Choroba Heinego-Medina (polio) - objawy, skutki, leczenie nagminnego porażenia dziecięcego
Choroba Heinego-Medina (polio) znana jest także jako nagminne porażenie dziecięce lub poliomyelitis. Jest chorobą zakaźną, którą wywołują wirusy polio (enterowirusy). Objawy początkowo przypominają zwykłe przeziębienie, ale polio może doprowadzić do porażenia mięśni, a także do kalectwa.
Choroba Heinego-Medina (polio) najczęściej atakuje dzieci do 5. roku życia, ale to u starszych dzieci i u dorosłych daje najgroźniejsze powikłania. Zarażenie polio następuje przez kontakt z wirusem. Jeśli wirusy polio przedostaną się do układu nerwowego, mogą prowadzić do porażenia mięśni i paraliżu. Choroba Heinego-Medina może zakończyć się nawet zgonem (dzieje się tak u 5-10 proc. chorych z porażeniem).
Spis treści:
- Choroba Heinego-Medina - co to jest choroba polio?
- Przyczyny polio
- Polio - objawy
- Polio u dorosłych
- Choroba Heinego-Medina: skutki
- Choroba Heinego-Medina - leczenie
- Nagminne porażenie dziecięce - szczepienie
- Polio w Polsce i na świecie
Choroba Heinego-Medina (polio): co to za choroba?
W przeszłości polio, czyli choroba Heinego-Medina, powodowała tysiące zgonów rocznie, a jeszcze więcej przypadków trwałego kalectwa u dzieci. Dzięki szczepieniom przeciw polio udało się zmniejszyć tę liczbę o 99 proc. W Polsce najwięcej przypadków zachorowań i zgonów z powodu polio miało miejsce w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku. Chorobę tę wywołują enterowirusy z grupy poliowirusów.
Przyczyny polio
Istnieją trzy typy poliowirusów, należących do rodziny enterowirusów. Do zakażenia dochodzi przez kontakt ze skażonym przedmiotem, pokarmem lub zarażonym człowiekiem. Choroba Heinego Medina wylęga się od 9 do 12 dni. Najsilniej zaraża się na kilka dni przed wystąpieniem pierwszych objawów polio i jeszcze przez około miesiąc po ich wystąpieniu. Kiedy poliowirus dostanie się do organizmu człowieka, rozmnaża się w jego jelitach, a stamtąd przechodzi do węzłów chłonnych i krwiobiegu. U chorego może dojść do zaatakowania układu nerwowego, co prowadzi do niedowładu i porażenia mięśni.
Polio - objawy
Po mniej więcej tygodniu lub dwóch od zarażenia wirusem pojawiają się pierwsze objawy Heinego-Medina, które przypominają inne choroby wirusowe. Główne objawy polio to:
- bóle głowy,
- osłabienie,
- niewysoka gorączka (poniżej 39 stopni C),
- problemy żołądkowe (wymioty, biegunki),
- sztywność karku.
Polio może też mieć dużo poważniejszy przebieg i wywołać:
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
- trwałe porażenie,
- niewydolność mięśni oddechowych.
Polio u dorosłych
Zakażenie polio często przebiega łagodnie, jednak czasami prowadzi do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i porażenia, które zazwyczaj jest trwałe. To właśnie polio u dorosłych oraz dzieci w wieku szkolnym przebiega najostrzej i najczęściej występuje w postaci porażennej. Najciężej zarażenie wirusem polio znoszą dorośli, starsze dzieci i kobiety w ciąży.
Choroba Heinego Medina: skutki
Zaatakowanie układu nerwowego wirusem polio prowadzi do porażenia, szacuje się, że zdarza się to u 1 na 1000 chorych dzieci i u 1 na 75 dorosłych z polio. Około 10 proc. chorych z porażeniem nie może samodzielnie oddychać, co prowadzi do zgonu.W przeszłości powszechnie używano tzw. żelaznego płuca — maszynerii, która oddychała za chorego.
Choroba Heinego-Medina - leczenie
Nie istnieje możliwość całościowego wyleczenia choroby Heinego-Medina, leczenie przebiega wyłącznie objawowo, czyli polega głównie na zwalczaniu objawów poprzez podawanie leków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych oraz takich, które odbudowują gospodarkę wodno-elektrolitową czy poprawiają komfort chorego.
Przy ciężkim przebiegu choroby Heinego-Medina, pacjentowi mogą pomóc zajęcia z fizjoterapeutą i rehabilitantem, którzy wspomogą mu poruszanie się i przeprowadzą edukację z zakresu prawidłowego oddychania.
Nagminne porażenie dziecięce - szczepienie
Szczepionka przeciw polio podawana jest w Polsce domięśniowo albo podskórnie. Jest to inaktywowana odmiana szczepionki (czyli taka, która zawiera zabite szczepy wirusa). Pełen cykl szczepień gwarantuje ochronę przed zachorowaniem praktycznie do końca życia.
Zgodnie z kalendarzem szczepień obowiązkowych 3 dawki szczepionki powinno się podać dziecku do 2. roku życia (pierwszą w 3-4. miesiącu życia, drugą w 5-6. miesiącu oraz ostatnią w okolicach 16-18. miesiąca), a także jedną dawkę przypominającą w 6. roku życia.
Choroba Heinego Medina (polio) w Polsce i na świecie
W Polsce ostatni przypadek Heinego-Medina odnotowano w 1984 roku. Wszystko dzięki szczepieniu przeciw polio, które jest w naszym kraju obowiązkowe i zgodnie z kalendarzem szczepień dzieci otrzymują 4 dawki szczepionki, dającej im odporność na całe życie. Dopóki polio nie zostanie całkowicie wyeliminowane w innych krajach, obowiązkowe szczepienia trzeba utrzymać.
Polio na świecie jest wciąż obecne m.in. w Pakistanie, Angoli, Afganistanie, Togo i na Filipinach. Są to jednak pojedyncze przypadki, powszechny program szczepień ochronnych przeciw polio pozwolił w dużej mierze wyeliminować zachorowalność na chorobę Heinego-Medina. Istnieje jednak obawa, że polio powróci z powodu większego przemieszczania się ludności i odmów szczepień.
Zobacz także: