Inhalacje z soli fizjologicznej: na co, proporcje, dla kogo

Inhalacje z soli fizjologicznej zmniejszają obrzęk błony śluzowej i ułatwiają usuwanie wydzieliny w przebiegu kaszlu i kataru. Wykonuje się je z izotonicznego roztworu chlorku sodu w ampułkach (NaCl 0,9 proc.). Do inhalowania można też używać roztworu hipertonicznego, czyli 0,3-0,5 proc. NaCl. Inhalacje z soli fizjologicznej można wykonywać u niemowląt, dzieci, kobiet w ciąży, dorosłych.

Co dają inhalacje z soli fizjologicznej?

Inhalacje z roztworu NaCl przy użyciu nebulizatora stosuje się w przebiegu chorób dróg oddechowych, m.in:

• oczyszczają nos w przypadku kataru;
• nawilżają drogi oddechowe;
• zmniejszają gęstość śluzu w drogach oddechowych.

Sprawdź, co jeszcze można leczyć inhalacjami.

Uwaga! Badania wykazały, że skuteczniejsze w rozrzedzaniu i odkrztuszaniu wydzieliny są 3-5 proc. roztwory NaCl (hipertoniczne). Natomiast sól fizjologiczna (0,9 proc. roztwór NaCl) sprawdza się świetnie do nawilżania śluzówki.

Jaka sól fizjologiczna do inhalacji?

Roztwór chlorku sodu kupisz w aptece. Jest sprzedawany w ampułkach, w stężeniu 0,9 proc. NaCl (sól fizjologiczna) lub wyższym np. 3 proc. Stosuj:

• izotoniczny roztwór NaCl, czyli sól fizjologiczna – kiedy chcesz nawilżyć drogi oddechowe. Idealnie nadaje się na wieczorną inhalację;
• hipertoniczny roztwór NaCl (3-5 proc.) - do rozrzedzenia i odkrztuszania gęstej wydzieliny (kaszel, zapalenie oskrzeli, zapalenie zatok). Taką inhalację wykonuj rano i w środku dnia, nie rób jej przed snem (może zakłócić sen poprzez konieczność odkrztuszania).

Inhalacje z soli fizjologicznej na kaszel

Sól fizjologiczna ma działanie mukolityczne, czyli zmniejsza gęstość i lepkość śluzu. To poprawia odkrztuszanie wydzieliny w przypadku kaszlu. Roztwór NaCl działa też bakteriobójczo, a inhalacje podczas kaszlu nawilżają drogi oddechowe, co zmniejsza odruch kasłania u dzieci i dorosłych. Inhalacje z 3-5 proc. roztworu NaCl stosuje się też u chorych na mukowiscydozę.

Inhalacje z soli fizjologicznej na katar

Podstawą postępowania przy nieżycie nosa, czyli katarze, jest nawilżanie dróg oddechowych. Inhalacje z soli fizjologicznej pomagają nawilżyć i oczyścić nos. Dlatego właśnie poleca się inhalowanie niemowląt podczas kataru, a także małych dzieci, które nie potrafią same wydmuchać nosa. Jeśli masz problem z zatokami (np. zapalenie zatok u dziecka), sięgnij po roztwór hipertoniczny (3-5 proc.).

Inhalacje solą fizjologiczną: proporcje

Do inhalacji dzieci stosuje się zwykle ok. 2-3 ml soli fizjologicznej, dorośli mogą użyć jej więcej (ok. 5 ml). Jeśli zdecydujesz się na inhalacje solą fizjologiczną (roztwór 0,9 proc.), nie musisz jej rozcieńczać. Wyższy roztwór (3-5 proc.) może (ale nie musi!) nasilać kaszel. W takim przypadku rozcieńcz go wodą do iniekcji w proporcjach 1:1 lub 1 (roztwór NaCl) do 2 (woda do iniekcji).

Uwaga! Wysokie stężenie roztworu NaCl nie jest zalecane u osób cierpiących na astmę.

Jak robi się inhalację z soli fizjologicznej?

Najlepsze do inhalacji są nebulizatory (potocznie nazywane też inhalatorami). Można przez nie podawać także inne leki przeznaczone do nebulizacji. Standardowo inhalator dla dzieci wyposażony jest w maseczkę pediatryczną, która rozmiarem pasuje do twarzy niemowlaka i zakrywa nos i usta szczelniej niż maska regularnych rozmiarów. U starszych dzieci i dorosłych można też używać ustników i specjalnych końcówek do nosa. Jak przeprowadzić inhalację solą fizjologiczną?

• oczyść nos;
• otwórz ampułkę i wlej pożądaną ilość do pojemnika (2-5 ml);
• dokładnie zamknij pojemnik, połącz z maseczką i inhalatorem;
• włącz urządzenie;
• wykonuj inhalację w pozycji siedzącej/półsiedzącej.

Ile trwa inhalacja?

Jej czas zależy od ilości roztworu. Zwykle jest to 5-10 minut. Inhalacja kończy się, kiedy z nebulizatora nie wydostaje się już mgiełka. Inhalacje najczęściej wykonuje się od 2 do 3 razy dziennie.

Inhalacje dla dzieci

Oprócz inhalacji solą fizjologiczną, lekarz może zalecić dziecku inhalacje z użyciem leków na receptę:

• rozszerzających oskrzela (np. Berodual, Ventolin)
• działających przeciwzapalnie (np. Pulmicort, Flixotide)
• rozrzedzającym wydzielinę (np. Mucosolvan)

Używa się ich z dobrym skutkiem np. w przebiegu zapalenia oskrzeli.

Inhalacje z soli fizjologicznej w ciąży

Inhalacje z soli fizjologicznej dla dorosłych stosuje się w tym samym celu, co u dzieci. Szczególnie pomocne mogą okazać się w czasie ciąży, kiedy kobieta nie może stosować większości dostępnych leków. Roztwór NaCl nawilży i oczyści drogi oddechowe przyszłej mamy. Nie ma przeciwwskazań do ich stosowania.

Zobacz też:

• Inhalacja sterydami: błąd, o którym rzadko się mówi
• Katar i kaszel: infekcja czy alergia?
• Rodzaje nawilżaczy powietrza: czym się różnią?

Bibliografia:

• Mazurek H., Mazurek-Durlak Z.: Zastosowanie soli hipertonicznej w schorzeniach dróg oddechowych. Terapia. Pneumonologia/Alergologia. 2014; 11(313): 75-84.
• Al-Ansari K., Sakran M., Davidson B.L. i wsp.: Porównanie skuteczności nebulizacji NaCl o różnym stężeniu w leczeniu zapalenia oskrzelików u dzieci. Medycyna Praktyczna - Pediatria. 2011; 1(973): 98-101. Dostępny w Internecie: (data dostępu: 15.11.2019)