Reklama

Stan odwodnienia u dziecka jest bardzo niebezpieczny. Może skutkować nie tylko uszczerbkiem na zdrowiu, lecz także, w skrajnych przypadkach, śmiercią. Jak rozpoznać, że dziecko jest odwodnione i jakie symptomy powinny skłonić rodziców do natychmiastowej wizyty z dzieckiem u lekarza? Podpowiadamy i radzimy, jak uniknąć odwodnienia u małych dzieci.

Reklama

Spis treści:

Na czym polega odwodnienie u dziecka?

Odwodnienie to stan stwarzający niebezpieczeństwo dla zdrowia, a nawet życia dziecka, polegający na tym, że zawartość wody w ciele spada poniżej optymalnej ilości. Inaczej rzecz ujmując – z organizmu ucieka więcej wody niż dziecko może mu jej dostarczyć.

Do odwodnienia u dziecka najczęściej dochodzi w wyniku:

  • biegunki lub/i wymiotów,
  • infekcji układu pokarmowego, zwanego potocznie jelitówką,
  • upałów
  • wysokiej gorączki.

Stopnie odwodnienia u dziecka

Wyróżniamy 3 stopnie odwodnienia – lekkie, średnie i ciężkie. W tabeli podajemy cechy kliniczne kwalifikujące do poszczególnych stopni odwodnienia u dzieci. Na szarym tle wypisane są parametry oceniane zwykle już przez lekarza.

stopnie odwodnienia u dzieci

tło: volod2943/Adobe Stock, tabela: mamotoja.pl

Objawy odwodnienia u dziecka

Objawy odwodnienia u dziecka pojawiają się zarówno w wyglądzie, jak i w zachowaniu oraz w funkcjonowaniu ciała. Nie zawsze są widoczne na pierwszy rzut oka. W przypadku wystąpienia dolegliwości, które mogą skutkować odwodnieniem, trzeba dziecko bacznie obserwować.

Do objawów odwodnienia u dziecka należą:

  • osłabienie,
  • rozdrażnienie,
  • płaczliwość,
  • „przelewanie się” dziecka przez ręce,
  • wiotkość,
  • przesuszone wargi, język,
  • mniej sprężysta skóra,
  • zapadnięte oczy (zapadnięte ciemiączko u niemowląt),
  • chrypka,
  • mocz wydalany w niewielkich ilościach, w intensywnym kolorze lub brak moczu.

Jak sprawdzić odwodnienie u dziecka?

Dobrym testem na odwodnienie dziecka jest uciśnięcia paznokcia przez około 5 sekund. Po tym czasie skóra pod paznokciem zblednie. Należy sprawdzić, ile czasu upłynie, zanim ponownie nabierze różowego koloru:

  • jeśli trwa to więcej niż 2 sekundy – dziecko prawdopodobnie jest odwodnione w stopniu średnim,
  • jeśli powrót koloru trwa więcej niż 4 sekundy – dziecko może być odwodnione w stopniu ciężkim.

To tak zwany test powrotu włośniczkowego, który wykonują medycy podczas oceniania stopnia odwodnienia, ale mogą go wykonać też rodzice.

Odwodnienie u dziecka po jakim czasie?

Do odwodnienia u dziecka może dojść nawet w ciągu kilku godzin. Zazwyczaj dzieje się tak, gdy dziecko intensywnie wymiotuje i ma biegunkę. Jednak i bez takich objawów infekcji może dojść do odwodnienia. Sprzyjają mu wysoka temperatura powietrza, mała ilość wypijanych płynów, aktywność fizyczna, zbyt ciepłe ubranie, gorączka.

Najszybciej (zaledwie w ciągu kilku godzin) dochodzi do odwodnienia u niemowląt i noworodków. Jeśli niemowlę waży 4 kg, wystarczy że jego masa ciała spadnie w wyniku odwodnienia o 200 g, by dziecko było odwodnione w stopniu lekkim. Jeśli waga spadnie o 400 g, mamy do czynienia z odwodnieniem w stopniu średnim. Dlatego tak małe dzieci w przypadku upałów powinno się poić co godzinę, a przy wymiotach i biegunce – nawet co kilka minut i małymi łykami.

Czym grozi odwodnienie u dziecka?

Skutki odwodnienia u dziecka to:

  • pogorszenie samopoczucia
  • spadek koncentracji
  • pogorszenie koordynacji ruchowej, np. oko-ręka
  • pogorszenie pamięci
  • zwiększona męczliwość
  • problemy z termoregulacją
  • kłopoty z funkcjonowaniem układu kwrionośnego.

Długotrwałe odwodnienie może prowadzić do chorób układu moczowego, hiperglikemii, kwasicy moczanowej, wypadania płatka zastawki dwudzielnej, zaparć, chorób zębów, jaskry.

Odwodnienie u dziecka: kiedy do lekarza?

Im dziecko jest młodsze, tym szybciej może dojść do odwodnienia organizmu. Gdy wymioty i biegunka pojawiły się u niemowlaka, nie zwlekaj z wizytą u lekarza. Najlepiej jedź prosto do szpitala, gdy sytuacja trwa 6 godzin, a dziecko nie chce przy tym pić. Podobnie pomoc jest potrzebna, gdy starsze dziecko ma torsje i biegunkę, a dodatkowo od 6 godzin nie siusiało.

Pobyt dziecka w szpitalu z powodu odwodnienia zwykle nie trwa długo. Niemowlę dostaje kroplówkę nawadniającą, która składa się z wody, glukozy i niezbędnych elektrolitów. Zwykle po 1-2 dniach może już wrócić do domu.

Sposoby na uniknięcie odwodnienia u najmłodszych dzieci

Zdarza się, że gdy dziecku grozi odwodnienie, np. na skutek gorączki podczas choroby lub w wyniku długiego przebywania na słońcu, właśnie wtedy zupełnie nie chce ono przyjmować płynów.

Im bardziej rodzic się stresuje i próbuje na siłę podać dziecku choćby odrobinę wody, tym bardziej dziecko się wzbrania przed piciem. W takich przypadkach warto pomyśleć o alternatywach, które nawodnią dziecko – nie musi to być czysta woda niegazowana.

Zamiast wody można podać dziecku:

  • owoce zawierające dużo soku, np. arbuza, cytrusy;
  • świeżego ogórka;
  • domowe napoje izotoniczne
  • rozcieńczony sok, napój (nawet słodzony – odrobina cukru w tym przypadku to mniejsze zło niż pobyt w szpitalu pod kroplówką);
  • herbata owocowa, ale nie gorąca (pijąc ciepły napój, organizm jeszcze bardziej się poci, przez co traci więcej wody),
  • mleko – (dotyczy dzieci po 1. roku życia) nie jest wskazane przy infekcjach, natomiast jeśli to jedyna rzecz, którą dziecko jest w stanie wypić, to lepsze mleko niż nic (mówimy oczywiście o zwykłym mleku krowim ze sklepu, mleko mamine lub modyfikowane, jeśli maluszek się nim żywi na co dzień, jest jak najbardziej dobre i wskazane do nawadniania organizmu).

Zobacz też:

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama