Sposób odżywiania ma decydujący wpływ na zdrowie i rozwój małego dziecka. Szczególnie w pierwszym roku życia układ pokarmowy jest jeszcze niedojrzały, objętość żołądka niewielka, a mechanizmy chroniące dziecko przed toksycznymi substancjami, jakie mogą znaleźć się w jedzeniu, niewykształcone. Wszystkie podawane dzieciom pokarmy muszą być najwyższej jakości, łatwo strawne, bardzo świeże, przygotowywane zgodnie z zasadami higieny. Nie mogą też zawierać substancji dodatkowych przedłużających ich trwałość lub poprawiających smak. Oczywiście najlepiej jeśli w pierwszym roku życia dziecko jest karmione piersią, ale jeśli nie jest to możliwe, w pierwszych czterech miesiącach życia należy podawać mleko modyfikowane początkowe, a potem następne.
Jajko jest znakomitym źródłem łatwo przyswajalnych białek oraz wielu innych cennych składników odżywczych. W 7. miesiącu wprowadzamy samo żółtko, całe jajko podajemy dopiero w 11. miesiącu życia. Białko jaja zawiera bowiem silne alergeny, np. owoalbuminę, owomukoid, lizozym, które nie tracą właściwości uczulających nawet po wpływem wysokiej temperatury.
Rada: podawaj od 11.-12. miesiąca
Jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego (między innymi zapobiega zaparciom). Zbyt duża ilość pokarmów obfitujących w błonnik (warzywa, owoce, pieczywo z grubego przemiału, grube kasze) zmniejsza apetyt dziecka na inne pokarmy. Może też zakłócać wchłanianie wapnia, cynku i żelaza oraz ma negatywny wpływ na przyswajanie tłuszczów i witaminy A.
Rada: nie podawaj w nadmiarze
Cukier, którym słodzimy napoje, to sacharoza, składająca się z glukozy i fruktozy. Najlepiej by te cukry pochodziły ze świeżych owoców. Unikajmy nadmiaru sacharozy: poza tym że jest źródłem energii, cukier nie ma żadnych wartości odżywczych – dostarcza jedynie pustych kalorii. Amerykańska Akademia Pediatrii przestrzega przed nadmiarem cukru, jest on bowiem odpowiedzialny za narastającą wśród dzieci epidemię otyłości oraz próchnicę.
Rada: ograniczaj
Zobacz też: Czym zastąpić biały cukier w diecie dziecka?
Mają w składzie pektyny (działają zagęszczająco) oraz konserwanty, np. kwas sorbowy (E 200) lub benzoesan sodu (E 211), które zabezpieczają przetwory przed fermentacją i rozprzestrzenianiem się pleśni. Wybieraj dżemy i powidła bez tych dodatków.
Rada: nie podawaj
p.p1 {margin: 0.0px 0.0px 0.0px 0.0px; font: 14.0px 'Geneva CE'} p.p2 {margin: 0.0px 0.0px 0.0px 0.0px; font: 14.0px 'Geneva CE'; min-height: 19.0px} Dieta pozbawiona tłuszczu wcale nie jest zdrowa. Ważne jest jednak, by były to dobre tłuszcze, a więc zawierające jedno- i wielonienasycone kwasy tłuszczowe (a jak najmniej nasyconych). Najwięcej jest ich w tłuszczach roślinnych . Ale nie wszystkie z nich są dobre. Jakie tłuszcze są dobre dla niemowlaka? Dla dzieci w pierwszym roku życia najlepsze są oliwa z oliwek i oleje roślinne. Maluszki powinny jeść także masło, które jest najszlachetniejszym tłuszczem spośród tłuszczów zwierzęcych, bo zawiera stosunkowo dużo nienasyconych kwasów tłuszczowych . Organizacje zajmujące się w Polsce żywieniem (m.in. Centrum Zdrowia Dziecka) opracowały tzw. Polską Zgodę Tłuszczową. W tym dokumencie zaleca się, by dzieciom do trzeciego roku życia smarować pieczywo masłem - wystarczy cienka warstwa. Masło należy też dodawać do niemowlęcych zupek - na zmianę z olejem rzepakowym i oliwą z oliwek. Niemowlętom nie należy podawać margaryny, nawet tej miękkiej. Zobacz też: Masło, margaryna czy oliwa? - 7 ważnych faktów o tłuszczach dla dziecka Od kiedy dziecko może jeść margarynę? Niewątpliwą zaletą margaryny jest to, że jest tłuszczem roślinnym, a więc zawiera głównie nienasycone kwasy tłuszczowe (70-80 proc.), podczas gdy masło niewiele ponad 40 proc. Jednak mogą ją jeść dopiero kilkulatki , czyli dzieci powyżej 2–3. roku życia, i to tylko pod warunkiem, że jest to margaryna dobrej jakości, czyli tzw. miękka, która daje się łatwo smarować. Trzeba unikać do smarowania twardych margaryn (są przeznaczone do pieczenia, smażenia) i tzw. miksów (mieszanki masła z olejami roślinnymi bądź margaryną i margaryny z tłuszczem mlecznym), bo w procesie utwardzania powstają w nich niekorzystne dla zdrowia izomery...
