Terapia pedagogiczna: na czym polega, program, zajęcia korekcyjno-kompensacyjne

Terapia pedagogiczna ma na celu stymulowanie i usprawnianie rozwoju funkcji psychomotorycznych dziecka, wyrównywanie braków w wiedzy i umiejętnościach, a także ułatwianie funkcjonowania w przedszkolu lub szkole. Każde dziecko ma inne potrzeby i wymaga indywidualnego podejścia, dlatego program terapii pedagogicznej jest dostosowany do konkretnego przypadku i potrzeb ucznia.

Spis treści:

1. Co to jest terapia pedagogiczna?
2. Diagnoza i terapia pedagogiczna
3. Co to są zajęcia korekcyjno-kompensacyjne?
4. Terapia pedagogiczna w szkole
5. Terapia pedagogiczna w przedszkolu
6. Etapy terapii pedagogicznej
7. Czy po terapii pedagogicznej można prowadzić rewalidację?

Co to jest terapia pedagogiczna?

Terapia pedagogiczna to specjalistyczne działania, które mają na celu niesienie pomocy dzieciom z różnego rodzaju nieprawidłowościami w rozwoju lub zachowaniu. Dziecko dzięki temu będzie mogło „nadgonić” swoich kolegów, którzy rozwijają się prawidłowo. Terapia pedagogiczna jest to całokształt oddziaływań o charakterze pedagogicznym, którego celem jest:

• usprawnienie zaburzonych funkcji (korekcja)
• wspomaganie funkcji dobrze rozwijających się, tak aby mogły być wsparciem dla funkcji zaburzonych lub mogły je zastąpić
• wyrównywanie braków w wiadomościach i umiejętnościach uczniów
• eliminowanie niepowodzeń szkolnych oraz ich emocjonalnych i społecznych konsekwencji.

Przy terapii pedagogicznej można wykorzystać różnego rodzaju pomoce dydaktyczne, takie jak: zeszyty ćwiczeń, karty pracy, gry i zabawki edukacyjne.

Diagnoza i terapia pedagogiczna

Każdy rodzic, którego niepokoją trudności szkolne lub zachowanie dziecka powinien zgłosić się do poradni psychologiczno-pedagogicznej na badanie diagnostyczne - diagnozę psychopedagogiczną. Polega ona na ustaleniu przez pedagoga, psychologa, logopedy lub innych specjalistów przyczyn niepowodzeń szkolnych u dziecka. Celem diagnozy jest:

• określenie aktualnego poziomu funkcjonowania dziecka
• rozpoznanie charakteru zaburzeń w jego rozwoju psychoruchowym, często także rozpoznanie ich przyczyn i możliwych konsekwencji.

Diagnoza pedagogiczna obejmuje badanie umiejętności z zakresu:

• czytania
• pisania
• znajomość zasad ortograficznych
• umiejętności matematycznych dziecka.
• wykonuje się także badanie „słuchu fonemowego”, czyli sprawdza, czy dziecko poprawnie różnicuje głoski.

Źródłem wiedzy dla specjalisty są także prace dziecka (zeszyty, wypracowania, zadania domowe, prace plastyczne). Częścią diagnozy jest również badanie psychologiczne - wykonuje się je, by sprawdzić poziom poznawczego funkcjonowania dziecka (za pomocą specjalnych testów i kwestionariuszy). Diagnoza kończy się wystawieniem opinii psychologiczno-pedagogicznej, w której zawarte są zalecenia dotyczące terapii pedagogicznej.

Co to są zajęcia korekcyjno-kompensacyjne?

Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne to rodzaj terapii pedagogicznej, których celem jest usprawnienie u dziecka funkcji zaburzonych np. ćwiczenie pamięci, koncentracji, doskonalenie umiejętności czytania, pisania, ortografii. Dodatkowo wzbudzają one motywację u uczniów i stwarzają okazję do odnoszenia przez nich sukcesów. Na zajęciach dobierane są odpowiednie metody terapii pedagogicznej, które najlepiej wpłyną na funkcjonowanie dziecka i jego osiągnięcia edukacyjne.

Terapia pedagogiczna w szkole

W szkole terapia pedagogiczna odbywa się zazwyczaj w postaci zajęć korekcyjno-kompensacyjnych (grupy do 5 dzieci) lub wyrównawczych (grupy do 8 dzieci). Zajęcia odbywają się najczęściej raz w tygodniu. Prowadzi je osoba, która posiada uprawnienia do prowadzenia terapii pedagogicznej, np. po skończonych studiach wyższych na kierunku „terapia pedagogiczna” lub studiach podyplomowych z zakresu terapii pedagogicznej, mająca przygotowanie pedagogiczne.

Terapia pedagogiczna w przedszkolu

Choć terapia pedagogiczna najbardziej kojarzy się z problemami szkolnymi, może odbywać się już w przedszkolu. Zdarza się, że nauczyciele lub rodzice zauważają, że dziecko ma trudności związane z analizą i syntezą słuchową, zaburzoną motoryką - zarówno małą, jak i dużą, czy z percepcją wzrokową. Edukacja elementarna w przedszkolu powinna dawać podstawy do kontynuowania nauczania w szkole, dlatego tak ważne jest, by jak najwcześniej zainterweniować i podjąć działania, dzięki którym dziecko nadrobi opóźnienia rozwojowe. Fakt ten sprawia, że coraz więcej przedszkoli jest wyposażonych w gabinety terapii pedagogicznej i umożliwia dzieciom korzystanie z tej formy pomocy już na wczesnym etapie edukacji.

Etapy terapii pedagogicznej

Terapia pedagogiczna składa się z 4 etapów:

• Budowanie w dziecku motywacji do tego, by brało udział w zajęciach. Ten etap polega również na nawiązywaniu pozytywnych relacji między uczniem a nauczycielem.
• Organizacja ćwiczeń, które mają na celu rozwijanie funkcji percepcyjno-motorycznych (orientacja przestrzenna, percepcja wzrokowa i słuchowa, sprawność manualna).
• Ćwiczenia mające na celu naukę pisania i czytania.
• Doskonalenie umiejętności czytania i pisania.

Na każdym etapie powinny być utrwalane umiejętności, które dziecko nabyło już w poprzednim etapie.

Czy po terapii pedagogicznej można prowadzić rewalidację?

Z przepisów wynika, że osoba, która może prowadzić zajęcia rewalidacyjne, powinna mieć przygotowanie w zakresie odpowiednim do niepełnosprawności uczniów. Wymagane kwalifikacje do prowadzenia zajęć rewalidacyjnych są uzależnione od rodzaju zajęć, np. jeśli uczeń jest słabowidzący - zajęcia powinien prowadzić tyflopedagog, a zajęcia z uczniem słabosłyszącym – surdopedagog lub surdologopeda. Zajęcia rewalidacyjne jako zajęcia specjalistyczne mogą być prowadzone także przez specjalistów w ramach powierzonych im obowiązków, tj. psychologa, pedagoga, terapeutę pedagogicznego, logopedę.

Zobacz także:

• Dyslektyk – jakie ma problemy i jak mu pomóc
• Metoda Warnkego, czyli jak pomóc dziecku z trudnościami w nauce
• Chcesz, by dziecko szybko nauczyło się czytać i pisać? Kupuj mu puzzle!