Rozwój układu kostnego dziecka

Kiedy i jak tworzą się kości?

Podpowiada pani ekspert, dr Urszula Zdanowicz, ortopeda dziecięcy
Zaczątki kości zaczynają tworzyć się już w czasie życia płodowego. Już w 4.-6. tygodniu życia zarodka powstają ogniska chrząstkowe, a od 7. tygodnia chrząstka zostaje stopniowo zastępowana przez kość. W 3. miesiącu życia płodowego w większości kości są już wyraźne punkty kostnienia. Najintensywniejszy wzrost obserwuje się w okresie wczesnodziecięcym. Dziecko w ciągu pierwszych 6 miesięcy życia urośnie średnio o 20 cm, do roku o 15 cm, a w 2. i 3. roku życia średnio ok. 9–10 cm. Są to nie tylko największe przyrosty w wartościach bezwzględnych, ale również procentowo w stosunku do całkowitej długości ciała.

Potencjał na całe życie

Wzrost kości i nabywanie wytrzymałości zachodzą w dzieciństwie, ale szczytowa masa kostna zostaje osiągnięta dopiero około 35. roku życia. Masa kostna osiągnięta we wczesnym dzieciństwie jest jednym z najważniejszych czynników warunkujących prawidłowy stan kości przez całe życie.

W wieku rozwojowym, kiedy szkielet rozwija się najintensywniej, kości przyrastają jednocześnie na długość i objętość. Wzrost kości odbywający się na grubość następuje poprzez odkładanie się kolejnych warstw kości od okostnej oraz poprzez przebudowę wewnętrznej struktury kostnej. W efekcie tych procesów zwiększa się również ich gęstość i stopień uwapnienia. Okres dzieciństwa i dojrzewania to także okres rozwoju innego ważnego elementu kośćca - zębów stałych.

Możemy wyróżnić kilka etapów rozwoju kości człowieka:

• szybki wzrost kośćca u dzieci i młodzieży,
• umocnienie masy i siły kości (do 25. - a nawet do 35. roku życia),
• okres stabilizacji tkanki kostnej (wiek dojrzały do ok. 50. – 60. roku życia),
• okres degeneracji kośćca (wiek podeszły).

Jak pomóc kościom rosnąć?

Biorąc pod uwagę fakt, że 90 proc. masy kostnej powstaje w dwóch pierwszych dekadach życia, niezwykle ważne jest, aby w tym okresie stworzyć organizmowi warunki sprzyjające mineralizacji i wzrostowi szkieletu. Jednym z najważniejszych elementów w tym procesie jest dobrze zbilansowana dieta, bogata w wapń i witaminę D, a także inne pierwiastki i składniki pomocne w budowie kośćca (m.in. fosfor, kolagen, witaminę C).

Zobacz też: Przykłady produktów żywnościowych o wysokiej zawartości wapnia, które można wprowadzać do diety dziecka powyżej 6. miesiąca życia
[CMS_PAGE_BREAK]

Najlepszym źródłem wapnia w codziennej diecie są mleko i jego przetwory

Do produktów o wysokiej zawartości wapnia należą: mleko, jogurty i kefiry, ser żółty, warzywa strączkowe. Wbrew obiegowym opiniom biały ser, ze względu na utratę wapnia w trakcie procesów produkcyjnych (wapń przedostaje się do serwatki) nie należy do przetworów mlecznych o największej zawartości wapnia. Istnieje także spora grupa produktów spożywczych wzbogacanych w wapń. Zalicza się do niej niektóre jogurty, serki homogenizowane, soki owocowe, napoje mleczno-owocowe, pieczywo.