Dieta bez tłuszczu wcale nie jest zdrowa. Zresztą tak naprawdę nie ma takiej, bo tłuszcze znajdują się nawet w pomidorach czy jabłkach (choć w śladowych ilościach). Tłuszcze są ważnym źródłem energii, dostarczają niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych i pomagają we wchłanianiu witamin w nich rozpuszczalnych, czyli A, D, E i K. Kwasy tłuszczowe biorą udział w procesie budowy komórek – dlatego są tak potrzebne dzieciom w okresie szybkiego wzrostu. To składniki budujące rdzeń kręgowy i mózg, które w 60% składają się właśnie z tłuszczu, a każde włókno nerwowe otoczone jest tłuszczową osłonką . Mają wpływ na stan skóry, ostrość wzroku, krzepliwość krwi i zapewniają prawidłową budowę hormonów, a także chronią organizm przed utratą ciepła. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe (np. LC-PUFA) pozytywnie wpływają na rozwój intelektualny dziecka . Dzieci do trzeciego roku życia powinny otrzymywać z tłuszczu do 41% energii dziennie, starsze już nieco mniej. 1. Jaki tłuszcz dodawać do zupek dla dzieci? Dodawaj świeże masło, oliwę z oliwek (najlepiej extra virgin, czyli z pierwszego tłoczenia) lub olej rzepakowy bezerukowy . Zawierają najkorzystniejsze kwasy tłuszczowe. Wystarczy łyżeczka któregoś z nich na porcję zupki. Należy dodać tłuszcz , gdy zupka jest już ugotowana (dla najmłodszych także zmiksowana). Niemowlętom do 7–8. miesiąca życia po dodaniu masła, oliwy lub oleju zupkę należy krótko zagotować. Potem wystarczy tylko ostudzić ją do odpowiedniej temperatury i podać. Zobacz też: Masło, margaryna czy oliwa? 7 ważnych faktów o tłuszczach dla dziecka 2. Czym smarować kanapki? Dzieciom do trzeciego roku życia chleb smaruj masłem . Starsze dzieci mogą jeść też margaryny dobrej jakości, czyli tzw. miękkie, które łatwo jest rozsmarować. Nie nakładaj grubej warstwy – wystarczy cienko posmarować...
Dzieci lubią słone paluszki , precle, krakersy, chipsy, bo łatwo je wziąć do ręki, są słone i chrupiące. Jednak skład popularnych słonych paluszków i chipsów wykreśla je z żywności dla małych dzieci. Co jest w paluszkach Słone paluszki składają się z mąki pszennej, soli , tłuszczu roślinnego , drożdży, wodorotlenku sodu (regulator kwasowości), substancji spulchniających: wodorowęglan amonu, wodorowęglan sodu, jęczmienny ekstrakt słodowy. Podobny jest skład precli i krakersów. Co to wszystko powoduje? Sól w nadmiarze sprzyja nadciśnieniu, a u małych dzieci wpływa też niekorzystnie na pracę nerek . W słonych paluszkach jest sporo tłuszczu: są to tłuszcze roślinne, najczęściej tłuszcz palmowy . W wyniku przemian w wysokich temperaturach powstają z niego szkodliwe dla zdrowia izomery trans kwasów tłuszczowych . Podnoszą poziom złego cholesterolu, a obniżają dobrego, zwiększają ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia. Czytaj: Kiedy u dziecka trzeba zbadać cholesterol? Z kolei regulatory kwasowości zakwaszają organizm . A substancje spulchniające mogą wywoływać bóle brzucha i powodować wzdęcia. Chipsy Tradycyjne chipsy to plastry ziemniaków obsmażonych w głębokim, gorącym tłuszczu. Te, które możesz kupić w sklepie, zawierają sól , a często także inne dodatki. Większość chipsów wcale nie jest produkowana z plastrów ziemniaków tylko z masy ziemniaczanej : rozdrobnionych, zamienionych w papkę bulw. Podczas długotrwałego smażenia produktów spożywczych zawierających skrobię (czyli m.in. ziemniaków właśnie) powstaje akrylamid . Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem zaliczyła akrylamid do substancji, które prawdopodobnie mogą wywoływać raka. Częste spożywanie produktów o dużej zawartości akrylamidu może w organizmie wywoływać przewlekły stan zapalny, który prowadzi do miażdżycy . Starszemu dziecku zamiast chipsów...
