Jak napisać wypracowanie
Adobe Stock/sepy
Wychowanie

Jak napisać wypracowanie? – krok po kroku

Aby napisać dobre wypracowanie, wystarczy pamiętać o kilku ważnych zasadach. Wbrew pozorom nie są skomplikowane. Są też łatwe do zapamiętania, gdy wyjaśnia się je na przykładach. Podpowiadamy, jak napisać dobre wypracowanie krok po kroku.

Wypracowanie pisemne może mieć różne formy: rozprawki, charakterystyki postaci, recenzji, sprawozdania, opowiadania, listu, opisu (np. krajobrazu). Nie specjalnie też ma sens zastanawianie się nad tym, jak napisać wypracowanie z polskiego, WOS-u lub z historii – wszystkie rządzą się tymi samymi prawami. O czym warto pamiętać, chcąc napisać dobre wypracowanie? Jak je zacząć, rozwinąć i jak zakończyć? 

Spis treści:

Jak napisać wypracowanie? - kompozycja

Wypracowanie składa się z trzech części, czyli:

  • wstępu,
  • rozwinięcia,
  • zakończenia.

Warto o tym pamiętać, zanim zabierzemy się za pisanie wypracowania. Co ważne – każda z 3 częście części wypracowania rządzi się swoimi prawami.

Wstęp

To pierwsza część wypracowania. Wstęp nie musi być długi. Należy jednak pamiętać o proporcjach tekstu – idealnie, gdy wstęp stanowi około 15 proc. całości wypracowania (podobnie długie powinno być zakończenie).

Co powinno znaleźć się we wstępie do wypracowania:

  • nawiązanie do tematu,
  • zarys tego, o czym będziesz pisać (o jakich bohaterach, problemach, okolicznościach przywoływanych zdarzeń),
  • pytanie lub cytat nawiązujący do tematu wypracowania (możesz go zawrzeć we wstępie, ale nie musisz). 

Rozwinięcie

To główna część wypracowania, w której musisz udowodnić, że:

  • rozumiesz temat wypracowania,
  • znasz teksty lub fakty, na które się powołujesz,
  • potrafisz podać rzeczowe argumenty składające się na rozwiązanie problemu zawartego w temacie wypracowania.

Każdy z tych punktów wymaga namysłu i wiedzy na poruszany temat. Dlatego dobrym rozwiązaniem może okazać się napisanie planu, w którym – punkt po punkcie – uporządkujesz kolejność akapitów.

Co powinno znaleźć się w rozwinięciu wypracowania:

  • akapity z rzeczowymi argumentami (każdy powinien liczyć mniej więcej 3-4 zdania),
  • jeśli piszesz wypracowanie z polskiego: przykłady z literatury,
  • jeśli piszesz wypracowanie z historii: przykłady wydarzeń historycznych potwierdzających tezę postawioną w temacie,
  • jeśli piszesz wypracowanie z WOS-u: przykłady zdarzeń historycznych, zapisów prawnych, zdarzeń społecznych związanych z tematem,
  • pogłębiona refleksja – pokuś się o interpretację zdarzeń lub faktów.  

Zakończenie wypracowania

Powinno zawierać podsumowanie pracy. Najlepiej, aby wnioski końcowe ująć innymi słowami niż w rozwinięciu. To dobry moment, by postawić przysłowiową kropkę nad „i” (np. błyskotliwym, zapadającym w pamięć stwierdzeniem).

Uwaga: Nauczyciel, oceniając wypracowanie, będzie zwracał uwagę nie tylko na strukturę, która stworzy spójną, logiczną całość. Czytając wstęp, rozwinięcie i zakończenie – weźmie pod uwagę poprawność stylu, ortografii i interpunkcji.

Co powinno znaleźć się w zakończeniu wypracowania:

  • krótkie podsumowanie wstępu i rozwinięcia,
  • wnioski nasuwające się w związku z wątkami poruszonymi w rozwinięciu.
  • coś, co chciałabyś/chciałbyś napisać na „pożegnanie” czytelnikowi wypracowania – tak, by praca została mu w pamięci, zainspirowała do refleksji na poruszany temat.

Jak napisać wypracowanie na temat?

Nawet wzorowo napisane wypracowanie może zostać źle ocenione, gdy nie dotyczy tematu. Dlatego tak ważne jest, by przed rozpoczęciem pisania zastanowić się nad poruszanymi zagadnieniami. Jeśli jest kilka tematów do wyboru – wybierz ten, który wydaje ci się najłatwiejszy.

