Świat niemowlęcia rządzi się własnymi prawami. Jak wygląda świat noworodka i niemowlęcia: zapytaliśmy dr Grażynę Kmitę, psychologa z Instytutu Matki i Dziecka.
Gdyby noworodek był w stanie od razu zobaczyć i usłyszeć to, co widzisz ty, jego system nerwowy nie wytrzymałby takiej ilości bodźców. Dziecku na początku wystarczy to, co znajduje się w jego bezpośredniej bliskości. W miarę rozwoju mózgu i świadomości polepsza się również wzrok i słuch malca.
Co prawda każdy noworodek jest inny, ale przeciętnie około 23 godzin na dobę zajmuje mu sen, półsen lub płacz. Tylko godzinę (i to po 5-10 minut w kilku odstępach) dziecko aktywnie czuwa. To zbyt mało, żeby nauczyć się świata – tak stwierdzili naukowcy, których zainteresował fenomen snu noworodka.
Badając zapis EEG mózgu noworodka, doszli do rewelacyjnych wniosków: gdy noworodek śpi, przez cały czas pracuje kora mózgowa, dzięki czemu dziecko uczy się i zdobywa nowe doświadczenia. Po kilku tygodniach może np. rozpoznawać krótkie wierszyki, piosenki czy melodie, których słuchało tylko podczas snu.
Już kilkudniowy noworodkek jest w stanie rozpoznać mamę po zapachu mleka – wykazały badania Badania Aidana Macfarlane z Uniwersytetu w Oksfordzie. Dzieciom podano dwa tampony – jeden był nasączony mlekiem mamy, drugi – innej kobiety. Okazało się, że aż 3/4 dzieci zwróciło się w stronę tamponu z "ich" mlekiem. Obraz mamy, jaki powoli wyłania się w jego świadomości, jest właśnie mieszaniną zapachu, smaku mleka, dotyku ręki, przytulenia do piersi. Te zmysły są już u noworodka bardzo dobrze rozwinięte.
Dziecko od urodzenia doskonale odróżnia smak. Lubi słodki smak. Gorzkiego smaku nie lubi. Zadziwiające jest to, że dziecko akceptuje również smak słony. Chętnie np. wypije lekko osoloną wodę. Jest to spowodowane przebywaniem przez tak długi czas w wodach płodowych i przyzwyczajeniem się do ich słonego smaku.
Początkowo jego świat jest mały. Dziecko skupia się na doznaniach płynących z własnego ciała. Nic dziwnego: widzi w miarę wyraźnie jedynie przedmioty znajdujące się w odległości około 20-30 centymetrów od oczu. Wszystko to, co znajduje się dalej, jest nieostre i zamazane. Dziecko dostrzega wielkie, nakładające się na siebie, niezrozumiałe obrazy, których nie potrafi zlać w całość. Również przyglądając się na przykład twojej twarzy, nie postrzega jej całej. Widzi oddzielnie oczy, usta, włosy, nos.
Jeżeli pierwszy raz masz do czynienia z noworodkiem, możesz czuć się jak Sherlock Holmes w trakcie śledztwa. Jedno malutkie dziecko i niewiadomych! Z początku będzie ci trudno je zrozumieć. Ale z każdym dniem, gdy przybędzie kolejnych obserwacji, poczujesz, że zaczynasz panować nad sytuacją. Od kiedy noworodek widzi? To jedno z pytań, które zadaje sobie większość rodziców. Odpowiedź na nie jest prosta. Dziecko przychodzi na świat, widząc, ponieważ zmysł wzroku rozwija się już w życiu płodowym. W brzuchu płód przyzwyczaja się do półmroku, więc tuż po narodzinach noworodek może źle reagować na ostre światło, zwłaszcza gdy pojawia się raptownie - np. ktoś nagle zapala mocną lampę. Wzrok noworodka jest idealnie dostosowany do jego potrzeb. Dziecko w oddali dostrzega tylko plamy. Takie ograniczenie pola widzenia jest korzystne dla delikatnego systemu nerwowego, który chroni noworodka przed nadmiarem wrażeń. Mimo to każde nowo narodzone dziecko umie skupić wzrok na przedmiocie lub osobie, która pojawia się w odległości 25–30 cm od jego oczu. Tam zwykle znajduje się twarz pochylonej nad nim mamy. Tuż po narodzinach, mimo zmęczenia trudami pokonywania drogi na świat, noworodek nie zasypia, ale próbuje „zapatrzeć się” w swoją mamę. Umożliwienie mu tego w pierwszej godzinie życia służy m.in. nawiązaniu więzi uczuciowej. Jeśli narodzinom dziecka towarzyszy tata, dziecko ma szansę „zapatrzeć się” również w niego. Sześć odmian płaczu noworodka O swoich potrzebach nowo narodzone dziecko daje znać płacząc lub nie. Krzyczy, gdy jest mu źle i szuka pomocy. Dziecko może płakać, kiedy: jest mu potrzebna zmiana pieluszki , chce jeść, przytulić się, jest mu zimno. Stwierdzono, że płacz noworodka różni się w zależności od przyczyny. Inaczej brzmi, gdy dziecko jest głodne, inaczej kiedy chce pić, spać, jeżeli jest mu niewygodnie, coś je...
