ciążowych: progesteronu. Przed ciążą produkowały go, podobnie jak estrogeny, jajniki, teraz tę funkcję przejęło łożysko. Możesz zrzucić na niego odpowiedzialność za większość zmian, które ciąża wywołuje w twoim organizmie (m.in. wyższa temperatura, szybszy oddech). Powoduje rozluźnienie mięśni gładkich macicy, przez co trudniej jest się jej kurczyć i rozkurczać. Dzięki niemu zatem nie dochodzi do poronienia. Progesteron sprawia, że twoje żyły zyskują na elastyczności i wytrzymują napór rozpychającej je macicy.
Hormony w ciąży przygotowują cię do porodu
Przygotowanie do porodu to zasługa relaksyny. Pod jej wpływem rozluźniają się połączenia kostne miednicy, zmiękcza szyjka macicy i wzrasta elastyczność okolicznych wiązadeł, dzięki temu twoja macica się rozrasta, a noworodek będzie mógł przejść przez kanał rodny. Z czasem relaksyna na tyle rozluźnia stawy i więzadła, że łatwiej o upadki, zwichnięcia i inne kontuzje. Powoduje, że masz uczucie, jakbyś była z gumy.
Obejrzyj film i zobacz, jak wygląda poród naturalny
[CMS_PAGE_BREAK]
Hormony w ciąży wywołują skurcze porodowe…
Prostaglandyny i oksytocyna – te hormony najbardziej wspomagają ostatni etap ciąży. Rosnący poziom oksytocyny odpowiada za rozwój instynktu macierzyńskiego. W ostatnim trymestrze zaczynasz odczuwać skurcze macicy pobudzane przez prostaglandyny. Jeśli będziesz teraz współżyć, możesz przyspieszyć poród, ponieważ prostaglandyny występują także w męskim nasieniu. Oksytocyna stymuluje przepowiadające skurcze macicy, czyli skurcze Braxtona-Hicksa, a potem właściwe skurcze porodowe. Odpowiada nie tylko za rozpoczęcie porodu, ale też za jego podtrzymanie. W niektórych sytuacjach podaje się ją, by wywołać poród i przyspieszyć wydalanie łożyska.
…i pomagają w pierwszych dniach po porodzie
Dwa kolejne hormony, prolaktyna i laktogen łożyskowy, sprawią, że będziesz mogła karmić piersią swoje dziecko. Dzięki nim piersi powiększają się i zaczynają wydzielać siarę (pierwszy bardzo odżywczy pokarm, który może wyciekać już od 19. tygodnia ciąży). Twój organizm będzie produkował ją przez kilka dni po porodzie. Później za sprawą tych hormonów pojawi się mleko.
Hormony w ciąży wpływają także na twój wygląd:
- Włosy – pod koniec pierwszego trymestru rosną szybciej, są grubsze, gęstsze i mocniejsze. Cykl ich wypadania zwalnia dzięki podwyższonemu poziomowi estrogenów.
- Skóra – wzrost poziomu estrogenów i progesteronu powoduje zatykanie gruczołów łojowych. Wypryski trądzikowe mogą się pojawić na całym ciele. Melanotropina odpowiada za ciemne plamy na twarzy.
- Piersi – progesteron i estrogeny powodują, że piersi rosną, przygotowując się do karmienia. Ich skóra naciąga się, sutki ciemnieją, pojawiają się na nich wypryski zwane guzkami Montgomery’ego.
Konsultacja: dr n. med. Katarzyna Skórzewska, ginekolog endokrynolog, adiunkt w Klinice Endokrynologii Ginekologicznej Uniwersytetu Medycznego w Warszawie.