W trzymaniu się tematu pomoże wspomniany wyżej plan wypracowania. Gdy popatrzysz na punkty gotowego planu – krytycznie oceń, czy rzeczywiście ściśle wiążą się z tematem wypracowania. Pomogą ci trzymać się tematu i nie pominąć ważnych kwestii. 

Pisząc wypracowanie, pamiętaj o formie wypowiedzi pisemnej. W poleceniu wyraźnie masz podane, czy chodzi o rozprawkę, charakterystykę, opowiadanie, czy inną formę.

Nie „lej wody” tylko po to, by na siłę wydłużyć pracę.

Wypracowanie - przykład

Jak zastosować wszystkie powyższe rady w praktyce? Pomoże w tym poniższy przykład wypracowania.

Opis widoku z okna

Widok z mojego okna zależy od pory roku. Najpiękniejszy jest wiosną. Za sprawą starej jabłonki przypomina trochę widok z okna Ani Shirley. Podobnie jak wiśnia, którą widziała Ania z okna swej facjatki – nasza jabłoń kwitnie tak, że spod płatków właściwie nie widać liści. Na tym podobieństwa się kończą*.

* Tu kończy się wstęp. Mamy nawiązanie do tematu i... pewność, że uczennica – zgodnie z poleceniem – zapoznała się z fragmentem lektury. Znalazła „punkt zaczepienia”, którym okazał się wspólny element krajobrazu widzianego z okna bohaterki literackiej i ten, który widzi z okna własnego pokoju. 

Nasze drzewko nie dotyka okna, rośnie na samym środku ogrodu. Nie widać też żadnych sadów – posesję otaczają inne domy. Na wprost mojego okna, za ogrodzeniem, właśnie trwa budowa niewielkiego bloku.

Kiedyś wzdłuż tego ogrodzenia rosła ściana ze starych dębów. Niestety, pewnego dnia przyjechał specjalny podnośnik i wszystkie gałęzie zostały obcięte – pozostały jedynie te na samych czubkach drzew. Wygląda to dziwnie i nie rozumiem, dlaczego ktoś podjął taką decyzję. Z drugiej strony – cieszę się, że nie ścięto tych drzew.

Z okna nie widzę też strumyka, ani łąk pełnych koniczyny. Ale do ogrodu, o który dba babcia, bardzo lubią przylatywać sójki, szpaki, kosy i sroki. Z okna widzę dokładnie tych skrzydlatych gości. Oprócz domów, z mojego okna widać też garaże sąsiadów. Z pewnością są one mniej malownicze niż stajnia i spichrz, które widywała Ania Shirley. Z okna mojego pokoju nie widać też morza… To niezwykłe, że bohaterka powieści L. M. Montgomery widywała morze codziennie, wyglądając przez okno.*

* Rozwinięcie zawiera elementy opisywanego widoku z okna. Nie brakuje nawiązań do lektury. Uczennica trzyma się tematu wypracowania, stara się jak najplastyczniej oddać to, co widzi z okna swojego pokoju. 

Widok, który pierwszego poranka na Zielonym Wzgórzu zobaczyła Ania, uchylając żaluzje – z pewnością zapierał dech w piersiach. Widok, który widzę ze swojego okna – towarzyszy mi, odkąd pamiętam. Choć zmienia się w ciągu roku i lat – chwilami nawet na niekorzyść (biedne dęby, nowy blok) – jest po prostu mój. I nigdy nie musiałam się bać, że go stracę… Tak jak Ania, która przez całe dzieciństwo traciła wszystko, co dla niej ważne.*

* Zakończenie zawiera podsumowanie oraz osobistą refleksję (uczennica nie zamieniłaby swego widoku z okna, nawet na ten, który widziała Ania Shirley). W pewnym sensie – prowokuje też czytelnika do zastanowienia się: jaki ma stosunek do tego, co widzi za swoim oknem. 

To już wszystkie najważniejsze informacje na temat tego, jak napisać dobre wypracowanie. Jedyne, co można dodać, to to, że z pisaniem wypracowań jest trochę jak ze sportem lub graniem na instrumencie: tylko trening czyni mistrza. 

Zobacz także:

Redakcja poleca

REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA