Nie zostawiaj tak noworodka na noc – w jednej pozycji rośnie ryzyko śmierci łóżeczkowej

Układanie noworodka na plecach gwarantuje mu bezpieczny sen, choć jest to dla niego zupełnie nieznana pozycja. Przez ostatnie tygodnie ciąży szykujące się do narodzin dziecko miało ciało zwinięte w kłębek, podkurczone, skrzyżowane nogi i ręce, a kolana pod brodą. Po przyjściu na świat wszystko się zmienia. Płaski materac sporego łóżeczka zastępuje przytulną, ciasną przestrzeń, jaki dziecko miało do dyspozycji w brzuchu mamy. Podpowiadamy, jak układać noworodka, aby zapewnić mu wygodę i bezpieczeństwo.

Dlaczego zaleca się układanie noworodka do snu na plecach?

Leżenie na wznak to wygodna i bardzo bezpieczna pozycja do spania dla dziecka. W ten sposób można układać do snu noworodka w ciągu dnia i podczas nocnego odpoczynku. Pozycja na plecach jest bezpieczna, ale warto ją zmieniać, np. przy dysplazji stawów biodrowych – lekarz może zalecić częste układanie malucha na brzuszku. Jeśli dziecko uśnie w tej pozycji, rodzic powinien mieć je stale na oku (patrz niżej). W pierwszym kwartale życia dziecko z bioderkowym problemem nie powinno też leżeć na boku.

Zapamiętaj: Jeśli dziecko leży tylko na plecach, nie może ćwiczyć nowych umiejętności, np. podpierania się na rączkach, dźwigania główki.

Czy noworodkowi jest wygodnie, gdy nie ma poduszki?

Noworodki powinny spać bez poduszki, na równym i odpowiedniej grubości materacu. Im jest twardszy, tym lepiej dla małego kręgosłupa. Natomiast rodzaj wypełnienia (sprężyny, pianka, włókno kokosowe albo gryczane) jest już w tym wypadku sprawą drugorzędną. Płaską poduszeczkę można podkładać pod główkę dopiero, gdy maluch skończy pół roku. Ale jeśli po jedzeniu zdarza mu się sporo ulać, poduszka przyda się wcześniej – włóż ją pod materac, żeby główka z ramionkami były ułożone nieco wyżej niż reszta ciała. Aby stworzyć niewielką różnicę poziomów, od wezgłowia można też podstawić coś pod nogi łóżeczka, np. książki.

Zapamiętaj: Tułów i głowa dziecka powinny być utrzymane w jednej prostej linii – główka nie może być przygięta, np. dotykać brodą do klatki piersiowej lub odchylona do tyłu.

Czy noworodek może spać na brzuchu?

Lepiej nie układać dziecka do snu w tej pozycji, zwłaszcza w nocy, gdy nie możemy mieć nad nim kontroli. Maluch może mieć trudności z oddychaniem, ugniata sobie przeponę, a dodatkowo może wtulić nosek w materacyk. Francuskie badania wskazują, że ta pozycja nie gwarantuje bezpieczeństwa małym dzieciom. Aż siedmiokrotnie rośnie w tym przypadku ryzyko wystąpienia zespołu nagłej śmierci łóżeczkowej (SIDS – Sudden Infant Death Syndrome). W krajach, w których przeprowadzono kampanie informujące o tym rodziców, liczba przypadów SIDS znacznie zmalała.

Kiedy zaleca się układanie noworodka na brzuchu?

Na brzuszku powinnaś układać dziecko, gdy nie śpi. Ma wtedy szansę poznawania świata, próbuje podnosić główkę (to sprzyja rozwojowi mięśni grzbietu, rączek i nóżek, prawidłowemu ustawieniu główki). Patrzy też na świat z innej perspektywy.

Zapamiętaj: Jednorazowo dziecko nie powinno leżeć na brzuchu dłużej niż 15 min.

Kiedy układa się noworodka na boku?

Narzędzia dla rodziców mamotoja.pl

Kalendarz rozwoju niemowlaka Czytaj więcej

Ta pozycja polecana bywa do drzemki w ciągu dnia, ale tylko kiedy masz możliwość pilnowania dziecka. Nawet nieporadny noworodek może sam obrócić się z boku na brzuch, ale zmiana pozycji w odwrotnym kierunku jest już niemożliwa. Tę umiejętność osiągają dzieci dopiero około 5.–6. miesiąca życia. Na boku można ułożyć noworodka, któremu zdarza się sporo ulewać po jedzeniu (nie zachłyśnie się). Wskazane jest podparcie plecków wałkiem ze zwiniętego ręcznika lub koca – możesz go stosować do czasu, gdy maluch skończy trzy miesiące.

Zapamiętaj: Ze względu na ryzyko spłaszczenia główki z jednej strony noworodek powinien być układany raz na jednym boku raz na drugim. Powinnaś zmieniać ułożenie dziecka, także kiedy leży na plecach (układaj je główką raz w jedną stronę łóżeczka raz w drugą), by w chwilach, gdy nie śpi, nie przechylał główki tylko w jednym kierunku.

Co robić, gdy noworodek nie lubi zasypiać na plecach?

Pozwól dziecku usnąć w innej pozycji, a kiedy już śpi wystarczająco mocno, przekręć go na plecy. Dopóki tego nie zrobisz, nie zostawiaj go samego. Niektóre dzieci bardzo lubią być ciasno opatulone (nazywa się to spowijaniem). To przypomina im pobyt w łonie mamy, gdzie nie miały zbytniej swobody ruchów. Spróbuj więc opatulić dziecko w kocyk albo rożek.

Zapamiętaj: Nie spowijaj dziecka, gdy w pokoju, w którym śpi, jest bardzo ciepło. Przegrzanie jest uznawane za jeden z czynników sprzyjających zaburzeniom oddychania u dzieci.

Noszenie noworodka w chuście

Małe dzieci świetnie się w niej czują, bo zapewnia ona naturalne, fizjologiczne ułożenie ciała (ręce i nogi są lekko przygięte). Zachowując odpowiednią pozycję, można nosić w chuście kilkudniowego noworodka (nie dłużej niż 2–3 godziny naraz). W roli noszącego doskonale sprawdzi się tata.

Zobacz też:

Konsultacja merytoryczna

Prof. dr hab. n. med. Ewa Helwich

Specjalistka neonatologii i chorób płuc, Konsultant Krajowy w dziedzinie neonatologii, ponadto konsultantka w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie oraz członkini Rady Naukowej IPCZD. Jej głównymi kierunkami zainteresowań są wczesne uszkodzenia mózgu, ich ewolucja kliniczna i wpływ na rozwój