Jakie prawa i przywileje ma nastoletnia matka?

W świetle prawa małoletnia (czyli kobieta poniżej 18. roku życia) w ciąży lub ta, która urodziła dziecko, nie ma praw rodzicielskich do swojego dziecka. Warto pamiętać, że władza rodzicielska to nie tylko prawo, ale również obowiązek (zwłaszcza w zakresie utrzymania i wychowania dziecka). Ponadto z prawnego punktu widzenia osoba, która nie ukończyła 18. roku życia sama pozostaje pod opieką rodziców czy opiekunów.

Dziecko musi mieć opiekuna prawnego

Młoda mama może faktycznie wychowywać i opiekować się dzieckiem, jednakże nie ma prawa do samodzielnego występowania przed sądem czy urzędami, z uwagi na brak pełnej zdolności do czynności prawnych. W takim przypadku wymagane jest powołanie opiekuna. Polega to na wyznaczeniu przez sąd opiekuńczy konkretnej osoby do sprawowania opieki nad dzieckiem. Najczęściej jest to jeden z rodziców małoletniej matki.
Osoba chcąca sprawować opiekę prawną nad dzieckiem małoletniej musi złożyć do sądu stosowny wniosek o ustanowienie jej opiekunem dziecka. Wniosek należy złożyć do sądu rejonowego (wydział rodzinny i nieletnich). Procedura ta jest konieczna, aby uregulować sytuację prawną dziecka, bowiem wszystkie decyzje dotyczące: opieki, zdrowia, edukacji dziecka będzie podejmował opiekun prawny dziecka. W sytuacji, gdy żaden z rodziców młodej mamy nie chce lub nie może stać się opiekunem, sąd opiekuńczy ustanowi do opieki kuratora.

Zobacz także: Jak przebiega proces o ustalanie ojcostwa?

[CMS_PAGE_BREAK]

Władza rodzicielska po ślubie nieletniej

W innej sytuacji będzie niepełnoletnia matka, jeżeli zawrze związek małżeński. Wprawdzie osoba, która nie ukończyła 18. roku życia nie może zawrzeć małżeństwa, ale z ważnych powodów (jakim jest ciąża, urodzenie dziecka) oraz gdy z okoliczności wynika, że zawarcie małżeństwa będzie zgodne z dobrem założonej rodziny, sąd może zezwolić na małżeństwo kobiecie, która skończyła 16 lat. Oznacza to, że 16-letnia kobieta może zostać żoną. Warto tu dodać, że w każdym wymienionym powyżej przypadku mężczyzna musi mieć ukończone 18 lat.
Po ślubie młoda mama uzyskuje pełną zdolność do czynności prawnych i w związku z tym władzę rodzicielską.
Należy podkreślić, że w przypadku, gdy młodzi rodzice nie wezmą ślubu, ale ojciec dziecka ma ukończone 18 lat, nie nabywa on automatycznie władzy rodzicielskiej. Do uznania ojcostwa niezbędna jest zgoda matki. Jako że niepełnoletnia mama nie może udzielić takiej zgody, należy zwrócić się o jej wyrażenie do opiekuna prawnego. W sytuacji, gdy nie ma opiekuna bądź nie wyraża on zgody na uznanie ojcostwa, ojciec dziecka może złożyć pozew o sądowe ustalenie ojcostwa.

Władza rodzicielska po osiągnięciu pełnoletności

Należy pamiętać, że wraz z osiągnięciem pełnoletniości, młoda mama nabywa z mocy prawa władzę rodzicielską, a sąd zwalnia z dotychczasowych obowiązków dotychczasowego opiekuna.

Warto przeczytać: Władza rodzicielska po rozwodzie – kto rozstrzyga w tej sprawie?

[CMS_PAGE_BREAK]

Świadczenia rodzinne dla młodej mamy

Niepełnoletnia matka może uzyskać świadczenia rodzinne. Wniosek o świadczenia (np. zasiłek rodzinny, z opieki społecznej, becikowe) może złożyć opiekun prawny, którym zwykle jest jeden z rodziców małoletniej, albo sama niepełnoletnia mama po uzyskaniu zgody od przedstawiciela ustawowego. Z racji tego, że instytucja opiekuna prawnego wygasa z chwilą uzyskania przez matkę pełnoletności, jako osoba pełnoletnia powinna wtedy samodzielnie ubiegać się o zasiłek rodzinny na swoje dziecko.

Niepełnoletnia mama a obowiązek szkolny

Nastoletnia mama, która uczy się w szkole może skorzystać z uprawnień, jakie jej przysługują. Szkoła bowiem ma obowiązek zapewnienia uczącej się matce niezbędnej pomocy do ukończenia edukacji, w tym na przykład indywidualne nauczanie czy wyznaczenie dogodnych terminów zaliczenia egzaminów.

Polecamy: Matki - nastolatki. Przyczyny i skala problemu