Maleństwo od pierwszych chwil życia patrzy, dotyka, słyszy, smakuje... W jego główce powstaje obraz świata. Na początku jest on jednak odmienny od tego, co nam, dorosłym, mogłoby się wydawać. Wszystkie noworodki mają słaby wzrok FAŁSZ Maluszki widzą doskonale wszystko to, co mają przed samym noskiem (ale tylko na odległość 20–30 cm). To pozwala im rozpoznawać twarze, kiedy ktoś trzyma je w ramionach. Smyk widzi zatem twoją buzię, gdy się nad nim pochylasz, jego uwagę przykuwają twoje oczy, usta, nos. Dla malca lepsze są zabawki w mocnych i kontrastowych kolorach PRAWDA W pierwszym miesiącu życia dziecko zwraca uwagę na światło, kontrast i to, co jest w ruchu. Łatwiej mu dostrzec bardzo kontrastowe zestawienia kolorów i jaskrawe barwy, dlatego dla takich brzdąców najlepsze są zabawki w czarno-białe wzory, np. pasy. Zabawek nie powinno być zbyt wiele, bo nadmiar bodźców sprawia, że w małej główce powstaje zamęt. Dzieci mają wręcz doskonały słuch PRAWDA/FAŁSZ Pamięć słuchową – owszem. Zadziwiające jest, że tuż po narodzinach bez problemu rozpoznają głos swojej mamy i melodie, które słyszały, będąc jeszcze w brzuchu. Nie mają jednak słuchu absolutnego (jak wirtuozi muzyki). W pierwszych tygodniach życia dziecko słabiej reaguje na ciche dźwięki – próg słyszalności w stosunku do osoby dorosłej jest u niego podwyższony o ok. 50 decybeli. Dzięki temu maluch może spokojnie spać w pokoju, gdzie rozmawia się półgłosem. Za to gdy tylko pojawi się wysoki, głośny dźwięk, dzidziuś od razu zwróci na niego uwagę albo zareaguje odruchem moro (rozrzuci na boki ręce i nóżki). Małe dzieci najlepiej słyszą dźwięki wysokie, śpiewne tony, których używamy, rozmawiając z bobasami. Dzieci najpierw widzą kolory, a dopiero potem zaczynają dostrzegać głębię PRAWDA Dopiero w czwartym, piątym miesiącu życia pojawia się widzenie obuoczne,...
Noworodek ze zdrowym zmysłem wzroku widzi od urodzenia, choć początkowo widzi nieostro, na bardzo krótkim dystansie i nie dostrzega kolorów. Nic dziwnego, przecież w brzuchu mamy nie miał jak trenować widzenia. W pierwszych dniach życia najsilniejszym bodźcem wzrokowym dla noworodka jest światło, ale już w pierwszych dwóch tygodniach życia uczy się obejmować wzrokiem twarz mamy podczas karmienia. Noworodek wbrew powszechnej opinii nie jest krótkowidzem . W warunkach prawidłowego rozwoju dziecko rodzi się z niewielką nadwzrocznością (nadwzroczność fizjologiczna), która przekształca się w dalszym ciągu rozwoju narządu wzroku w normowzroczność. Oczy noworodka potrzebują długiego treningu, aby mogły widzieć tak jak dorosły. Nie wystarczy bowiem, by oko zarejestrowało obraz – mózg musi go jeszcze zinterpretować, a tego uczy się przez wiele miesięcy. Ostrość widzenia u noworodka będzie poprawiać się stopniowo. U tygodniowego dziecka jest ona aż 30 razy gorsza niż u dorosłego. Spis treści: Kiedy noworodek zaczyna widzieć normalnie? Co widzi kilkudniowy noworodek Kiedy dziecko widzi kolory Kiedy noworodek rozpoznaje twarz mamy Rozwój wzroku niemowlaka Jak sprawdzić, czy dziecko widzi Dlaczego noworodek ma tak słaby wzrok? Kiedy noworodek zaczyna widzieć normalnie? Noworodek widzi od urodzenia. Oczywiście początkowo jego wzrok jest daleki od doskonałości, ale szybko się rozwija: Noworodek rodzi się z bezwzględnym odruchem widzenia światła , patrzy w chwili kiedy nie śpi, wykonując nieskoordynowane ruchy oczne. Noworodek odróżnia światło od ciemności i zaciska powieki pod wpływem światła. Poruszające się obiekty przyciągają jego wzrok, ale nie umie ich nim śledzić i zamyka oczy, gdy razi je światło. Noworodek potrafi skupić wzrok na obiekcie znajdującym się w odległości ok. 30 cm od...
